ماده 3ـ
براي انجام معاملات كوچك مأمور خريد به فروشندگان كالا يا انجامدهندگان كار مورد احتياج مراجعه و معامله را با تشخيص و مسئوليت خود با توجه به كيفيت و قيمت مناسب انجام ميدهد.
مأمور خريد بايد زير صورت حساب را با قيد نام و نام خانوادگي و سمت و تاريخ امضاء نمايد. امضاي وي حاكي از آن است كه معامله با توجه به كيفيت به مناسبترين قيمت ممكن انجام شده است.
ماده 4ـ
معاملات متوسط به تشخيص و مسئوليت مدير ذيربط و تحقيق كارپرداز يا مأمور خريد و اخذ حداقل سه فقره استعلام كتبي پس از تائيد مدير مربوط انجام ميشود.
ماده 5 ـ
كليه معاملات بزرگ شركت بايد بر اساس مقررات اين آئيننامه از طريق مناقصه يا مزايده انجام پذيرد مگر در موارد زير:
الف ـ خريد اموال منقول، خدمات و حقوقي كه به تشخيص و مسئوليت مديرعامل يا مقامات مجاز از طرف وي منحصر به فرد (انحصاري) بوده و داراي انواع مشابه نباشد.
ب ـ خريد، اجاره به شرط تمليك يا اجاره گرفتن اموال غيرمنقول كه به تشخيص و مسئوليت مدير عامل و يا مقامات مجاز از طرف وي با كسب نظر از هيات كارشناسان رسمي دادگستري حداقل سه نفر و يا هيات كارشناسان خبره مربوط در صورت نبود كارشناسان رسمي انجام خواهد شد.
ج ـ خريد اموال منقول و غيرمنقول، كالا و خدمات با قيمت تعيين شده يا كمتر يا حقوقي كه نرخهاي آنها از طرف مراجع قانوني ذيصلاح تعيين شده باشد.
د ـ تعمير تجهيزات و ماشينآلات ثابت و متحرك و تأمين تجهيزات و ماشينآلات صرفاً جايگزين و ابنيه مرتبط با تداوم فعاليتها به نحوي كه شامل توسعه واحد نگردد به تشخيص و مسئوليت مدير عامل و يا مقامات مجاز از طرف وي با رعايت صرفه و صلاح شركت.
هـ ـ خريد خدمات مشاوره اعم از مهندسي مشاور و مشاوره فني بازرگاني مشتمل بر مطالعه، طراحي و يا مديريت بر طرح و اجرا و نظارت و يا هر نوع خدمات مشاورهاي و كارشناسي.
و ـ در مورد معاملات سوخت و مواد هستهاي و معامليت كه مستقيماً با ايمني تاسيسات هستهاي ارتباط دارد به تشخيص مدير عامل.
ز ـ خريد خدمات فرهنگي، هنري و رفاهي، آموزشي و ورزشي و نظاير آن به تشخيص مدير عامل و يا مقامات مجاز از طرف وي با رعايت صرفه و صلاح شركت.
ح ـ خريد قطعات يدكي براي تعويض و يا تكميل لوازم و تجهيزات ماشينآلات ثابت و متحرك موجود و همچنين اداوات و ابزار و وسايل اندازهگيري دقيق و لوازم آزمايشگاههاي علمي و فني و نظاير آن كه تأمين آن با تشخيص مديرعامل و يا مقامات مجاز از طرف وي، از طريق مناقصه امكانپذير نباشد، با تعيين بهاي مورد معامله از سوي حداقل يك نفر كارشناس رشته مربوط كه حسب مورد توسط مديرعامل و يا مقامات مجاز از طرف وي انتخاب ميشود.
ط ـ در مورد معاملات محرمانه به تشخيص مديرعامل با رعايت صرفه و صلاح شركت.
ي ـ خريد سهام و تعهدات ناشي از اجراي احكام قضايي.
ك ـ هزينه ناشي از دعوتها، مناسبتهاي ملي و مذهبي و تشريفات شركت در داخل يا خارج از كشور براساس صورت حسابهايي كه به گواهي مسئولان و رئيس واحد مربوط و به تائيد مدير عامل و يا مقامات مجاز رسيده باشد قابل پرداخت خواهد بود.
ماده 6 ـ
انواع مناقصه به شرح زير طبقهبندي ميشود:
الف) مناقصه از نظر مراحل بررسي به انواع زير طبقهبندي ميشود:
1ـ مناقصه يك مرحلهاي: مناقصهاي است كه در آن نيازي به ارزيابي فني بازرگاني پيشنهاد نباشد. دراين نوع مناقصه پاكتهاي پيشنهاد مناقصهگران در يك جلسه گشوده و در همان جلسه برنده مناقصه تعيين ميشود.
