اعضاي اين پروتكل؛
كه عضو كنوانسيون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغيير آب و هوا هستند كه از اين پس با عنوان « كنوانسيون» ناميده خواهند شد؛
در پيگيري هدف نهائي كنوانسيون به گونهاي كه در ماده (2) آن بيان شده است؛
با در نظر گرفتن مفاد كنوانسيون؛
با بهرهجوئي از ماده (3) كنوانسيون؛
پيرو دستورالعمل برلين كه براساس تصميم 1.پ س/1 كنفرانس اعضاي كنوانسيون در اولين جلسه آن به تصويب رسيده است؛
به شرح زير توافق نمودند:
ماده 1ـ
از نظر اين پروتكل، تعاريف ارائه شده در ماده (1) كنوانسيون به كار برده خواهد شد؛ به علاوه:
1ـ « كنفرانس اعضاء» به كنفرانس اعضاي كنوانسيون اطلاق ميشود.
2ـ « كنوانسيون» به كنوانسيون چارچوب سازمان ملل متحد راجع به تغيير آب و هوا كـه در تاريخ نهـم مه1992 ميلادي (برابر19/2/1371 هجري شمسي) در نيويورك به تصويب رسيده است، اطلاق ميشود.
3ـ « هيأت بينالدولي تغيير آب و هوا » به هيأت بينالدولي تغيير آب و هوا اطلاق ميشود كه در سال 1988 ميلادي (1377 هجري شمسي) به طور مشترك به وسيله سازمان هواشناسي جهاني و برنامه زيستمحيطي سازمان ملل متحد تشكيل شد.
4ـ « پروتكل مونترال» به پروتكل مونترال در مورد مواد كاهنده لايه ازن اطلاق ميشود كه در شانزدهم سپتامبر 1987 ميلادي (26/6/1366 هجري شمسي) در مونترال به تصويب رسيد و متعاقباً جرح و تعديل و اصلاح شد.
5 ـ « اعضاي حاضر و رأي دهنده» به اعضائي كه حاضر هستند و رأي مثبت يا منفي ميدهند، اطلاق ميشود.
6 ـ « عضو» به عضو اين پروتكل اطلاق ميشود، جز در صورتي كه متن به گونه ديگري مشخص نمايد.
7ـ « عضو مندرج در ضميمه (1)» به عضوي اطلاق ميشود كه در ضميمه (1) كنوانسيون آمده، به گونهاي كه ممكن است اصلاح شود، يا عضوي به موجب جزء (چ) بند (2) ماده (4) كنوانسيون اطلاعيهاي را ارائه كرده است.
ماده 2ـ
1ـ هر عضو مندرج در ضميمه (1) به منظور رسيدن به حد كمي انتشار و تعهدات مربوط به كاهش به موجب ماده (3) و همچنين ترغيب توسعه پايدار موارد زير را انجام خواهد داد:
الف ـ اجرا و يا تشريح بيشتر سياستها و اقدامات طبق شرايط ملي خود مانند:
(1)ـ افزايش كارآئي انرژي در بخشهاي مربوط اقتصاد ملي؛
(2)ـ محافظت و افزايش چاهكها و انبارههاي گازهاي گلخانهاي كه به وسيله پروتكل مونترال كنترل نشدهاند، با توجه به تعهدات خود به موجب موافقتنامههاي بينالمللي زيستمحيطي مربوط؛ ارتقاء فعاليتهاي پايدار مديريت جنگلها، جنگلكاري و ايجاد جنگلهاي جديد؛
(3)ـ ترغيب اشكال پايدار كشاورزي در پرتو ملاحظات مربوط به تغيير آب و هوا؛
(4)ـ ترغيب تحقيق، توسعه و گسترش استفاده از انواع جديد و تجديدپذير انرژي و فناوريهاي كنترل انتشار دياكسيدكربن و فناوريهاي پيشرفته و جديد بيخطر براي محيط زيست؛
(5)ـ كاهش تدريجي يا حذف نقايص بازار، انگيزههاي مالي، معافيت از عوارض و ماليات و يارانهها در تمام بخشهاي انتشاردهنده گازهاي گلخانهاي كه در تضاد با هدف كنوانسيون و اجراي مكانيزمهاي بازار هستند؛
(6)ـ تشويق اصلاحات مناسب در بخشهاي مربوط با هدف ترغيب سياستها و اقداماتي كه نشر گازهاي گلخانهاي را كه به وسيله پروتكل مونترال كنترل شده است، كاهش داده يا محدود مينمايد؛
(7)ـ اقداماتي در بخش حمل و نقل به منظور محدود كردن و يا كاهش انتشار گازهاي گلخانهاي كه به وسيله پروتكل مونترال كنترل نشده است؛
(8)ـ محدود كردن و يا كاهش گاز متان از طريق بهبود و به كارگيري مديريت مواد زائد و نيز توليد، انتقال و توزيع انرژي.
ب ـ همكاري با ساير اعضاء براي افزايش كارآئي فردي و مشترك سياستها و اقدامات مصوب آنها به موجب اين ماده، در اجراي رديف (1) جزء (ت) بند (2) ماده (4) كنوانسيون. به اين منظور اعضاي مزبور براي مشاركت در تجربيات و تبادل اطلاعات خود در مورد سياستها و اقدامات مزبور ازجمله روشهاي در حال توسعه براي بهبود، مقايسه، شفافيت و كارايي آنها اقداماتي را اتخاذ خواهند كرد. كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند در اولين جلسه خود يا به محض اين كه پس از آن عملي باشد راههاي تسهيل همكاري يادشده را با در نظر گرفتن كليه اطلاعات مربوط بررسي خواهدكرد.
2ـ اعضاي مندرج در ضميمه (1) محدود كردن يا كاهش انتشار گازهاي گلخانهاي كه به وسيله پروتكل مونترال كنترل نشدهاند و ناشي از سوختهاي مخزني هوائي و دريائي هستند را به ترتيب از طريق كار با سازمان بينالمللي هواپيمائي بينالمللي كشوري و سازمان بينالمللي دريانوردي ادامه خواهند داد.
3ـ اعضاي مندرج در ضميمه (1) در جهت اجراي اقدامات و سياستهاي موضوع اين ماده تلاش خواهند كرد به صورتي كه اثرات نامطلوب ازجمله اثرات نامطلوب تغيير آب و هوا، تأثير بر تجارت بينالمللي و تأثيرات اجتماعي، محيطي و اقتصادي بر ساير اعضاء به ويژه اعضاي در حال توسعه و خصوصاً اعضائي كه در بندهاي (8) و (9) ماده (4) كنوانسيون مشخص شدهاند را با توجه به ماده (3) كنوانسيون به حداقل برسانند. كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند، ميتواند در صورت اقتضا براي ترغيب اجراي مفاد اين بند اقدامات بيشتري را معمول دارد.
4ـ چنانچه كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند تصميم بگيرد كه هماهنگ كردن سياستها و اقدامات موضوع جزء (الف) بند (1) بالا با توجه به شرايط و تأثيرات بالقوه ملي متفاوت مفيد خواهد بود، راهها و روشهائي را براي تشريح هماهنگي اقدامات و سياستهاي مزبور بررسي خواهد نمود.
ماده 3 ـ
1ـ اعضاي مندرج در ضميمه (1) به طور منفرد يا مشترك تضمين خواهند نمود كه كل ميزان انتشار دياكسيدكربن آنها كه ناشي از دخالت انسان در طبيعت است معادل گازهاي گلخانهاي فهرست شده در ضميمه (الف) است و از مقدار تعيين شده براي آنها تجاوز نميكند. اين مقدار به موجب تعهد مربوط به كاهش و محدوديت كمي انتشار آنها كه در ضميمه (ب) درج شده و طبق مفاد اين ماده با ديدگاه كاهش انتشار اين گازها در سطح جهان به ميزان حداقل پنج درصد (5%) زير ميزان انتشار در سال 1990 ميلادي (1369 هجري شمسي) در دوره تعهد 2008 تا 2012 ميلادي (1378 تا 1391 هجري شمسي) محاسبه ميشود.
2ـ هر عضو مندرج در ضميمه (1) بايد تا سال 2005 ميلادي (1384 هجري شمسي) در نيل به تعهدات خود به موجب اين پروتكل پيشرفت قابل اثباتي داشته باشد.
