هيئت وزيران درجلسه مورخ 21/1/1384 بنابه پيشنهاد شماره 1024926 مورخ 11/6/1382 سازمـان حفـاظـت محيـط زيست و بـه استنـاد مـاده (35) قانـون معـادن ـ مصوب 1377 ـ ضوابط زيست محيطي فعاليتهاي معدني را به شرح زير تصويب نمود:
ماده 1ـ
اصطلاحات مندرج در اين تصويبنامه داراي معاني ذيل ميباشند:
ماده 2ـ
صدور، تجديد و تمديد پروانههاي اكتشاف از معادن طبقه يك و دو واقع در پاركهاي ملي و آثار طبيعي ملي، تالابهاي موضوع كنوانسيون رامسر (فوريه 1971) و آن دسته از پناهگاههاي حيات وحش و مناطق حفاظت شده مذكور در بند « الف» موافقتنامه فيمابين وزارت صنايع و معادن و سازمان حفاظت محيط زيست (مورخ 21/7/1354) رودخانههاي حفاظت شده، معادن روباز (سطحي) در محدوه عرصههاي جنگلي و مراتع مشجر و نيز داخل محدودههاي مصوب شهري ممنوع ميباشد.
ماده 3ـ
صدور پروانه اكتشاف و بهرهبرداري از مواد معدني واقع در پناهگاههاي حيات وحش و مناطق حفاظت شده جديد (بعد از موافقتنامه مورد اشاره در ماده (2) اين ضوابط) موكول به توافق بين سازمان حفاظت محيط زيست و وزارت صنايع و معادن و رعايت مفاد قانون حفاظت و بهسازي محيط زيست ـ مصوب 1353 ـ انجام ارزيابي زيست محيطي و در چارچوب الگوي ارزيابي زيست محيطي و اين ضوابط ميباشد.
ماده 4ـ
وزارت صنايع و معادن مكلف است در موارد ذيل از سازمان حفاظت محيط زيست استعلام نمايد و سازمان مذكور حداكثر ظرف يك ماه از تاريخ وصول استعلام نظر خود را اعلام نمايد. عدم اعلام نظر به منزله موافقت است:
الف) صدور كليه پروانههاي اكتشاف.
ب) تمديد پروانه بهرهبرداري معادن داخل مناطق چهارگانه.
ج) صدور پروانه بهرهبرداري براي معادني كه نياز به اكتشاف ندارند.
تبصره1ـ صدور پروانه اكتشاف براي مواد معدني طبقه سه و چهار منوط به اخذ مجوز موردي از سازمان حفاظت محيط زيست ميباشد و سازمان مذكور ظرف يك ماه از تاريخ وصول استعلام نظر خود را اعلام مينمايد، عدم اعلام نظر به منزله موافقت است.
تبصره2ـ دفاتر فني استانداريها مكلفند قبل از صدور پروانه بهرهبرداري از معادن شن و ماسه رودخانهاي وخاك رس، موضوع را به صورت كتبي از سازمان حفاظت محيطزيست استعلام نمايند. متقاضيان مربوط ضمن تكميل پرسشنامه زيست محيطي همراه با مدارك مربوط به نقشه زمينشناسي بستر رودخانه و كنارههاي آن، راههاي ارتباطي به معدن، پروفيل عرضي رودخانه و مشخص نمودن عمق معدن را جهت بررسي به سازمان حفاظت محيط زيست ارايه نمايند. سازمان مكلف است ظرف مدت حداكثر يك ماه نظر خود را به دفاتر فني استانداريها اعلام نمايد. عدم اعلام نظر به منزله موافقت است. بهرهبرداري از معادن شن، ماسه و خاك رس در محدوده بستر و حريم رودخانهها، انهار و مسيلها و حريم قانوني سواحل درياها و درياچهها پس از دريافت موافقت وزارت نيرو (سازمانهاي تابعه) ميباشد.