2ـ مناقصه دو مرحلهاي: مناقصهاي است كه به تشخيص كميسيون مناقصه، بررسي فني بازرگاني پيشنهادها لازم باشد. در اين مناقصه كميته فني بازرگاني موضوع ماده (11) تشكيل و نتايج ارزيابي فني و بازرگاني پيشنهادها را به كميسيون مناقصه گزارش ميكند و بر اساس اين آئيننامه برنده مناقصه تعيين ميشود.
ب) مناقصه از نظر روش دعوت به انواع زير طبقهبندي ميشود:
1ـ مناقصه عمومي: مناقصهاي است كه در آن فراخوان مناقصه از طريق آگهي عمومي به اطلاع مناقصهگران ميرسد.
2ـ مناقصه محدود: مناقصهاي است كه در آن به تشخيص و مسئوليت مدير عامل و يا نماينده وي، محدوديت برگزاي مناقصه عمومي با ذكر ادله تائيد شود.
تبصره ـ چنانچه مديرعامل يا مقام مجاز از طرف او انجام معاملهاي را از طريق مناقصه ميسر و به صلاح شركت نداند موضوع را كتباً با ذكر دلايل و توجيه كامل به هيات ترك تشريفات مناقصه جهت تصويب گزارش خواهد نمود.
ماده 7ـ
تركيب و وظايف هيات ترك تشريفات مناقصه و نحوه رسيدگي به معاملات به شرح زير است:
الف ـ هيئت ترك تشريفات مناقصه مركب از اعضاي زير ميباشد:
1ـ مدير عامل يا نماينده وي
2 ـ مدير امور مالي
3ـ يك نفر به انتخاب مجمع
ب ـ هر گاه مبلغ معامله بيش از پنجاه برابر نصاب معاملات كوچك باشد اجراي نظر هيات ترك تشريفات مناقصه موكول به تائيد هيئت مديره خواهد بود.
ج ـ هرگاه مبلغ معامله بيش از دويست برابر نصاب معاملات كوچك باشد اجراي نظر هيات ترك تشريفات مناقصه با رعايت بند ب اين ماده موكول به تائيد شورايي مركب از رئيس سازمان مديريت و برنامهريزي كشور، وزير امور اقتصادي و دارائي و رئيس مجمع عمومي خواهد بود.
تبصره ـ جلسه هيات ترك تشريفات مناقصه در هر مورد با دعوت مديرعامل و يا نماينده وي تشكيل ميشود. كليه اعضاء مكلف به حضور در جلسات هيات و ابراز نظر خود نسبت به گزارش توجيهي مربوط در مورد تقاضاي ترك تشريفات مناقصه يا مزايده و همچنين نحوه انجام معامله مورد نظر هستند، ليكن تصميمات هيات با راي اكثريت اعضاء معتبر خواهد بود.
ماده 8ـ
آگهي مناقصه از يك تا سه نوبت به اقتضاي اهميت معامله در فواصل زماني مناسب در يك يا چند روزنامه كثيرالانتشار منتشر ميگردد.
تبصره1ـ در مواردي كه مدير عامل يا مقام مجاز از طرف او لازم تشخيص دهد، ميتواند از ساير وسايل ارتباطي براي انتشار آگهي مناقصه استفاده نمايد.
تبصره2ـ در مواردي كه به تشخيص مديرعامل شركت، موضوع معامله ايجاب نمايد كه مناقصه يا مزايده در سطح بينالمللي به عمل آيد علاوه بر انتشار آگهي يك نسخه از آگهي از طرف وزارت امور خارجه به سفارتخانههاي كشورهاي ذيربط در تهران و يا سفارتخانههاي جمهوري اسلامي ايران در خارج از كشور فرستاده ميشود.
ماده 9ـ
مديرعامل يا مقام مجاز از طرف او در هر مورد كه تشخيص دهد انجام معامله از طريق مناقصه محدود به صلاح و صرفه شركت ميباشد ميتواند با رعايت مفاد اين آئيننامه معامله را از طريق مناقصه محدود انجام دهد.
ماده 10ـ
دعوتنامه شركت در مناقصه محدود براي اشخاص حقيقي يا حقوقي كه صلاحيت آنان براي شركت در معامله مورد نظر توسط كميته فني بازرگاني موضوع ماده (11) اين آئيننامه تشخيص داده شده و يا نام آنان در فهرست واجدين صلاحيت كميته مزبور درج شده باشد ارسال ميشود.