3ـ تغييرات خالص در انتشار گازهاي گلخانهاي از منابع نشر و جابهجائي آنها توسط چاهكها كه از تغيير به كارگيري زمين توسط دخالت مستقيم انسان و فعاليتهاي مربوط به جنگلها (كه محدود به جنگلكاري، ايجاد مجدد جنگل و تخريب جنگلها از سال 1990 ميلادي ـ 1369 هجري شمسي ـ شده است) ناشي ميشود و به صورت تغييرات اثباتپذير موجودي در هر دوره تعهد اندازهگيري شده بايد در جهت ايفاي تعهدات هر عضو مندرج در ضميمه (1) به موجب اين ماده به كار گرفته شوند. انتشار گازهاي گلخانهاي از منابع و جابهجائي آنها به وسيله چاهكها كه با فعاليتهاي مزبور ارتباط دارند بايد به صورت شفاف و قابل اثبات گزارش شده و طبق مواد (7) و (8) مورد تجديدنظر قرار گيرند.
4ـ قبل از اولين اجلاس كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند، هر عضو مندرج در ضميمه (1) دادههائي را به منظور احراز ميزان موجودي كربن خود در سال 1990 ميلادي (1369 هجري شمسي) و امكان برآورد تغيير در موجودي كربن در سالهاي بعدي براي هيأت فرعي مشاوره علمي و فني فراهم خواهد نمود. كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند، اولين جلسه خود و به محض امكان پس از آن، با در نظر گرفتن عدم قطعيت، شفافيت گزارش، قابليت اثباتپذيري، روشهاي هيأت بينالدولي تغيير آب و هوا، مشاوره ارائه شده توسط هيأت فرعي مشاوره علمي و فني طبق ماده (5) و تصميمات كنفرانس اعضاء درباره الگوها، قواعد و رهنمودهاي مربوط به اين كه چطور و كداميك از فعاليتهاي انساني اضافي مرتبط با تغييرات انتشار و جابهجائي گازهاي گلخانهاي در خاكهاي كشاورزي و تغيير به كارگيري زمين و طبقهبندي جنلگها بايد به مقدار مشخص شده براي اعضاي مندرج در ضميمه (1) افزوده شود يا از آن كاسته شود، تصميمگيري كند. اين گونه تصميمات بايد در دوره دوم و دورههاي بعدي تعهد به كار گرفته شود. يك عضو ميتواند تصميمات مربوط به فعاليتهاي انساني اضافي را در اولين دوره تعهد خود به كار بندد مشروط به اين كه اين فعاليتها از سال 1990 ميلادي (1369 هجري شمسي) صورت پذيرفته باشد.
5 ـ اعضاي مندرج در ضميمه (1) كه دستخوش فرآيند عبور به سوي اقتصاد بازار هستند و سال يا دوره مبناي آنها به موجب تصميم2. پ س/9 دومين اجلاس كنفرانس اعضاء مشخص شده است بايد همان سال يا دوره را براي اجراي تعهدات خود به موجب اين ماده استفاده كنند. هر عضو ديگر مندرج در ضميمه (1) كه دستخوش فرآيند عبور به سوي اقتصاد بازار است و هنوز اولين گزارش ملي خود را به موجب ماده (12) كنوانسيون تسليم نكرده است نيز ميتواند كنفرانس اعضاء را كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند از قصد خود براي استفاده از سال يا دوره مبناي تاريخي ديگري غير از سال 1990 ميلادي (1369 هجري شمسي) براي اجراي تعهدات خود به موجب اين ماده مطلع نمايد. كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند در مورد قبول اين اطلاعيه تصميمگيري خواهد كرد.
6 ـ كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند، با توجه به بند (6) ماده (4) كنوانسيون، مقدار معيني قابليت انعطاف را براي اعضاي مندرج در ضميمه (1) كه دستخوش فرآيند عبور به سوي اقتصاد بازار هستند، در اجراي تعهدات آنها به موجب اين پروتكل به غير از تعهدات مندرج در اين ماده، در نظر خواهدگرفت.
7 ـ مقدار تعيين شده براي هر عضو مندرج در ضميمه (1) در اولين دوره تعهد مربوط به كاهش و محدوديت كمي انتشار، از سال 2008 تا 2012 ميلادي (1387 تا 1391 هجري شمسي) برابر با درصد مشخص شده براي آن در ضميمه (ب)، مربوط به كل دياكسيدكربن ناشي از دخالت انسان در طبيعت كه معادل انتشار گازهاي گلخانهاي فهرست شده در ضميمه (الف) در سال 1990 ميلادي (1369 هجري شمسي) يا سال يا دوره مبنايي است كه طبق بند (5) بالا مشخص شده ضرب در (5) خواهد بود. آن دسته از اعضاي مندرج در ضميمه (1) كه در مورد آنها تغيير كاربري زمين و جنگلكاري منبع خالص انتشار گازهاي گلخانهاي در سال 1990 ميلادي (1369 هجري شمسي) ميباشد، بايد كل دياكسيد كربن ناشي از دخالت انسان در طبيعت كه معادل انتشار منهاي مقدار جابجا شده در سال 1990 ميلادي (1369 هجري شمسي) و ناشي از تغيير كاربري زمين است را براي محاسبه مقدار تعيين شده خود در سال يا دوره مبناي انتشار 1990 ميلادي (1369 هجري شمسي) خود به حساب آورند.
8 ـ هر عضو مندرج در ضميمه (1) ميتواند به منظور محاسبه موضوع بند (7) فوق سال مبناي خود را در مورد هيدروفلوروكربنها، پروفلوروكربنها و هگزافلوريد سولفور، سال 1995 ميلادي (1374 هجري شمسي) قرار دهد.
9ـ تعهدات مربوط به دورههاي بعدي براي اعضاي مندرج در ضميمه (1) در اصلاحيههاي ضميمه (ب) اين پروتكل كه طبق بند (7) ماده (20) به تصويب خواهد رسيد. احراز خواهد شد. كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند، بررسي تعهدات مزبور را حداقل هفت سال قبل از اتمام دوره اول تعهد مذكور در بند (7) فوق شروع خواهد كرد.
10ـ هر واحد كاهش نشر، يا هر بخش از مقدار تعيين شده كه عضوي از عضو ديگر طبق ماده (6) و ماده (16) مكرر كسب ميكند، بايد به مقدار تعيين شده براي آن عضو اضافه شود.
11ـ هر واحد كاهش نشر، يا هر بخش از مقدار تعيين شده كه عضوي به عضو ديگر طبق مفاد ماده (6) يا (16) مكرر انتقال ميدهد، بايد از مقدار تعيين شده براي آن عضو كسر شود.
12ـ هر كاهش نشر تأييد شده كه عضوي از عضو ديگر طبق مفاد ماده (12) كسب ميكند بايد به مقدار تعيين شده براي آن عضو اضافه شود.
13ـ اگر ميزان انتشار عضو مندرج در ضميمه (1) درخلال دوره تعهد كمتر از مقدار تعيين شده براي آن به موجب اين ماده باشد، اين اختلاف به درخواست آن عضو به مقدار تعيين شده براي آن عضو براي دورههاي بعدي تعهد اضافه خواهد شد.
14ـ هر عضو مندرج در ضميمه (1) بايد تلاش كند كه تعهدات اشاره شده در بند (1) فوق را بهگونهاي اجرا كند كه تأثيرات نامطلوب اجتماعي، زيست محيطي و اقتصادي برروي اعضاي در حال توسعه به ويژه اعضائي كه در بندهاي (8) و (9) ماده (4) كنوانسيونمشخص شدهاند را به حداقل برساند. در راستاي تصميمهاي مربوط كنفرانس اعضاء درمورد اجراي بندهاي مذكور، كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكلفعاليت ميكند بايد اقدامات لازم را براي به حداقل رساندن تأثيرات نامطلوب تغيير آب وهوا و يا تأثيرات اقدامات واكنـشي بر اعضاي موضـوع بنـدهاي مذكـور در اولـين جلـسه خـود بررسي كـند. در ميان موضـوعاتي كه بايد بررسـي شونـد، تأمـين اعتـبارات مالي، بيمه و انتقالفناوري قرار خواهد داشت.
ماده 4 ـ
1ـ آن دسته از اعضاي مندرج در ضميمه (1) كه توافق نمودهاند كه تعهدات خود به موجب ماده (3) را بهصورت مشترك اجرا كنند، چنين تلقي خواهد شد كه تعهدات مزبور را انجام دادهاند مشروط به اينكه مقدار كل دياكسيد كربن ناشي از دخالت انسان در طبيعت كه معادل ميزان انتشار گازهاي گلخانهاي ميباشد كه در ضميمه (الف) فهرست شده نبايد ازمقادير تعيين شده براي آنها كه براساس تعهدات مربوط به كاهش و محدوديت مقدار كميآنها كه در ضميمه (ب) توضيح داده شده و طبق مفاد ماده (3) محاسبه شده است تجاوز كند. سطح انتشار مربوط كه به هر يك از اعضاء موافقتنامه تخصيص داده شده است در آنموافقتنامه درج خواهد شد.