ماده 5 ـ
صدور پروانه بهرهبرداري و انجام فعاليت معدني (كانكني، كانآرايي و فرآوري) معادن ذيل منوط به تهيه و ارايه گزارش ارزيابي زيست محيطي براساس الگوي تعيين شده و تأييد گزارش يادشده توسط سازمان حفاظت محيط زيست با رعايت اين ضوابط ميباشد.
رديف |
معادن فلزي |
حداقل ظرفيت استخراجي (تن در سال) |
1 |
سنگ مس |
يك ميليون |
2 |
سنگ آهن |
ششصد هزار |
3 |
سنگ طلا |
با هر ظرفيتي |
4 |
سرب و روي |
يكصد هزار |
5 |
ساير فلزات |
يكصد هزار |
|
|
|
رديف |
معادن غيرفلزي |
حداقل ظرفيت استخراجي (تن در سال) |
1 |
زغال سنگ |
هشتاد هزار |
2 |
نمك آبي |
سطح بيش از چهارصد هكتار |
ماده 6 ـ
دارنده پروانه بهرهبرداري مكلف و متعهد به بازسازي و ترميم محدوده اكتشاف يا بهرهبرداي در پايان عمر پروانه مربوط ميباشند.
چنانچه محدوده عمليات معدني در منابع ملي و طبيعي واقع شده باشد سازمان مديريت و برنامهريزي كشور موظف است اعتبار لازم را از محل درآمد حاصل از اجراي ماده (25) قانون معادن جهت بازسازي محيط در اختيار سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري كشور قرار دهد.
تبصره ـ در مورد طرحهاي اكتشافي معادن بزرگ طبق توافق وزارت صنايع و معادن و سازمان حفاظت محيط زيست عمل خواهد شد.
ماده 7ـ
بهرهبردار موظف به رعايت اين ضوابط و كليه ضوابط و استانداردهاي زيستمحيطي كشور ميباشد.
ماده 8ـ
در بهرهبرداري از معادن و تهيه گزارش ارزيابي زيست محيطي رعايت موارد مندرج در پيوست شماره (1) الزامي است.
ماده 9ـ
سازمان حفاظت محيط زيست هر دو سال يكبار فهرست كليه مناطق ويژه زيستي مورد اشاره در اين ضوابط را به وزارت صنايع و معادن ابلاغ خواهد نمود.
[امضاء]
معاون اول رئيسجمهور ـ محمدرضا عارف
پيوست شماره (1):
مواردي كه لازم است در بهرهبرداري از معادن و نيز تهيه گزارش ارزيابي زيست محيطي رعايت شود:
1ـ رعايت حداقل فواصل فعاليت استخراج و بهرهبرداري از مواد معدني، نسبت بهمراكز حساس به جز جادهها بدون استفاده از ناريه 500 متر و با استفاده از ناريه مطابق طرح آتشبازي (در هر صورت اين فاصله نبايد از 800 متر كمتر باشد).
2ـ ميلهگذاري محدودههاي بهرهبرداري از معادن توسط وزارت صنايع و معادن.
3ـ ايجاد كريدور مناسب جهت گدار و مهاجرت حياتوحش (مطابق با اطلاعات فني ارايه شده توسط سازمان حفاظت محيط زيست) در مناطق حفاظت شده و پناهگاههاي حيات وحش (در صورت لزوم).
4ـ جمعآوري و خارج نمـودن كليـه تأسيـسات و تجـهيزات معـدني ايجاد شده (بهاستثناي جادههاي دسترسي، تأسيسات استحصال آب و آبرساني در صورت نياز منطقه براي استفاده مناسب از آن) در پايان عمر معدن و يا يكسال پس از پايان آخرين بهرهبرداري.
