ماده 5 ـ
كليه معاملات شركت بايد براساس مقررات اين آييننامه انجام پذيرد مگر در موارد زير:
الف ـ خريد اموال منقول، خدمات و حقوقي كه به تشخيص و مسئوليت مديرعامل و يا مقامات مجاز از طرف او منحصر به فرد (انحصاري) بوده و داراي انواع مشابه نباشد.
ب ـ خريد، اجاره به شرط تمليك يا اجاره گرفتن اموال غيرمنقول به تشخيص و مسئوليت مديرعامل و يا مقامات مجاز از طرف وي با كسب نظر از هيئت كارشناسان رسمي دادگستري حداقل سه نفر و يا هيئت كارشناسان خبره مربوط در صورت نبودن كارشناسان رسمي انجام خواهد شد.
ج ـ خريد اموال منقول و غيرمنقول، كالا و خدمات با قيمت تعيين شده يا كمتر يا حقوقي كه داراي نرخ تثبيت شده دولتي يا نرخ اعلام شده توسط مراجع قيمتگذاري رسمي دولتي باشند.
د ـ خريد لوازم يدكي و قطعات تجهيزات، ماشينآلات ثابت و متحرك و انواع خودرو و لوازم آزمايشگاهي علمي و فني، ابزار و وسايل اندازهگيري دقيق و نظاير آن مشروط بر اينكه از سازنده يا نماينده مجاز آن و يا به تشخيص و مسئوليت مديرعامل يا مقام مجاز از طرف وي با كسب نظر يك نفر كارشناس رشته مربوط خريداري گردد.
هـ ـ خدمات هنري و فرهنگي، آموزشي ـ ورزشي و نظاير آن با رعايت موازين اسلامي با تشخيص مديرعامل يا مقامات مجاز از طرف وي كه امكان برگزاري مناقصه مقدور نباشد با رعايت صرفه و صلاح شركت.
و ـ در مورد معاملات محرمانه با تشخيص مديرعامل با رعايت صرفه و صلاح شركت.
ز ـ خريد خدمات مشاورهاي اعم از مهندسي مشاور و مشاور فني بازرگاني مشتمل بر مطالعه، طراحي و يا مديريت بر طرح و اجرا و نظارت و يا هر نوع خدمات مشاورهاي و كارشناسي مطابق آييننامهاي كه به تصويب هيئت وزيران ميرسد.
ح ـ تعمير تجهيزات و ماشينآلات ثابت و متحرك و تأمين تجهيزات و ماشينآلات صرفاً جايگزين و ابنيه مرتبط با تداوم توليد در واحدهاي توليدي به نحوي كه شامل توسعه واحد نگردد با تشخيص و مسئوليت مديرعامل يا مقامات مجاز از طرف وي با رعايت صرفه و صلاح شركت.
ط ـ در مورد كرايه حمل و نقل هوايي، دريايي، هزينه مسافرت و نظاير آن در صورت وجود نرخ ثابت و مقطوع.
ي ـ خريد سهام و تعهدات ناشي از اجراي احكام قضايي.
ماده 6 ـ
در معاملات كوچك كارپرداز يا مأمور خريد با توجه به كم و كيف موضوع معامله (كالا، خدمات يا حقوق) درباره بهاي آن تحقيق مينمايد و با رعايت صرفه و صلاح و اخذ فاكتور مشخص و معتبر و به تشخيص و مسئوليت خود معامله را با تأمين كيفيت به كمترين بهاي ممكن انجام دهد و مأمور خريد بايد زير صورت حساب را با قيد نام و نام خانوادگي و سمت و تاريـخ امضـاء نمايد. امضـاء وي حاكي از آن است كه خريد با توجه به كيفيت به مناسبترين قيمت ممكن انجام شده است.
ماده 7ـ
در معاملات متوسط كارپرداز يا مأمور خريد باتوجه به كم و كيف موضوع معامله (كالا، خدمات يا حقوق) درباره بهاي آن تحقيق مينمايد و با رعايت صرفه و صلاح و اخذ حداقل سه فقره استعلام كتبي، با تأمين كيفيت موردنظر، چنانچه بهاي به دست آمده مورد تأييد مسئول كارپردازي باشد معامله را با عقد قرارداد يا اخذ فاكتور انجام دهد و چنانچه اخذ سه فقره استعلام كتبي ممكن نباشد با تأييد مدير بازرگاني يا مقام همتراز وي به تعداد موجود كفايت ميشود.