2ـ اعضاي هرگونه موافقتنامه مزبور، شرايط موافقتنامه را در تاريخ توديع اسناد تنفيذ، پذيرش، تصويب يا الحاق خود به اطلاع دبيرخانه خواهند رساند. دبيرخانه نيز بهنوبه خود، اعضاء و امضاءكنندگان كنوانسيون را از شرايط موافقتنامه مطلع خواهد كرد.
3ـ موافقتنامه درطول دوره تعهدي كه در بند (7) ماده (3) مشخص شده است، همچنان مورد اجرا خواهد بود.
4ـ چنانچه اعضاء بهطور مشترك، در چارچوب و همراه با سازمان وحدت اقتصادي منطقهاي فعاليت كنند، هر تغييري كه در تركيب سازمان بعد از تصويب اين پروتكل صورتگيرد، بر روي تعهدات موجود به موجب اين پروتكل تأثير نخواهد گذاشت. هر تغييري در تركيب سازمان فقط درمورد مقاصد تعهدات مزبور به موجب ماده (3) كه به دنبال تجديدنظر مزبور تصويب شده، اعمال خواهد شد.
5 ـ درصورتي كه اعضاي چنين موافقتنامهاي نتوانند به سطح كلي كاهش انتشار درمجموع نائل شوند، هر عضو چنين موافقتنامهاي مسؤول سطح انتشار مربوط به خود كه در موافقتنامه درج شده است، خواهد بود.
6 ـ چنانچه اعضاء بهطور مشترك، در چارچوب و همراه با سازمان وحدت اقتصادي منطقهاي فعاليت كنند كه خود عضو اين پروتكل است، هر كشور عضو آن سازمان وحدت اقتصادي كه به طور انفرادي و همراه با سازمان وحدت اقتصادي منطقهاي طبق ماده (23) فعاليت ميكند، درصورتي كه نتواند به سطح كلي كاهش انتشار در مجموع نائل شود، مسؤول سطح انتشار خود به گونهاي كه در اين ماده توضيح داده شده است خواهد بود.
ماده 5 ـ
1ـ هرعضو مندرج در ضميمه (1) بايد حداكثر يك سال قبل از شروع اولين دوره تعهد، نظام ملي را براي برآورد ميزان انتشار تمامي گازهاي گلخانهاي از طريق منابع و جابجائي آنها توسط چاهكها كه در اثر دخالت انسان در طبيعت به وجود ميآيند و به وسيله پروتكل مونترال كنترل نميشوند، در محل داشته باشد. كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند در اولين جلسه خود در مورد رهنمودهايي براي نظامهاي ملي مزيور كه بايد شامل روشهاي مشخص شده در بند (2) زير باشد، شامل روشهاي مشخص شده در بند (2) زير باشد، تصميمگيري خواهدكرد.
2ـ روشهاي مربوط به برآورد ميزان انتشار تمامي گازهاي گلخانهاي از منابع و جابجائي آنها توسط چاهكها كه در اثر دخالت انسان در طبيعت به وجود ميآيند و به وسيله پروتكل مونترال كنترل نميشوند بايد مورد قبول هيأت بينالدولي تغيير آب و هوا بوده و در سومين جلسه كنفرانس اعضاء مورد توافق قرار گرفته باشد. در صورتي كه روشهاي مزبور به كار گرفته نشوند بايد اصلاحات مناسبي اعمال شود كه طبق روشهائي هستند كه كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند در اولين جلسه خود در مورد آنها توافق كرده است. كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند بايد از جمله براساس كار هيأت بينالدولي تغيير آب و هوا و مشاوره تخصصي هيأت فرعي مشاوره علمي و فني با توجه كامل به تصميمات مربوط كنفرانس اعضاء به طور منظم روشها و اصلاحات مزبور را بررسي كرده و در صورت اقتضاء مورد تجديد نظر قرار دهد. تجديد نظر در مورد روشها يا اصلاحات بايد تنها در جهت تعيين رعايت تعهدات به موجب ماده (3) در مورد هر دوره تعهد تصويب شده، پس از آن تجديد نظر به كار گرفته شوند.
3ـ توانائي بالقوه در گرم كردن كره زمين مورد استفاده براي محاسبه مقدار دياكسيد كربن كه معادل انتشار گازهاي گلخانهاي از طريق منابع و جابجائي به وسيله چاهكها است كه در اثر دخالت انسان در طبيعت به وجود ميآيند و به وسيله پروتكل مونترال كنترل نميشوند و در ضميمه (الف) فهرست شدهاند بايد مورد قبول هيأت بينالدولي تغيير آب و هوا بوده و در سومين جلسه كنفرانس اعضاء ، مورد توافق قرار گرفته باشد. كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند بايد از جمله براساس كار هيأت بينالدولي تغيير آب و هوا و مشاوره تخصصي هيأت فرعي مشاوره علمي و فني، با توجه كامل به تصميمات مربوط كنـفرانس اعضاء ، توانـايي بـالقوه گازهاي گلخانهاي در گرم كردن كره زمين را بررسي كرده و در صورت اقتضاء مورد تجـديد نظـر قـرار دهـد. تجـديد نظـر در توانائي بالقوه در گرم كردن كره زمين تنها نسبت به تعهدات به موجب ماده (3) در مورد هر دوره تعهد تصويب شده پس از آن تجديد نظر، اعمال خواهد شد.
ماده 6 ـ
1ـ هر عضو مندرج در ضميمه (1) از نظر ايفاي تعهدات خود به موجب ماده (3) ميتواند واحدهاي كاهش ميزان انتشار را كه از طرحهاي كاهش انتشار گازهاي گلخانهاي از طريق منابع و جابجائي به وسيله چاهكها كه در اثر دخالت انسان در طبيعت به وجود آمدهاند از افزايش مقدار جابجائي اين گازها توسط چاهكها در هر يك از بخشهاي اقتصاد به دست ميآيد، به اعضاي ديگر انتقال داده يا از اعضاء ديگر بگيرد، مشروط بر آنكه:
الف ـ هر يك از اين طرحها به تصويب اعضاي ذيربط رسيده باشد؛
ب ـ هر يك از اين طرحها، كاهشي در انتشار از منابع يا افزايشي در جابجائي توسط چاهكها را فراهم كند يعني اضافه بر ميزاني كه به گونه ديگري اتفاق ميافتد؛
ج ـ هيچ واحد كاهش انتشار را در صورتي كه مطابق تعهدات آن به موجب مواد (5) و (7) نباشد، دريافت نكند؛
د ـ كسب واحدهاي كاهش انتشار بايد مكمل فعاليتهاي داخلي از نظر ايفاي تعهدات به موجب ماده (3) باشد.
2ـ كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند ميتواند در اولين جلسه خود يا در اولين فرصت بعد از آن، رهنمودهاي اجراي اين ماده را از جمله براي تأييد و گزارشدهي بيشتر شرح دهد.
3ـ هر عضو مندرج در ضميمه (1) ميتواند به موجب مسؤوليت خود به اشخاص حقوقي اجازه شركت در فعاليتهائي را كه منجر به ايجاد، انتقال يا كسب واحدهاي كاهش انتشار به موجب اين ماده ميشود، بدهد.
4ـ اگر عضو مندرج در ضميمه (1) در مورد اجراي الزامات موضوع اين بند طبق مفاد مربوط ماده (8) سؤالي را مطرح كند، اكتساب و انتقال واحدهاي كاهش انتشار ممكن است تا بعد از اين كه سؤال مطرح شود ادامه يابد، مشروط بر اين كه امكان استفاده از هر يك از واحدهاي مزبور به وسيله يك عضو براي ايفاي تعهدات خود به موجب ماده (3) تا وقتي كه موضوع موافقت حل و فصل شود، وجود نداشته باشد.
ماده 7ـ
1ـ هر عضو مندرج در ضميمه (1) بايد در گزارش موجودي سالانه خود در مورد انتشار گازهاي گلخانهاي از منابع و جابهجائي به وسيله چاهكها كه ناشي از دخالت انسان در طبيعت است و به وسيله پروتكل مونترال كنترل نميشود و طبق تصميمات مربوط كنفرانس اعضاء ارائه شده است اطلاعات تكميلي لازم را كه طبق بند (4) زير تعيين خواهد شد، از نظر حصول اطمينان از رعايت ماده (3) درج كند.
2ـ هر عضو مندرج در ضميمه (1) بايد اطلاعات تكميلي مورد نياز جهت اثبات رعايت تعهدات خود به موجب اين پروتكل را كه طبق بند (4) زير تعيين خواهد شد در گزارش ملي خود كه به موجب ماده (12) كنوانسيون ارائه شده است، بگنجاند.