تبصره1ـ اخذ تائيد صلاحيت در مورد معاملات مربوط به خريد خدمات پيمانكاري، خريد تجهيزات و ماشينآلات انجام ميشود.
ماده 11ـ
كميته فني بازرگاني مركب از پنج نفر و به شرح زير ميباشد:
1ـ نماينده مدير عامل.
2ـ مدير واحد فني و يا مهندسين مشاور مربوط.
3ـ مدير واحد قراردادها يا نماينده وي.
4ـ مدير واحد تضمين كيفيت يا نماينده وي.
5 ـ مدير يا نماينده واحد متقاضي.
تبصره ـ كميته فني بازرگاني در ارزيابي كيفي و صلاحيتي پيمانكاران موارد زير را لحاظ مينمايد:
الف ـ تضمين كيفيت خدمات و محصولات.
ب ـ داشتن تجربه و دانش در زمينه مورد نظر.
ج ـ حُسن سابقه.
د ـ داشتن پروانه كار يا گواهينامههاي صلاحيت در صورت لزوم.
هـ ـ توان مالي متقاضي براي انجام كار در صورت لزوم.
ماده 12ـ
تعداد دعوتشدگان به مناقصه محدود نبايد از سه نفر كمتر باشد. در صورتي كه تعداد تائيد صلاحيتشدگان از سه نفر بيشتر باشد مدير عامل يا مقام مجاز از طرف او ميتواند به انتخاب خود براي سه نامزد يا بيشتر دعوتنامه ارسال نمايد.
ماده 13ـ
در آگهي مناقصه يا دعوتنامه (مناقصه محدود) بايد نكات زير درج شود:
الف ـ نوع و مقدار كالا و يا كار و يا چگونگي و ميزان مشاركت باذكر مشخصات، مدت، محل و نحوه تحويل كالا يا انجام كار و يا مشاركت و ترتيب عمل و ميزان خسارت در مواردي كه طرف معامله در تحويل كالا يا انجام كار و يا شرايط مشاركت كلاً يا بعضاً تأخير و يا قصور نمايد.
ب ـ 1ـ تصريح به اينكه بهاي پيشنهادي بايد به مبلغ مشخص و به حروف در پاكت لاك و مهر شده تسليم شود.
ب ـ 2ـ تصريح و ذكر شرايط مالي، درصد و نحوه عمل براي مشاركت بايد در پاكت لاك و مهر شده تسيلم شود.
ج ـ مدت قبول و محل تسليم پيشنهاد.
د ـ ذكر مبلغ سپرده شركت در مناقصه و چگونگي مبلغ سپرده به صورت وجه نقد يا ضمانتنامه بانكي يا تضمين معتبر ديگر به تشخيص مديرعامل و يا مقام مجاز از طرف او.
هـ ـ ميزان تضمين انجام معامله و ترتيب دريافت و استرداد آن.
و ـ ميزان پيش پرداخت در صورتي كه به تشخيص شركت پرداخت آن به برنده مناقصه لازم باشد و ترتيب پرداخت و واريز آن.
ز ـ تصريح اين نكته كه شركت در مناقصه و دادن پيشنهاد به منزله قبول اختيارات و تكاليف شركت، موضوع ماده (16) اين آئيننامه ميباشد.
ح ـ در مواردي كه موضوع مناقصه چند نوع كالا يا كار و خدمات باشد و در آگهي ذكر شده باشد كه براي هر نوع به تفكيك پيشنهاد قبول ميشود بايد براي هر نوع كالا ياكار و خدمات سپرده متناسب تعيين شود.
ط ـ ذكر اينكه ساير اطلاعات و جزئيات مربوط در اسناد مناقصه مندرج است.
ي ـ اعلام محل توزيع نمونههاي ضمانتنامهها و قرارداد اگر تهيه آن لازم باشد. در اين صورت ضمانتنامه عيناً مطابق نمونه تنظيم و نمونه قرارداد نيز با قيد اينكه مورد قبول است بايد امضا و ضميمه پيشنهاد گردد.
ك ـ ترتيب فروش اسناد مناقصه (بر اساس روشي كه در هر مورد از طرف مقام مجاز تعيين ميشود.)
ه ـ ترتيب بازگشائي پاكتها و ارزيابي فني ـ مالي آنها.
ماده 14ـ
در صورتي كه واحد مناقصهگزار ذكر شرايط ديگري را لازم تشخيص دهد مشروط بر آنكه با مفاد اين آئيننامه مغاير نباشد، ميتواند در متن آگهي يا نقشهها و برگ شرايط مشخصات درج نمايد.