ماده 8 ـ
معاملات بزرگ با انتشار آگهي مناقصه (مناقصه عمومي) يا ارسال دعوتنامه (مناقصه محدود) به تشخيص مديرعامل يا مقامات مجاز از طرف ايشان انجام ميشود.
تبصره ـ چنانچه مديرعامل يا مقام مجاز از طرف او براساس گزارش هيئت سه نفره ترك تشريفات معاملهاي را از طريق مناقصه ميسر نداند در اين صورت هيئت ترك تشريفات مناقصه با رعايت صرفه و صلاح شركت ترتيب انجام اينگونه معاملات را با رعايت ساير مقررات براي يك نوع كالا يا خدمت تعيين و اعلام مينمايد.
ماده 9ـ
تركيب و وظايف هيئت ترك تشريفات مناقصه و نحوه رسيدگي بهمعاملات به شرح زير است:
الف ـ هيئت ترك تشريفات مناقصه مركب از اعضاء زير ميباشد:
1ـ مديرعامل يا نماينده وي.
2ـ مدير امور مالي و يا نماينده وي.
3ـ يك نفر به انتخاب مجمع.
ب ـ هرگاه مبلغ معامله بيش از پنجاه برابر نصاب معاملات كوچك باشد اجراي نظر هيئت ترك تشريفات مناقصه موكول به تأييد هيئت مديره خواهد بود.
پ ـ هرگاه مبلغ معامله بيش از دويست برابر نصاب معاملات كوچك باشد اجراي نظر هيئت ترك تشريفات مناقصه موكول به تأييد شوراي مركب از رييس سازمان مديريت و برنامهريزي كشور، وزير اموراقتصادي و دارايي و رييس مجمع خواهد بود.
تبصره ـ جلسه هيئت ترك تشريفات مناقصه در هر مورد با دعوت مديرعامل يا مقام مجاز از طرف او تشكيل ميشود كليه اعضاء مكلف به حضور در جلسات هيئت و ابراز نظر خود نسبت به گزارش توجيهي مربوط در مورد تقاضاي ترك تشريفات مناقصه يا مزايده و همچنين نحوه انجام معامله موردنظر هستند، ليكن تصميمات هيئت با رأي اكثريت اعضاء معتبر خواهد بود.
ماده 10ـ
آگهي مناقصه از يك تا سه نوبت به اقتضاي اهميت معامله به فاصله زماني مناسب در يكي از روزنامههاي كثيرالانتشار منتشر ميگردد.
تبصره1ـ در مواردي كه مديرعامل يا مقام مجاز از طرف او تشخيص دهد ميتواند از ساير وسايل ارتباطي براي انتشار آگهي مناقصه استفاده نمايد.
تبصره2ـ در مواردي كه به تشخيص شركت موضوع معامله ايجاب نمايد كه آگهي مناقصه يا مزايده در سطح بينالمللي به عمل آيد يك نسخه از آگهي به سفارتخانههاي كشورهاي ذيربط در تهران و يا سفارتخانههاي جمهوري اسلامي ايران در خارج از كشور فرستاده ميشود.
ماده 11 ـ
مديرعامل يا مقام مجاز از طرف او در هر مورد كه تشخيص دهد انجام معامله از طريق مناقصه محدود به صلاح و صرفه ميباشد ميتواند با رعايت مفاد اين آييننامه معامله را از طريق مناقصه محدود انجام دهد.
ماده 12ـ
دعوتنامه شركت در مناقصه محدود براي اشخاص (اعم از حقوقي يا حقيقي) ارسال ميشود كه صلاحيت آنها براي شركت در معامله موردنظر توسط مناقصهگزار و يا به تشخيص او توسط كميته فني بازرگاني موضوع ماده (13) تشخيص داده شده و يا نام آنان در ليست واجدين صلاحيت باشد ارسال ميشود.
تبصره1ـ اخذ تأييد صلاحيت در مورد معاملات مربوط بهخريد خدمات پيمانكاري و ماشينآلات و تجهيزات انجام ميشود.
ماده 13 ـ
تركيب كميته فني بازرگاني به شرح زير ميباشد:
1ـ مديرامور مالي يا نماينده او.
2ـ مدير بازرگاني يا همتراز وي يا نماينده او.
3ـ مدير واحد متقاضي يا نماينده فني او.