3ـ هر عضو مندرج در ضميمه (1) بايد ساليانه اطلاعات مقرر به موجب بند (1) فوق را ارائه دهد كه شروع آن با اولين گزارش موجودي به موجب كنوانسيون براي اولين سال دوره تعهد پس از لازمالاجراء شدن اين پروتكل براي آن عضو، صورت خواهدگرفت. هر عضو مزبور بايد اطلاعات مقرر به موجب بند (2) فوق را به عنوان قسمتي از اولين گزارش ملي خود به موجب كنوانسيون پس از لازمالاجراء شدن اين پروتكل در مورد آن و پس از تصويب رهنمودهائي كه در بند (4) زير پيشبيني شده است، ارائه نمايد. دفعات ارائه اطلاعات بعدي مقرر به موجب اين ماده توسط كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند، با توجه به جدول زماني براي ارائه گزارشهاي ملي كه كنفرانس اعضاء در مورد آن تصميمگيري كرده است، تعيين خواهد شد.
4ـ كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند در اولين جلسه خود رهنمود تهيه اطلاعات مقرر به موجب اين ماده را تصويب خواهدكرد و پس از آن رهنمودهاي تهيه اطلاعات به موجب اين ماده را با توجه به رهنمودهاي تهيه گزارش ملي توسط اعضاي مندرج در ضميمه (1) كه به تصويب كنفرانس اعضاء رسيده است، به طور ادواري مورد تجديد نظر قرار خواهد داد. همچنين كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند بايد پيش از اولين دوره تعهد در مورد چگونگي محاسبه مقادير تعيين شده، تصميمگيري نمايد.
ماده 8 ـ
1ـ اطلاعاتي كه به موجب ماده (7) توسط هر عضو مندرج در ضميمه (1) ارائه ميشود، به وسيله گروههاي متخصص بررسي به موجب تصميمات مربوط كنفرانس اعضاء و طبق رهنمودهائي بدين منظور به موجب بند (4) توسط كنفرانس اعضاء كه بهعنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند تصويب شدهاند، مورد بررسي قرار خواهدگرفت. اطلاعاتي كه به موجب بند (1) ماده (7) توسط هر عضو مندرج در ضميمه (1) ارائه ميگردد به عنوان بخشي از گردآوري و محاسبه سالانه ذخيره انتشار و مقادير تعيين شده، مورد تجديد نظر قرار خواهدگرفت. به علاوه اطلاعاتي كه به موجب بند (2) ماده (7) توسط هر عضو مندرج در ضميمه (1) ارائه ميگردد به عنوان بخشي از بررسي گزارشات مورد بررسي و تجديد نظر قرار خواهدگرفت.
2ـ گروههاي متخصص بررسي به وسيله دبيرخانه هماهنگ خواهند شد و متشكل از متخصصيني خواهند بود كه از ميان افراد معرفي شده توسط اعضاي كنوانسيون يا در صورت اقتضاء سازمانهاي بينالدولي، طبق رهنمودي كه به همين منظور توسط كنفرانس اعضاء پيشبيني شده است، انتخاب گرديدهاند.
3ـ فرآيند بررسي بايد ارزيابي فني جامع و كاملي از تمام جنبههاي اجرا توسط عضو اين پروتكل باشد. گروههاي متخصص بررسي بايد گزارشي را براي كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند تهيه كنند كه اجراي تعهدات را ارزيابي كرده و مسائل بالقوه و عوامل مؤثر در اجراي تعهدات را مشخص كند. اين گزارشها توسط دبيرخانه بين كليه اعضاي كنوانسيون توزيع خواهد شد. دبيرخانه سؤالات مربوط به اجرا را كه در اين گزارشها مشخص شده است براي بررسي بيشتر توسط كنفرانس اعضاء كه بهعنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند، فهرست خواهد كرد.
4ـ كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند در اولين جلسـه خود رهنـمودهاي بررسي اجرا به وسـيله گروهـهاي متخصص بررسي را با توجه به تصميمهاي مربوط كنفرانس اعضاء تصويب نموده و پس از آن به صورت ادواري آنها را مورد تجديد نظر قرار خواهد داد.
5 ـ كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند با كمك هيأت فرعي اجرا و در صورت اقتضاء هيأت فرعي مشاوره علمي و فني موارد زير را بررسي خواهد نمود:
الف ـ اطلاعات ارائه شده به موجب ماده (7) توسط اعضاء و گزارشهاي انجام بررسيهاي كارشناسانه بر روي آنها به موجب اين ماده؛ و
ب ـ سؤالات مربوط به اجرا كه توسط دبيرخانه به موجب بند (3) فوق فهرست شده و همچنين سؤالاتي كه توسط اعضاء مطرح شده است.
6 ـ كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند، پيرو بررسي خود در مورد اطلاعات موضوع بند (5) فوق در مورد هر يك از موضوعات لازم براي اجراي اين پروتكل تصميم گيري خواهد نمود.
ماده 9 ـ
1ـ كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند، در پرتو بهترين اطلاعات علمي و ارزيابي موجود در مورد تغيير آب و هوا و اثرات آن و همچنين اطلاعات فني، اجتماعي و اقتصادي مربوط، اين پروتكل را به صورت ادواري مورد تجديدنظر قرار خواهد داد. اين تجديد نظرها با تجديد نظرهاي مربوط به موجب كنوانسيون به ويژه موارد مقرر در جزء (ب) بند (2) ماده (4) و جزء (الف) بند (2) ماده (7) كنوانسيون هماهنگ خواهد شد. كنفرانس اعضا كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند برپايه اين بررسيها اقدامات مناسبي را اتخاذ خواهد كرد.
2ـ اولين تجديد نظر در دومين اجلاس كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند صورت خواهد گرفت. تجديد نظرهاي بعدي در فاصلههاي منظم و با روشي به موقع انجام خواهد شد.
ماده 10ـ
كليه اعضاء با توجه به مسؤوليتهاي مشترك و در عين حال متفاوت خود، اولويتهاي توسعه منطقهاي و ملي خاص خود، اهداف و شرايط، بدون عنوان كردن تعهدات جديد براي اعضائي كه نام آنها در ضميمه (1) درج نشده، همچنين تأييد مجدد تعهدات موجود در بند (1) ماده (4) كنوانسيون و ادامه روند پيشرفت در اجراي اين تعهدات به منظور دستيابي به توسعه پايدار با توجه به بندهاي (3)،(5) و (7) ماده (4) كنوانسيون:
الف ـ درصورتي كه مناسب باشد و در حد امكان به منظور بهبود كيفيت عوامل محلي نشر و دادههاي فعـاليت و يا الگوهائـي كه منعكس كننـده شرايط اقتصـادي ـ اجتمـاعي هر عضو براي تهيه و روزآمد كردن ادواري فهرستهاي ملي انتشار گازهاي گلخانهاي ـ از منابع و جابهجائي از طريق چاهگها ـ ميباشد كه به وسيله پروتكل مونترال كنترل نميشوند و ناشي از دخالت انسان در طبيعت ميباشند، برنامههاي مقرون به صرفه و در صورت اقتضاء منطقهاي را با استفاده از روشهاي قابل مقايسهاي كه كنفرانس اعضاء در مورد آنها توافق نموده است و سازگار با رهنمودهاي تهيه گزارش ملي مصوب كنفرانس اعضاء است، تنظيم خواهند نمود؛
ب ـ برنامههاي ملي و در صورت اقتضاء منطقهاي را كه شامل اقداماتي براي تعديل تغيير آب و هوا و اقداماتي براي تسهيل انطباق لازم با تغيير آب و هوا ميباشد تنظيم، اجراء و منتشر كرده و به طور منظم بروز خواهند كرد:
(1) ـ اين برنامهها بايد از جمله با بخشهاي انرژي، حمل و نقل، صنعت و نيز كشاورزي، جنگلداري، مديريت مواد زائد ارتباط داشته باشد. به علاوه فناوريهاي انطباق و روشهاي بهبود طرحهاي فضائي بايد قابليت انطباق با تغيير آب و هوا را افزايش دهد؛ و
(2) ـ اعضاي مندرج در ضميمه (1) بايد اطلاعات مربوط به اقدامات به موجب اين پروتكل ازجمله برنامههاي ملي را طبق رهنمودهاي مقرر در ماده (8) ارائه دهند و ساير اعضاء بايد تلاش كنند تا درصورت اقتضاء اطلاعات مربوط به برنامههائي كه شامل اقداماتي است كه هر عضو معتقد است ميتواند درمورد تغيير آب و هوا و اثرات نامطلوب آن انجامدهد، ازجمله جلوگيري از افزايش نشر گازهاي گلخانهاي و گسترش جابهجائي از طريق چاهكها و ظرفيتسازي و اقدامات تطبيقپذيري ميشود را در گزارشات ملي خود ملحوظ نمايند.