5 ـ رعايت حداكثر سطح و سينه كار مجاز بهرهبرداري و تعداد مجاز سينهكار در هر دوره بهرهبرداري. اين موارد در طرح بهرهبرداري مشخص و ملحوظ ميگردد. (باطلهبرداري و بهرهبرداري بجز آنچه كه در طرح مصوب ارايه شده از سينه كار جديد منوط با اتمام ذخيره معدني سينهكارهاي قبلي ميباشد. چنانچه استخراج از سينه كارهاي قبلي با تشخيص وزارت صنايع و معادن به لحاظ امكان فني و يا اقتصادي به صرفه نباشد، بهرهبردار مجاز است، نسبت به بهرهبرداري از سينه كار نوبت بعدي اقدام نمايد.)
6 ـ عدم تغيير مسير رودخانه و آبراهههاي طبيعي، مگر در موارد ضروري با كسب نظر دستگاههاي ذيربط.
7ـ تعيين محل انباشت و نگهداري باطلههاي معدني با رعايت جنبههاي حفظ اراضي مرغوب كشاورزي و مرتعي، پيشگيري از فرسايش و توليد زهابهاي آلوده.
8 ـ استفاده از جادههاي موجود روستايي و يا شهري (بجز جادههايي كه از داخل بافتهاي روستايي عبور ميكند).
در صورت نياز به احداث جادههاي اختصاصي، رعايت انتخاب كوتاهترين مسير ممكن و با كمترين تخريب چشماندازها، اراضي جنگلي، مراتع مشجر و اراضي مرغوب كشاورزي الزامي ميباشد.
9ـ هدايت جريان آبهاي سطحي بالادست محدوده معدن به خارج از آن.
10ـ انجام عمليات زهكشي در پيرامون و داخل محدوده برداشت معادن كاني فلزي (به منظور پيشگيري و كاهش توليد زهابهاي ناشي از تماس آبهاي زيرزميني و يا سطحي با مواد معدني، كنترل هرز آبهاي سطحي و جلوگيري از آلودگي آبهاي زيرزميني).
11ـ احداث حوضچه و يا تأسيسات رسوبگيري حسب شرايط در محلهاي مناسب.
12ـ حصاركشي و علامتگذاري پيرامون سدهاي باطله.
13ـ احداث سپتيك تانك براي معادن داراي 20 تا 100 نفر نيروي انساني و احداث سيستمهاي مناسب تصفيه فاضلاب براي بالاي 100 نفر در حد تأمين استانداردهاي سازمان حفاظت محيط زيست.
14ـ اتخاذ تدابير لازم در جهت حفظ چشماندازهاي طبيعي و هماهنگي عمليات معدني با آن، نظير احداث ابنيه مورد نياز در مكانهاي دور از چشماندازهاي عمومي و حتيالامكان با استفاده از مصالح طبيعي.
15ـ رعايت حداكثر عمق مجاز بهرهبرداري از معادن روباز با رعايت اصول پايداري شيبها.
حداكثر عمق مجاز در گزارش ارزيابي زيست محيطي و يا طرح بهرهبرداري مشخص و ملحوظ ميگردد.
16ـ اتخاذ تدابير لازم و مستمر جهت جلوگيري از انتشار گرد و غبار ناشي از استخراج و تردد وسايط نقليه و حمل و نقل مواد معدني و عمليات خردايش.
17ـ تخصيص و احداث فضاي سبز مشجر به ميزان حداقل 10 درصد سطح بهرهبرداري معادن با گونههاي بومي.
18ـ استفاده از روش سيم الماسه يا روش چال موازي يا سيم بكسل در بهرهبرداري از معادن سنگ تزئيني (در اين گونه از معادن عمليات انفجار صرفاً در حد باطله برداري و آماده سازي سينه كار و موارد استثناء مطابق با طرح آتشبازي مجاز ميباشد.)
19ـ رعايت حداقل 500 متر فاصله از حوضچههاي بهرهبرداري نمك دريايي تا چشمهها و قنوات و محدوده آبهاي زيرزميني قابل استحصال.
20ـ ارايه طرح اجمالي مرمت، احياء و بازسازي محدوده معدن.
طرح مذكور در گزارش ارزيابي زيست محيطي و يا طرح بهرهبرداري مشخص و ملحوظ ميگردد.