تبصره ـ كميته فني بازرگاني در ارزيابي كيفي و صلاحيتي پيمانكاران موارد زير را لحاظ مينمايد:
1ـ تضمين كيفيت خدمات و محصولات.
2ـ داشتن تجربه و دانش در زمينه موردنظر.
3 ـ حُسن سابقه.
4 ـ داشتن پروانه كار يا گواهينامههاي صلاحيتدار در صورت لزوم.
5 ـ توان مالي متقاضي براي انجام كار در صورت لزوم.
ماده 14 ـ
تعداد دعوتشدگان به مناقصه محدوده نبايد از سه شركتكننده كمتر باشد چنانچه تعداد تأييد صلاحيتشدگان از سه شركتكننده كمتر باشد مناقصه محدود و با تأييد مديرعامل قابل انجام خواهد بود.
ماده 15 ـ
در آگهي مناقصه يا دعوتنامه (مناقصه محدود) بايد نكات زير درج شود:
1ـ نام و نشاني مناقصه گزار.
2ـ نوع و كميت و كيفيت كالا و خدمات.
3ـ محل و زمان و مهلت دريافت اسناد.
4ـ مدت قبول و محل تسليم پيشنهاد.
5 ـ ذكر مبلغ سپرده شركت در مناقصه و چگونگي مبلغ سپرده به صورت وجه نقد يا ضمانتنامه بانكي يا تضمين معتبر ديگر مانند اوراق بهادار (سفته و بيمهنامه و غيره) به تشخيص مديرعامل يا مقام مجاز از طرف او.
6 ـ ميزان تضمين حُسن انجام معامله و ترتيب دريافت و استرداد آن.
7 ـ ميزان پيش پرداخت در صورت نياز و ترتيب پرداخت آن.
8 ـ تصريح اين نكته كه شركت در مناقصه و دادن پيشنهاد به منزله قبول اختيارات شركت، موضوع ماده (18) اين آييننامه ميباشد.
9 ـ در مواردي كه موضوع مناقصه چند نوع كالا يا كار يا خدمات باشد و در آگهي ذكر شده باشد كه براي هر نوع به تفكيك پيشنهاد قبول ميشود.
10 ـ بايد براي هر نوع كالا و خدمات سپرده متناسب تعيين شود.
11 ـ ذكر اينكه ساير اطلاعات و جزييات مربوط در اسناد مناقصه مندرج است.
12 ـ اعلام محل توزيع نمونههاي ضمانتنامهها و قرارداد اگر تهيه آن لازم باشد.
13 ـ ترتيب فروش اسناد مناقصه.
ماده 16ـ
در صورتي كه واحد مناقصهگزار ذكر شرايط ديگري را لازم تشخيص دهد مشروط بر آن كه با مفاد اين آييننامه مغاير نباشد ميتواند در متن آگهي يا نقشه و برگ شرايط مشخصات درج نمايد.
ماده 17ـ
درصورتي كه شرايط مناقصهاي كه برطبق مواد (15) و (16) بايد در آگهي ذكر شود مفصل باشد بايد نوع كالا يا كار مورد معامله و مقدار و مدت و محل تحويل و ميزان پيش پرداخت و مدت و محل قبول پيشنهاد در آگهي درج شود و تصريح گردد كه نقشهها و برگ شرايط و مشخصات معامله در محل معين موجود است و پيشنهاددهندگان بايد يك نسخه از آن را دريافت و با قيد قبولي امضاء كرده و به پيشنهاد خود ضميمه و تسليم نمايند.
ماده 18 ـ
كميسيون مناقصه موضوع ماده (22) درخصوص اتخاذ تصميم در مورد پيشنهادهاي واصل شده و انعقاد قرارداد داراي تكاليف و اختيارات زير ميباشد:
الف ـ مكلف است سپرده شركت در مناقصه برنده مناقصه را در صورتي كه براساس تبصره (1) ماده (28) براي انجام معامله به او رجوع شود و از انجام معامله امتناع نمايد ضبط كند.
ب ـ اختيار دارد مقدار كالا يا كار و خدمات مورد معامله را تا بيست و پنج درصد (25%) افزايش يا كاهش دهد مشروط بر اينكه كليه محاسبات فني نسبت به اين افزايش و يا كاهش به تشخيص شركت متناسباً رعايت و تطبيق گردد.