ج ـ در زمينه ارتقاء الگوهاي مؤثر توسعه، بهكارگيري و انتشار و اتخاذ كليه اقدامات عملي براي ارتقاء، تسهيل و درصورت اقتضاء تأمين هزينه انتقال يا دستيابي به فناوريهاي بيخطر ازنظر زيست محيطي، دانش فني، رويهها و فرآيندهاي مربوط به تغيير آب و هوا خصوصاً در كشورهاي درحال توسعه، از جمله تنظيم سياستها و برنامههائي براي انتقال مؤثر فناوريهاي بيخطر از نظر زيست محيطي كه متعلق به عموم بوده يا در دسترس همگاناست و ايجاد محيطي براي بخش خصوصي براي اينكه بتواند فناوريهاي بيخطر از نظر زيست محيطي را ترغيب نموده، دسترسي به آنها را ارتقاء بخشيده و انتقال دهد، همكاري خواهند نمود؛
د ـ در تحقيقات علمي و فني همكاري نموده و نگهداري و توسعه نظامهاي نظارتي اصولي و توسعه بايگاني دادهها را ارتقاء خواهند بخشيد تا عدم قطعيتهاي مرتبط با سيستم آب و هوا، تأثيرات نامطلوب ناشي از تغيير آب و هوا و نتايج اقتصادي و اجتماعي استراتژيهاي واكنشي مختلف را كاهش دهند و توسعه و تقويت ظرفيتهاي دروني و توانائيهاي آنها را ارتقاء بخشند تا در تلاشهاي بينالمللي و بينالدولي، برنامهها و شبكههاي تحقيقاتي و نظارت اصولي با توجه به ماده (5) كنوانسيون مشاركت داشته باشند؛
هـ ـ در توسعه و اجراي برنامههاي آموزشي و پرورشي ازجمله تقويتظرفيتسازي ملي بهويژه ظرفيتهاي انساني و سازماني و تبادل يا مأمور نمودن كاركنان برايآموزش متخصصين در اين زمينه بهويژه براي كشورهاي درحال توسعه و تسهيل آگاهيعمومي و دسترسي همگان به اطلاعات راجع به تغيير آب و هوا در سطح ملي و درصورت اقتضاء با استفاده از هيأتهاي موجود همكاري نموده و آن را ارتقاء خواهند بخشيد. الگوهاي مناسب براي انجام اين فعاليتها ازطريق هيأتهاي مربوط كنوانسيون با توجه به ماده (6) آنتوسعه خواهند يافت.
و ـ اطلاعات مربوط به برنامهها و فعاليتهاي متقبل شده به موجب اين ماده را طبق تصميمهاي مربوط كنفرانس اعضاء در گزارش ملي خود درج خواهند كرد.
ز ـ دراجراي تعهدات موضوع اين ماده، بند (8) ماده (4) كنوانسيون را مورد توجه كامل قرار خواهند داد.
ماده 11 ـ
1ـ اعضاء دراجراي ماده (10) مفاد بندهاي (4)، (5)، (7)، (8) و (9) ماده (4) كنوانسيون را مد نظر قرار خواهند داد.
2ـ در زمينه اجراي بند (1) ماده (4) كنوانسيون، طبق بند (3) ماده (4) و ماده (11) كنوانسيون و ازطريق واحدهاي فعال يا واحدهاي مكانيزم مالي كنوانسيون، اعضاي توسعهيافته و ساير اعضاي توسعه يافته مندرج در ضميمه (2) كنوانسيون بايد:
الف ـ منابع مالي جديد و اضافي جهت تأمين كل هزينههاي مورد توافق كه اعضاي درحال توسعه در پيشبرد اجراي تعهدات موجود به موجب جزء (الف) بند (1) ماده (4) كنوانسيون كه در بند (الف) ماده (10) گنجانده شده متحمل ميشوند را تأمين نمايند.
ب ـ همچنين منابع مالي را ازجمله براي انتقال فناوري مورد نياز اعضاي درحال توسعه بهمنظور تأمين كليه هزينههاي اضافي پيشبرد اجراي تعهدات موجود در بند (1) ماده (4) كنوانسيون كه در بند (الف) ماده (10) گنجانده شده و بين يك عضو در حال توسعه و مؤسسه بينالمللي يا مؤسسات موضوع ماده (11) كنوانسيون طبق آن ماده مورد توافق قرارگرفته است، فراهم خواهند كرد.
دراجراي اين تعهدات بايد لزوم صحت و قابل پيشبيني بودن جريان سرمايهها و اهميت مسؤوليت مناسب كه بين كشورهاي توسعه يافته بهطور مشترك وجود دارد، در نظرگرفته شود. راهنمائي مكانيزم مالي كنوانسيون در تصميمات مربوط كنفرانس اعضاء ازجمله تصميمات اتخاذ شده قبل از تصويب اين پروتكل با اعمال تغييرات لازم درمورد مفاد اين بند بهكار گرفته خواهد شد.
3ـ همچنين اعضاي توسعه يافته و ديگر اعضاي توسعه يافته مندرج در ضميمه (2) كنوانسيون ميتوانند منابع مالي براي اجراي ماده (10) را ازطريق مجاري دوطرفه، منطقهاي و ساير مجاري چندجانبه فراهم كنند و اعضاي در حال توسعه نيز ميتوانند از اين منابع سودببرند.
ماده 12 ـ
1ـ بدينوسيله مكانيزم توسعه پاك تعريف ميشود.
2ـ هدف از مكانيزم توسعه پاك كمك به اعضاي مندرج نشده در ضميمه (1) جهت دستيابي به توسعه پايدار و كمك به هدف نهائي كنوانسيون و همچنين مساعدت به اعضاي منـدرج در ضـميمه (1) براي نيـل به رعـايت تعـهدات كاهـش و محدوديت كمي انتشار به موجب ماده (3) ميباشد.
3ـ بهموجب مكانيزم توسعه پاك:
الف ـ اعضاي مندرج نشده در ضميمه (1) از فعاليتهاي پروژه كه منجر به كاهش نشر تأييد شده ميشوند، بهره خواهند برد؛ و
ب ـ اعضاي مندرج در ضميمه (1) ميتوانند از كاهش نشر تأييد شده كه از فعاليتهاي پروژه مزبور حاصل شده است براي كمك به رعايت تعهدات كاهش و محدوديت كمي نشر به موجب ماده (3) بهگونهاي كه كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند معين كرده است، استفاده نمايند.
4ـ مكانيزم توسعه پاك منوط به اختيار و راهنمائي كنفرانس اعضاء كه بهعنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند، خواهد بود و هيأت اجرائي مكانيزم توسعه پاك بر آن نظارت خواهد كرد.
5 ـ كاهش نشر كه از هر فعاليت پروژهاي حاصل ميشود بايد بهوسيله مؤسسات عملياتي كه توسط كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند انتخاب ميگردند براساس موارد زير تأييد گردد:
الف ـ مشاركت داوطلبانه كه توسط هر عضو مورد بحث پذيرفته شده باشد؛
ب ـ منافع واقعي، قابل اندازهگيري و درازمدت كه با كاهش تغيير آب و هوا ارتباط دارد؛ و
ج ـ كاهش نشري كه اضافه بر مقداري است كه درغياب فعاليت پروژه تأييد شده حاصل خواهد شد.
6 ـ مكانيزم توسعه پاك درصورت لزوم به تأمين وجه فعاليتهاي پروژهاي تأييدشده كمك خواهد كرد.
7ـ كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند در نخستين جلسه خود، الگوها و رويههائي را با هدف تضمين شفافيت، كارآئي و قابليت پاسخگوئي ازطريق مميزي مستقل و تأييد فعاليتهاي پروژه، تعيين خواهد كرد.
8 ـ كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند تضمين خواهد نمود كه بخشي از عايدات فعاليتهاي پروژه تأييد شده براي تأمين هزينههاي اجرائي و نيز كمك به اعضاي درحال توسعهاي كه بهويژه در برابر تأثيرات نامطلوب تغيير آب و هوا ازلحاظ تأمين هزينههاي انطباق آسيبپذير هستند، بهكار ميرود.
9ـ مشاركت به موجب مكانيزم توسعه پاك ازجمله در فعاليتهاي موضوع جزء (الف) بند (3) فوق و كسب كاهش نشر تأييد شده، ميتواند مؤسسات خصوصي و يا دولتي را دربر گيرد و تابع هرگونه راهنمائي كه ممكن است توسط هيأت اجرائي مكانيزم توسعه پاك ارائه گردد، ميباشد.