ماده 15ـ
در صورتي كه شرايط مناقصهاي كه بر طبق مواد (13) و (14) بايد در آگهي ذكر شود مفصل باشد، بايد نوع كالا يا كار مورد معامله و مقدار و مدت و محل تحويل و ميزان پيش پرداخت و مدت و محل قبول پيشنهادها در آگهي درج شود و تصريح گردد كه نقشهها و برگ شرايط و مشخصات معامله در محل معين موجود است و پيشنهاددهندگان بايد يك نسخه از آن را دريافت و با قيد قبولي امضاء كرده و به پيشنهاد خود ضميمه و تسليم نمايند.
ماده 16ـ
مدير عامل يا مقام مجاز از طرف او در خصوص اتخاذ تصميم در مورد پيشنهادهاي واصل شده و انعقاد قرارداد داراي تكاليف و اختيارات زير ميباشد:
الف ـ مكلف است سپرده شركت درمناقصه برنده مناقصه را در صورتي كه حاضر به انجام معامله نشود و همچنين سپرده نفر دوم را در صورتي كه بر اساس تبصره (19) ماده (21) براي انجام معامله به او رجوع شود و از انجام معامله امتناع نمايد ضبط كند.
ب ـ اختيار دارد مقدار كالا يا كار و خدمات مورد معامله را تا بيست و پنج درصد (25%) افزايش يا كاهش دهد مشروط بر اينكه كليه محاسبات فني نسبت به اين افزايش و يا كاهش به تشخيص مدير عامل و يا مقام مجاز از طرف او متناسباً رعايت و تطبيق گردد.
ج ـ مجاز نيست به پيشنهادات مبهم و مشروط و بدون سپرده و پيشنهاداتي كه بعد از انقضاي مهلت مقرر در آگهي برسد، ترتيب اثر دهد.
د ـ در رد هر يك يا تمام پيشنهادها مختار است.
هـ ـ كليه هزينههاي مربوط به مناقصه شامل هزينه آگهي و هزينه ثبت قرارداد در دفتر اسناد رسمي در صورتي كه ثبت قرارداد در دفتر مذكور ضروري باشد به عهده برنده مناقصه است.
و ـ مكلف است هرگونه ماليات يا عوارضي كه طبق مقررات بابت معامله به طرف معامله تعلق گيرد از بهاي كاركرد يا كالاي تحويلي و يا سود مشاركت در موقع پرداخت مطالبات او كسر كند.
ماده 17ـ
مقام مجاز مناقصهگزار مكلف به رعايت نكات زير نيز ميباشد:
الف ـ مدت قبول پيشنهادها در مورد آگهيهايي كه در داخل كشور منتشر ميشود از تاريخ اولين نوبت انتشار از ده (10) روز نبايد كمتر باشد و در مورد آگهيهايي كه در خارج از كشور منتشر ميشود از سي (30) روز نبايد كمتر تعيين شود.
ب ـ مبلغ پيش پرداخت نبايد از بيست و پنج درصد (25%) مبلغ معامله تجاوز كند و در قبال ضمانتنامه بانكي يا تضمين معتبر ديگر (به استثناء چك) به تشخيص و مسئوليت مديرعامل يا مقام مجاز از طرف او پرداخت خواهد شد.
در خصوص معاملاتي كه موضوع آنها عمدتاً خريد كالا باشد يا به لحاظ موضوع و شرايط ضرورت معامله ايجاب نمايد، ميزان پيش پرداخت در صورت تشخيص و تائيد لزوم آن توسط مديرعامل ميتواند بيشتر از بيست و پنج درصد (25%) تعيين شود.
ج ـ تعيين و اخذ سپرده شركت در مناقصه به صورت وجه نقد يا ضمانتنامه بانكي يا تضمين معتبر ديگر (به استثناء چك) به تشخيص مديرعامل يا مقام مجاز از طرف او. مبلغ سپرده شركت در مناقصه بر مبناي درصدهايي از ميزان برآوردي مبلغ معامله به شرح زير محاسبه ميشود:
1ـ براي معاملات تا يك ميليارد ريال معادل سه درصد (3%).
2ـ براي معاملات تا ده ميليارد ريال، تا مبلغ يك ميليارد ريال به شرح بند (1) و نسبت به مازاد آن معادل دو درصد (2%).
3ـ براي معاملات بيش از ده ميليارد ريال، تا مبلغ ده ميليارد ريال به شرح بند (2) و نسبت به مازاد معادل يك درصد (1%).