ج ـ مجاز نيست به پيشنهادات مبهم و مشروط و بدون سپرده و پيشنهاداتي كه بعد از انقضاي مهلت مقرر در آگهي برسد ترتيب اثر دهد.
د ـ در رد هر يك يا تمام پيشنهادها مختار است.
هـ ـ كلـيه هزينـههاي مربـوط به مناقصه شامل هزينه آگهي و هزينه ثبت قرارداد به عهده برنده مناقصه است.
و ـ مكلف است هر گونه ماليات يا عوارضي كه طبق مقررات بابت معامله به طرف معامله تعلق ميگيرد از بهاي كاركرد يا كالاي تحويلي در موقع پرداخت مطالبات او كسر نمايد.
ماده 19ـ
مقام مجاز مناقصهگزار مكلف به رعايت نكات زير نيز ميباشد:
الف ـ مدت قبول پيشنهاد در مورد آگهيهايي كه در داخل كشور منتشر ميشود از تاريخ اولين نوبت انتشار از ده روز نبايد كمتر باشد و در مورد آگهيهايي كه در خارج منتشر ميشود از سي روز نبايد كمتر تعيين شود.
ب ـ ميزان پيش پرداخت نبايد از بيست و پنج درصد (25%) مبلغ معامله تجاوز كند و منحصراً در قبال ضمانتنامه بانكي يا تضمين معتبر ديگر مانند اوراق بهادار به تشخيص و مسئوليت مديرعامل يا مقام مجاز از طرف او پرداخت خواهد شد. درخصوص معاملاتي كه موضوع آنها صرفاً خريد كالا باشد و يا بيشتر از هفتاد و پنج درصد (75%) مبلغ قرارداد مربوط به خريد تجهيزات باشد و يا به لحاظ موضوع و شرايط ضرورت ايجاب نمايد ميزان پيش پرداخت ميتواند بيشتر از بيست و پنج درصد (25%) تعيين شود.
ج ـ تعيين و اخذ سپرده شركت در مناقصه به صورت وجه نقد يا ضمانتنامه بانكي يا تضمين معتبر ديگر به تشخيص مديرعامل يا مقام مجاز از طرف او مبلغ سپرده و شركت در مناقصه بر مبناي درصدهايي از ميزان برآوردي مبلغ معامله به شرح زير محاسبه ميشود:
1ـ براي معاملات تا يك ميليارد ريال، معادل سه درصد (3%).
2ـ براي معاملات تا ده ميليارد ريال، تا مبلغ يك ميليارد ريال به شرح بند (1) و نسبت به مازاد آن معادل دو درصد (2%).
3ـ براي معاملات بيش از ده ميليارد ريال، تا مبلغ ده ميليارد ريال به شرح بند (2) و نسبت مازاد آن معادل يك درصد (1%).
4ـ چنانچه ميزان سپرده شركت در مناقصه از دويست و پنجاه ميليون ريال بيشتر شود مديرعامل يا مقام مجاز از طرف او ميتواند در صورت ضرورت ميزان سپرده را به مبلغي كه از پنجاه ميليون ريال كمتر نباشد تقليل دهد.
د ـ حداقل ميزان تضمين حُسن انجام معامله كه بايد هنگام عقد قرارداد اخذ شود پنج درصد (5%) مبلغ قرارداد ميباشد. ميزان سپرده حُسن انجام كار ده درصد (10%) مبلغ قرارداد ميباشد.
تبصره ـ شركت ميتواند در مورد قراردادها و معاملاتي كه طرف آن اشخاص حقوقي ميباشد تضمين حُسن انجام تعهدات و تضمين در مقابل پيش پرداخت و تضمين حُسن انجام كار را با توجه به شرايط قرارداد به ترتيبي كه مناسب ميداند اخذ نمايد.
ماده 20ـ
شركتكنندگان در مناقصه پس از دريافت يا خريد اسناد بايد پيشنهادهاي خود را به ترتيب زير تهيه و به مناقصهگزار تحويل نمايد:
1 ـ تهيه و تكميل اسناد و پيشنهادها.
2 ـ تسليم پيشنهادها در مهلت مقرر در فراخوان مناقصه.
3 ـ دريافت رسيد تحويل پيشنهادها.
ماده 21 ـ
شرايط تسليم و تحويل پيشنهادها به شرح زير ميباشد:
الف ـ هيچ يك از شركتكنندگان در مناقصه جز در مواردي كه در اسناد مناقصه پيشبيني شده باشد نميتوانند بيش از يك پيشنهاد تسليم كنند.