10ـ كاهش نشر تأييد شده كه در طي دوره زماني از سال 2000 ميلادي
(1379 هجري شمسي) تا آغاز اولين دوره تعهد به دست آمده است ميتواند جهت كمك بهتحقق رعايت در اولين دوره تعهد به كار رود.
11ـ كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند در چهارمين جلسه خود مفاهيم ضمني بند (10) فوق را تجزيه و تحليل خواهد كرد.
ماده 13 ـ
1ـ كنفرانس اعضاء كه ركن عالي كنوانسيون است، به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت خواهد كرد.
2ـ اعضاي كنوانسيون كه عضو اين پروتكل نيستند، ميتوانند به عنوان ناظر در جريان هر يك از جلسات كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند، شركت داشته باشند. هنگامي كه كنفرانس اعضاء به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند، اتخاذ تصميمات به موجب اين پروتكل تنها توسط آن اعضائي انجام خواهد شد كه عضو اين پروتكل هستند.
3ـ زماني كه كنفرانس اعضاء به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند، هر عضو دفتر كنفرانس اعضاء كه نماينده يك عضو كنوانسيون ميباشد كه در آن زمان عضو پروتكل نيست، به وسيله عضو ديگري كه از ميان اعضاي اين پروتكل توسط آنها انتخاب ميگردد، جايگزين خواهد شد.
4ـ كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند اجراي اين پروتكل را بهطور منظم بررسي و در حوزه اختيار خود براي ترغيب اجراي مؤثر آن، تصميمات لازم را اتخاذ خواهد كرد. كنفرانس وظايفي را كه توسط پروتكل به آن محولشده، انجام خواهد داد و :
الف ـ اجراي اين پروتكل توسط اعضاء اثرات كلي ناشي از اقدامات انجام شده بهموجب اين پروتكل به ويژه اثرات زيست محيطي، اقتصادي و اجتماعي و نيز تأثيرات فزاينده و مقدار پيشرفتي كه در جهت هدف كنوانسيون حاصل شده را بر پايه كليه اطلاعات در دسترس آن طبق مفاد اين پروتكل ارزيابي خواهد كرد.
ب ـ با توجه به بررسيهاي مقرر به موجب جزء (ت) بند (2) ماده (4) و بند (2)
ماده (7) كنوانسيون، در پرتو هدف كنوانسيون و تجربياتي كه از اجراي كنوانسيون بهدستآمده و تكامل تدريجي آگاهي علمي و فني، تعهدات اعضاء به موجب اين پروتكل را به صورت دورهاي مورد رسيدگي قرار خواهد داد و دراين خصوص گزارشات منظم درباره اجراي اين پروتكل را بررسي و تصويب خواهد نمود.
ج ـ تبادل اطلاعات درمورد اقدامات اتخاذ شده توسط اعضاء براي پرداختن به موضوع تغيير آب و هوا و تأثيرات آن را باتوجه به شرايط، مسؤوليتها و توانائيهاي متفاوت اعضاء و تعهدات مربوط آنها به موجب اين پروتكل ترغيب و تسهيل خواهد نمود.
د ـ به درخواست دو يا تعداد بيشتري از اعضاء هماهنگي اقدامات اتخاذ شده توسط آنها براي پرداختن به موضوع تغييرات آب و هوا و تأثيرات آن را با توجه به شرايط، مسؤوليتها و توانائيهاي متفاوت اعضاء و تعهدات مربوط آنها به موجب اين پروتكل تسهيل خواهد نمود.
هـ ـ طبق هدف كنوانسيون و مفاد اين پروتكل و توجه كامل به تصميمات مربوط كنفرانس اعضاء، توسعه و بهبود دورهاي روشهاي قابل مقايسه براي اجراي مؤثر اينپروتكل را كه كنفرانس اعضاء (كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند) با آن موافقت كرده، ترغيب و هدايت خواهد نمود.
و ـ موارد ضروري براي اجراي اين پروتكل را توصيه خواهد كرد.
ز ـ براي بسيج منابع مالي اضافي طبق بند (2) ماده (11) تلاش خواهد كرد.
ح ـ هيأتهاي فرعي را كه براي اجراي اين پروتكل ضروري به نظر ميرسند تأسيس خواهد نمود.
ط ـ در صورت اقتضاء خدمات و همكاري و اطلاعات تهيه شده توسط سازمان بينالمللي ذيصلاح و هيأتهاي بينالدولي و غيردولتي را درخواست و مورد استفاده قرار خواهد داد.
ي ـ وظايـفي را كه ممكـن اسـت براي اجراي اين پروتكـل لازم باشـد، انجام داده و كارهاي محوله ناشي از تصميم كنفرانس اعضاء را بررسي خواهد كرد.
5 ـ آئين كار كنفرانس اعضاء و تشريفات مالي كنوانسيون با اعمال تغييرات لازم بهموجب اين پروتكل اعمال خواهد شد مگر در مواردي كه كنفرانس اعضاء كه بهعنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند به اتفاق آراء بهگونه ديگري تصميمگيري كرده باشد.
6 ـ اولين جلسه كنفرانس اعضاء كه بهعنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند توسط دبيرخانه بهدنبال اولين جلسه كنفرانس اعضاء كه بعد از تاريخ لازمالاجراء شدن اين پروتكل برنامهريزي شدهاست، تشكيل خواهد شد. جلسات عادي بعدي كنفرانس اعضاء كه به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند هر سال و بهدنبال جلسات عادي كنفرانس اعضاء تشكيل خواهدشد مگر در صورتي كه كنفرانس اعضاء كه بهعنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند بهگونه ديگري تصميمگيري كرده باشد.
7ـ جلسات فوقالعاده كنفرانس اعضاء كه بهعنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليـت ميكند در مواقـع ديگري تشكيل خواهد شد كه به وسيله كنفرانس اعضاء كه به عنوان اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند ضروري تشخيص داده شود يا بهدرخواست كتبي هر يك از اعضاء مشروط براين كه ظرف شش ماه از زمان ارسال درخواست بهاعضاء توسط دبيرخانه حداقل يك سوم اعضاء از آن حمايت كنند.
8 ـ سازمان ملل متحد، آژانسهاي تخصصي آن و آژانس بينالمللي انرژي اتمي و نيز هر كشور عضو آنها يا ناظر در آنها كه عضو كنوانسيون نيستند ميتوانند در جلسات كنفرانس اعضاء كه بهعنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند بهعنوان ناظر نمايندگي داشته باشند. هر هيأت يا آژانس اعم از ملي يا بينالمللي، دولتي يا غيردولتي كه در مورد موضوعات مشمول اين پروتكل واجد شرايط هستند و دبيرخانه را از خواسته خود مبني بر نمايندگي داشتن بهعنوان ناظر در جلسه كنفرانس اعضاء كه بهعنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند مطلع ساخته باشند نيز ميتوانند بهعنوان ناظر پذيرفته شوند، مگر اين كه حداقل يك سوم اعضاي حاضر با آن مخالفت كنند، پذيرش و شركت ناظرين با رعايت آئينكار موضوع بند(5) فوق خواهد بود.
ماده 14ـ
1ـ دبيرخانهاي كه بهموجب ماده(8) كنوانسيون تأسيس شده است بهعنوان دبيرخانه اين پروتكل انجام وظيفه خواهد كرد.
2ـ بنـد(2) مـاده(8) كنـوانسيون در مـورد وظايـف دبـيرخـانـه و بنـد(3) مـاده(8) كنوانسيون درباره ترتيبات ايجاد شده براي وظايف دبيرخانه با اعمال تغييرات لازم، در مورد اين پروتكل اعمال خواهد شد. بهعلاوه دبيرخانه وظايفي را كه به موجب اين پروتكل به آن محول شده است، انجام خواهد داد.
ماده 15ـ
1ـ هيأت فرعي مشاوره علمي و فني و هيأت فرعي اجرائي كه بهموجب مواد(9) و (10) كنوانسيون تأسيس شدهاند بهترتيب بهعنوان هيأت فرعي مشاوره علمي و فني و هيأت فرعي اجرائي اين پروتكل فعاليت خواهند كرد. مفاد مربوط بهوظايف اين دو هيأت بهموجب كنوانسيون با اعمال تغييرات لازم، در مورد اين پروتكل اعمال خواهد شد. جلسات هيأت فرعي مشاوره علمي و فني و هيأت فرعي اجرائي اين پروتكل بهترتيب بهدنبال اجلاس هيأت فرعي مشاوره علمي و فني و هيأت فرعي اجرائي كنوانسيون تشكيل خواهدشد.