4ـ چنانچه ميزان سپرده شركت در مناقصه از دويست و پنجاه ميليون ريال بيشتر شود مديرعامل يا مقام مجاز از طرف او ميتواند در صورت ضرورت ميزان سپرده را بهمبلغي كه از دويست و پنجاه ميليون ريال كمتر نباشد تقليل دهد.
د ـ حداقل ميزان تضمين انجام تعهدات كه بايد هنگام عقد قرارداد اخذ شود پنج درصد (5%) مبلغ قرارداد ميباشد كه به صورت تضمين بانكي و يا تضمين معتبر ديگر بهتشخيص شركت دريافت خواهد شد. ميزان كسور حُسن انجام كار ده درصد (10%) مبلغ قرارداد بوده و بايد در اسناد مناقصه به صورت مشخص ذكر شده باشد.
تبصره ـ در خصوص معاملات خريد، چنانچه به تشخيص شركت كسر ده درصد (10%) حُسن انجام كار ميسر نباشد، اخذ تضمين انجام تعهدات به ميزان ده درصد (10%) الزامي است.
ماده 18ـ
مسئوليت بازگشائي پاكتها و ارزيابي نهائي فني ـ مالي و اولويتبندي پيشنهادات توسط كميسيون مناقصه مركب از اعضاي زير:
1 ـ مديرعامل يا نماينده وي.
2ـ مدير مالي يا نماينده وي.
3ـ نماينده واحد قراردادها.
4ـ نماينده واحد متقاضي.
به ترتيب مقرر در آگهي مناقصه / يا دعوتنامه مناقصه محدود انجام و نتيجه براي تصميمگيري به مديرعامل يا مقام مجاز از طرف وي گزارش ميشود.
تبصره1ـ در صورتي كه مديرعامل يا مقام مجاز از طرف او هيچيك از پيشنهادهاي دريافتي را براي انجام معامله به صلاح شركت تشخيص ندهد ميتواند تصميم به تجديد مناقصه بگيرد.
تبصره2ـ مقررات ابلاغ قانوني مندرج در قانون مالياتهاي مستقيم در مورد ابلاغ نتيجه مناقصه عيناً مجري خواهد بود.
ماده 19ـ
در مواردي كه موضوع مناقصه چند نوع كالا يا كار باشد و هرگاه در شرايط مناقصه اختيار تفكيك مورد معامله براي شركت پيشبيني نشده باشد، مديرعامل يا مقام مجاز از طرف او ميتواند شخصي را كه شرايط پيشنهادي او با در نظر گرفتن تمام جوانب امر در مجموع مناسبتر باشد برنده مناقصه اعلام كند.
ماده 20ـ
كميسيون مناقصه پس از تعيين برنده مناقصه سپرده نفر اول و نفر دوم را نگهداري و سپرده سايرين را مسترد خواهد نمود.
ماده 21ـ
در صورتي كه برنده مناقصه پس از ابلاغ كتبي از انجام معامله خودداري كند و يا حداكثر ظرف ده روز از تاريخ ابلاغ به استثناي ايام تعطيل حاضر به انعقاد قرارداد و سپرده تضمين انجام تعهدات نشود سپرده شركت در مناقصه وي ضبط و مراتب به نفر دوم مناقصه با رعايت مفاد تبصره (1) اين ماده ابلاغ ميگردد اگر نفر دوم هم پس از مدت مذكور در اين ماده نسبت به سپرده تضمين انجام تعهدات اقدام نكند و براي انجام معامله حاضر نشود، سپرده او نيز ضبط ميگردد.
تبصره1ـ به شخصي كه شرايط پيشنهاد او در مرتبه دوم قرار دارد به شرطي ابلاغ ارجاع كار انجام ميشود كه تفاوت بهاي پيشنهادي او با برنده مناقصه از مبلغ سپرده شركت در مناقصه بيشتر نباشد در غير اين صورت با نظر هيات ترك تشريفات مناقصه عمل خواهد شد.
تبصره2ـ مدت 10 روز مقرر در ماده (21) در مورد معاملاتي كه طرف معامله در خارج از كشور اقامت دارد ممكن است حداكثر تا يك ماه تعيين شود مشروط بر اينكه در آگهي يا برگ شرايط آن ذكر شده باشد. مقام مناقصهگذار موظف است باتوجه به مدت مندرج در آگهي يا دعوتنامه مناقصه براي ابلاغ نتيجه مناقصه به برنده به نحوي اقدام نمايد كه به علت انقضاي مدت خسارتي متوجه شركت نشود.