2ـ آن دسته از اعضاي كنوانسيون كه عضو اين پروتكل نميباشند ميتوانند بهعنوان ناظر در جريان جلسات هيأتهاي فرعي حضور داشته باشند. هنگامي كه هيأتهاي فرعي بهعنوان هيأتهاي فرعي اين پروتكل فعاليت ميكنند اتخاذ تصميمات بهموجب اين پروتكل تنها بهوسيله اعضاي اين پروتكل انجام خواهد شد.
3ـ هنگامي كه هيأتهاي فرعي كه بهموجب مواد (9) و (10) كنوانسيون تأسيس شدهاند، وظايف خود را در مورد موضوعات مربوط به اين پروتكل انجام ميدهند، هر عضو دفاتر هيأتهاي فرعي مزبور كه نماينده يك عضو كنوانسيون است كه در آن زمان عضو اين پروتكل نيست، توسط عضو اضافي كه از بين اعضاي اين پروتكل و توسط خود آنها انتخاب ميشود جايگزين خواهد شد.
ماده 16ـ
كنفرانس اعضاء كه بهعنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند بهمحض امكان، اعمال اين پروتكل را بررسي خواهد نمود و در صورت اقتضاء فرآيند شورائي چند جانبه موضوع ماده(13) كنوانسيون را با توجه بهتصميمات مربوطي كه ممكن است توسط كنفرانس اعضاء گرفته شده باشد، اصلاح خواهد نمود. هر فرآيند شورائي چند جانبه كه در مورد اين پروتكل اعمال ميشود، بدون لطمه زدن بهرويهها و مكانيزمهائي كه مطابق ماده(17) ايجاد شده است، عمل خواهد نمود.
ماده16 مكرر ـ كنفرانس اعضاء، اصول، الگوها، قواعد و رهنمودهاي مربوط را بويژه براي تأييد، گزارش و مسؤوليت تجارت نشر تعريف خواهد كرد. اعضاي مندرج در ضميمه (ب) ميتوانند در تجارت نشر در جهت اجراي تعهدات خود بهموجب ماده(3) شركت كنند. اين تجارت مكمل فعاليتهاي داخلي در جهت ايفاي تعهدات كاهش و محدوديت كمي انتشار بهموجب ماده مذكور ميباشد.
ماده 17 ـ
كنفرانس اعضاء كه بهعنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند در اولين جلسه خود، رويهها و مكانيزمهاي مناسب و مؤثري را براي تعيين و مورد بحث قراردادن موارد عدم رعايت مفاد اين پروتكل، از جمله از طريق تهيه فهرست گزارشي از نتايج با توجه بهعلت، نوع، درجه و دفعات عدم رعايت، تصويب خواهد نمود. هر يك از رويهها و مكانيزمها بهموجب اين ماده كه متضمن نتايج الزامآور باشد، از طريق اصلاحيه اين پروتكل تصويب خواهد شد.
ماده 18 ـ
مفاد ماده(14) كنوانسيون در مورد حل و فصل اختلافها با اعمال تغييرات لازم، در مورد اين پروتكل اعمال خواهد شد.
ماده 19ـ
1ـ هر عضو ميتواند اصلاحيههايي را در مورد اين پروتكل پيشنهاد دهد.
2ـ اصلاحيههاي اين پروتكل در جلسه عادي كنفرانس اعضاء كه بهعنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند تصويب خواهد شد. متن هر اصلاحيه پيشنهادي اين پروتكل توسط دبيرخانه حداقل(6) ماه قبل از جلسهاي كه در آن اصلاحيه جهت تصويب پيشنهاد ميشود، بهكليه اعضاء ارسال خواهد شد. دبيرخانه همچنين متن هر يك از اصلاحيهها را بهاعضاء و امضاءكنندگان و جهت اطلاع بهامين اسناد ارسال خواهد كرد.
3ـ اعضاء براي نيل به اتفاق آراء در مورد هر اصلاحيه پيشنهادي اين پروتكل همه تلاش خود را بكار خواهند گرفت. اگر تمام تلاشها براي نيل بهاتفاق آراء بهنتيجه نرسد و توافقي حاصل نشدهباشد، بهعنوان آخرين راه، اصلاحيه با رأي اكثريت سه چهارم حاضر و رأي دهنده در جلسه تصويب خواهد شد. اصلاحيه تصويب شده توسط دبيرخانه بهامين اسناد ارسال خواهدشد و وي آن را براي پذيرش بهتمامي اعضاء ارسال خواهدنمود.
4ـ اسناد پذيرش مربوط به اصلاحيه، نزد امين اسناد توديع خواهد شد. اصلاحيهاي كه طبق بند(3) فوق بهتصويب رسيدهاست، در نودمين روز پس از تاريخ دريافت اسناد پذيرش سهچهارم اعضاي اين پروتكل توسط امين اسناد در مورد اعضايي كه آن را پذيرفتهاند، لازمالاجرا خواهدشد.
5 ـ اصلاحيه براي هرعضو ديگر، در نودمين روز پس از تاريخي كه در آن، عضو مزبور اسناد پذيرش اصلاحيه مذكور را نزد امين اسناد توديع، نمايد، لازمالاجرا خواهد شد.
ماده 20ـ
1ـ ضميمههاي اين پروتكل بخش تفكيك ناپذير آن را تشكيل خواهد داد و ارجاع به اين پروتكل همزمان در حكم ارجاع به ضمائم آن ميباشد مگر اين كه بهگونه ديگري بهطور صريح پيشبيني شدهباشد. هر ضميمهاي كه بعداز لازمالاجرا شدن اين پروتكل تصويب گردد منحصر بهفهرستها، اشكال و ديگر موارد توصيفي خواهدبود كه داراي ويژگي علمي، فني، رويهاي يا اجرايي است.
2ـ هر عضو ميتواند درباره الحاق ضميمهاي بهاين پروتكل و اصلاح ضمائم اين پروتكل پيشنهاداتي را ارائه دهد.
3ـ ضميمههاي اين پروتكل و اصلاحيههاي ضميمههاي آن در جلسه عادي كنفرانس اعضاء كه بهعنوان اجلاس اعضاي اين پروتكل فعاليت ميكند تصويب خواهد شد. متن هر ضميمه پيشنهادي يا اصلاحيه ضميمه توسط دبيرخانه حداقل شش ماه قبل از جلسهاي كه در آن موارد مزبور براي تصويب پيشنهاد شده بهاعضاء ارسال خواهد شد. دبيرخانه همچنين متن هر ضميمه پيشنهادي يا اصلاحيه ضميمه را به اعضاء و امضاءكنندگان كنوانسيون و جهت اطلاع بهامين اسناد ارسال خواهد نمود.
4ـ اعضاء براي نيل بهاتفاقآراء در مورد ضميمه پيشنهادي يا اصلاحيه ضميمه همه تلاش خود را بهكار خواهند گرفت. اگر تمام تلاشها براي نيل بهاتفاق آراء بهنتيجه نرسد و توافقي حاصل شدهباشد به عنوان آخرين راه، ضميمه يا اصلاحيه ضميمه با راي اكثريت سهچهارم اعضاي حاضر و رأي دهنده در جلسه، تصويب خواهد شد. ضميمه يا اصلاحيه تصويب شده، توسط دبيرخانه بهامين اسناد ارسال خواهد شد و وي آن را براي پذيرش بهتمام اعضاء ارسال خواهدكرد.
5 ـ هر ضميمهاي بهجز ضميمههاي (الف) و (ب) كه طبق بندهاي (3) و(4) فوق بهتصويب رسيده يا اصلاح شده باشد، در مورد تمامي اعضاي اين پروتكل شش ماه بعد از تاريخ مكاتبه امين اسناد با اعضاي مزبور در مورد تصويب يا اصلاح ضميمه، لازمالاجرا خواهدشد، جز در مورد اعضايي كه ظرف مدت مزبور عدم پذيرش ضميمه يا اصلاحيه ضميمه را بطور كتبي بهامين اسناد اعلام كرده باشند. ضميمه يا اصلاحيه ضميمه در مورداعضايي كه از اعلام عدم پذيرش خود انصراف دادهاند در نودمين روز بعداز تاريخ دريافت اعلام انصراف مزبور توسط امين اسناد، لازمالاجرا خواهد شد.
6 ـ اگر تصويب ضميمه يا اصلاحيه ضميمه مستلزم اصلاح اين پروتكل باشد، آن ضميمه يا اصلاحيه ضميمه تا قبل از اينكه اصلاحيه پروتكل لازمالاجراء نشود، لازمالاجرا نخواهدشد.
7ـ اصلاحيه ضميمههاي (الف) و (ب) اين پروتكل طبق رويه مذكور در ماده(19) تصويب و لازمالاجرا خواهدشد مشروط براينكه هر اصلاحيه ضميمه (ب) تنها با موافقت كتبي عضو مربوط تصويب گردد.
ماده 21ـ
1ـ هر عضو، يك راي خواهد داشت مگر در مواردي كه در بند(2) زير پيشبيني شدهاست.
2ـ سازمانهاي وحدت اقتصادي منطقهاي، در موضوعاتي كه در حيطه صلاحيت آنها است، از حق رأي خود با تعداد رأيهايي معادل تعداد دولتهاي عضو خود كه عضو اين پروتكل هستند، استفاده خواهند كرد. در صورتي كه هر يك از دولتهاي عضو چنين سازماني از حق رأي خود استفاده كند، سازمان از حق رأي خود استفاده نخواهد كرد و برعكس.
ماده 22ـ
دبير كل سازمان ملل متحد، امين اسناد اين پروتكل خواهد بود.
ماده 23 ـ
1ـ اين پروتكل براي امضاء مفتوح خواهد بود و منوط بهتنفيذ، پذيرش يا تصويب كشورها و سازمانهاي وحدت اقتصادي منطقهاي كه عضو كنوانسيون هستند، ميباشد. اين پروتكل در مقر سازمان ملل متحد در نيويورك از تاريخ16 مارس1998 الي15 مارس1999 (25/12/1376 تا24/12/1377 هجري شمسي) براي امضاء مفتوح خواهد بود. اين پروتكل بعد از تاريخ بستهشدن آن براي امضاء، براي الحاق مفتوح خواهدبود. اسناد تنفيذ، پذيرش تصويب يا الحاق نزد اميناسناد توديع خواهدشد.
2ـ هر سازمان وحدت اقتصادي منطقهاي كه بدون آنكه كشورهاي عضو آن عضو پروتكل باشند عضو اين پروتكل ميشود، نسبت بهكليه تعهدات بهموجب اين پروتكل ملزم ميباشد. در مورد سازمانهاي مزبور كه يك يا چند كشور عضو آن، عضو اين پروتكل باشند سازمان و كشورهاي عضو آن بايد در مورد مسؤوليتهاي مربوط خود براي اجراي تعهداتشان بهموجب اين پروتكل تصميمگيري كنند. در چنين مواردي، سازمان و كشورهاي عضو آن مجاز نخواهندبود بطور همزمان حقوق مربوط بهاين پروتكل را اعمال كنند.
3ـ سازمانهاي وحدت اقتصادي منطقهاي بايد حدود صلاحيت خود را در مورد موضوعاتي كه در اين پروتكل مورد حكم قرارگرفتهاست، در اسناد تنفيذ، پذيرش، تصويب يا الحاق خود تبيين كنند. اين سازمانها همچنين بايد اميناسناد را كه بهنوبه خود بقيه اعضاء را مطلع ميسازد در جريان هر تغيير اساسي در حدود صلاحيت خود قرار دهند.
ماده 24ـ
1ـ اين پروتكل در نودمين روز بعد از تاريخي كه حداقل(55) عضو كنوانسيون، كه شامل آن دسته اعضاي مندرج در ضميمه(1) باشند كه در مجموع حداقل پنجاه و پنج درصد(55%) كل ميزان انتشار دياكسيد كربن سال1990 ميلادي (1369هجريشمسي) اعضاي مندرج در ضميمه(1) را توليد كردهاند، اسناد مربوط بهتنفيذ، پذيرش تصويب، يا الحاق خود را ارائه دهند، لازمالاجرا خواهد شد.
2ـ از نظر اين ماده، « ميزان انتشار كل دياكسيدكربن اعضاي مندرج در ضميمه(1) در سال1990 ميلادي (1369 هجري شمسي) » بهمعناي مقداري است كه در زمان تصويب اين پروتكل يا قبل از آن توسط اعضاي مندرج در ضميمه(1) در اولين مكاتبات ملي آنان كه طبق ماده(12) كنوانسيون ارائه كردهاند، ذكرشدهاست.
3ـ اين پروتكل در مورد هر كشور يا سازمان وحدت اقتصادي منطقهاي كه بعد از انجام شرايط مندرج در بند فوق، اين پروتكل را تنفيذ، قبول يا تصويب كند يا بهآن ملحق شود، در نودمين روز پس از تاريخ توديع سند تنفيذ، پذيرش تصويب يا الحاق آن، لازمالاجرا خواهد شد.
4ـ از نظر اين ماده، هر سندي كه توسط سازمان وحدت اقتصادي منطقهاي توديع گـرديده است، علاوه بر اسناد توديع شده توسط كشورهاي عضو اين سازمان محاسبه نخواهد شد.
ماده 25 ـ
هيچگونه حق شرطي را نميتوان براي اين پروتكل منظور نمود.
ماده 26 ـ
1ـ در هر زمان پس از گذشت سه سال از تاريخ لازمالاجراء شدن اين پروتكل براي يك عضو، آن عضو ميتواند با ارسال اطلاعيه كتبي به امين اسناد از اين پروتكل كنارهگيري نمايد.
2ـ اين كنارهگيري بعد از خاتمه يكسال از زمان دريافت اطلاعيه كنارهگيري توسط امين اسناد يا تاريخ مؤخري كه ممكن است در اطلاعيه انصراف تعيين شده باشد، قابل اجرا خواهد شد.
3ـ اعلام انصراف هر عضو از كنوانسيون به عنوان انصراف از اين پروتكل نيز تلقي ميگردد.
ماده 27 ـ
نسخه اصلي اين پروتكل كه متنهاي عربي، چيني، انگليسي، فرانسوي، روسي و اسپانيولي آن از اعتبار يكسان برخوردار هستند نزد دبير كل سازمان ملل متحد توديع خواهدشد.
تنظيم شده در كيوتو در دهمين روز دسامبر هزار و نهصد و نود و هفت ميلادي (19/9/1376 هجري شمسي)
ضميمه (الف)
گازهاي گلخانهاي
دي اكسيد كربن (CO2)
متان (CH4)
اكسيد نيتروژن (N2O)
هيدروفلورو كربنها (HFCs)
پروفلورو كربنها (PFCs)
سولفورهگزافلوريد (SF6)
طبقهبندي بخشها/منابع
انرژي
احتراق سوخت
صنايع انرژي
صنايع توليدي و ساخت
حمل و نقل
ساير بخشها
ساير
انتشار فرار ناشي از سوختها
سوختهاي جامد
گازهاي طبيعي و نفت
ساير
فرآيندهاي صنعتي
فرآوردههاي معدني
صنايع شيميائي
توليد فلزات
ساير توليدات
توليد هالوكربنها و سولفورهگزافلوريد
مصرف هالوكربنها و سولفور هگزافلوريد
مصرف حلالها و ديگر محصولات
كشاورزي
تخمير رودهاي
مديريت كود
كاشت برنج
خاكهاي كشاورزي
سوزاندن تجويز شده زمينهاي هموار
سوزاندن باقيمانده مواد كشاورزي در مزارع
ساير
ضايعات
دفع ضايعات جامد روي زمين
مديريت فاضلاب
سوزاندن مواد زائد
ساير
ضميمه (ب)
اعضاء تعهدات مربوط به حد كمي ميزان
انتشار يا كاهش (تغيير درصد از سال يا دوره مبنا)
استراليا 108
اتريش 92
بلژيك 92
* بلغارستان 92
كانادا 94
*كرواسي 95
* جمهوري چك 92
دانمارك 92
* استوني 92
اتحاديه اروپا (1) 92
فنلاند 92
فرانسه 92
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
* كشورهائي كه در حال فرآيند عبور به سوي اقتصاد بازار ميباشند.
1ـ اتحـاديـه اروپـا و كشـورهـاي عضـو آن تعهـدات مـربـوط خـود بـه مـوجب بنـد (1)
ماده (3) را طبق مفاد ماده (4) انجام خواهند داد.
آلمان 92
يونان 92
* مجارستان 94
ايسلند 110
ايرلند 92
ايتاليا 92
ژاپن 94
* لتوني 92
ليختن اشتاين 92
* ليتواني 92
لوكزامبورگ 92
موناكو 92
هلند 92
نيوزيلند 100
نروژ 101
* لهستان 94
پرتقال 92
* روماني 92
* فدراسيون روسيه 100
* اسلوواكي 92
* اسلووني 92
اسپانيا 92
سوئد 92
سوئيس 92
* اكراين 100
پادشاهي بريتانياي كبير و ايرلند شمالي 92
ايالات متحده آمريكا 93