ب ـ شركتكنندگان در مناقصه پيشنهادي خود را بايد در پاكتهاي جداگانه لاك و مهر شده شامل تضمين (پاكت الف) و پيشنهاد فني بازرگاني (پاكت ب) و پيشنهاد قيمت (پاكت ج) بگذارند و همه پاكتها را در لفاف مناسب و لاك و مهر شده قرار دهند.
ج ـ مناقصهگذار موظف است در مهلت مقرر همه پيشنهادهاي ارايه شده شركتكنندگان را پس از دريافت ثبت نموده و تا جلسه بازگشايي صيانت نمايد.
د ـ هرگونه تسليم و تحويل و اصلاح و جايگزيني و يا پس گرفتن پيشنهاد به صورت قابل گواهي و در مهلت و مكان مقرر در اسناد مناقصه انجام شود.
ماده 22 ـ
تركيب و وظايف كميسيون مناقصات و وظايف آن به شرح زير است:
الف ـ اعضاء كميسيون مناقصات عبارتند از:
1ـ مديرعامل يا نماينده وي.
2ـ مدير امور مالي يا نماينده وي.
3ـ مدير بازرگاني يا همتراز او يا نماينده وي.
ب ـ وظايف كميسيون معاملات به شرح زير ميباشد:
1ـ تشكيل كميسيون معاملات در موعد مقرر.
2ـ ارزيابي پيشنهادهاي قابل قبول.
3ـ ارجاع بررسي فني پيشنهادها به كميته فني بازرگاني در مناقصات دو مرحلهاي.
4ـ تعيين برندگان اول و دوم مناقصه.
5 ـ تنظيم صورت جلسات مناقصه.
6 ـ تصميمگيري درباره تجديد يا لغو مناقصه.
تبصره 1 ـ مدير بازرگاني يا همتراز او به عنوان رييس كميسيون معاملات برگزيده ميشود و دبيركميسيون از طرف ايشان انتخاب ميشود.
تبصره 2 ـ در صورتي كه كميسيون مناقصات هيچيك از پيشنهادات دريافتي را براي انجام معامله به صلاح تشخيص ندهد ميتواند تصميم به تجديد مناقصه بگيرد.
ماده 23 ـ
بازگشايي پاكتها و انجام ارزيابي مالي و فني توسط كميسيون مناقصات صورت ميگيرد و نتيجه براي تصميمگيري به مديرعامل يا مقام مجاز او گزارش ميشود.
ماده 24 ـ
گشايش پيشنهادها به شرح زير انجام ميگيرد:
الف ـ پيشنهادهاي مناقصهگران در زمان و مكان مقرر گشوده ميشود.
ب ـ مراحل گشايش پيشنهادها به شرح زير است:
1 ـ تهيه فهرست اسامي پيشنهاددهندگان و حاضران و شركتكنندگان در جلسه.
2 ـ بازكردن پاكت تضمين و كنترل آن.
3 ـ بازكردن پاكت فني بازرگاني.
4 ـ بازكردن پيشنهاد قيمت و كنترل آن از نظر كامل بودن مدارك و امضاي آنها و كنار گذاشتن پيشنهادهاي غيرقابل قبول در مناقصات يك مرحلهاي.
5 ـ تحويل پاكتهاي فني بازرگاني به كميته فني بازرگاني در مناقصات دو مرحلهاي.
6 ـ تهيه و تنظيم و امضاي صورتجلسه گشايش پيشنهادها توسطكميسيون مناقصات.
ج ـ در صورت برگزاري مناقصه دو مرحلهاي زمان و مكان تشكيل جلسه گشايش پاكتها اعلام خواهد شد.
ماده 25 ـ
ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها به شرح زير انجام ميگيرد:
الف ـ در مناقصات دو مرحلهاي مناقصهگزار موظف است براساس معيارها و روشهاي اعلام شده در اسناد مناقصه ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها را انجام و اعلام نمايد.
ب ـ نتيجه بررسي فني بازرگاني طي مهلتي كه كميسيون مناقصه معين ميكند به جلسه بعدي احاله ميشود و براساس گزارش كميته فني بازرگاني پاكتهاي قيمت پيشنهاددهندگان كه امتياز فني بازرگاني لازم را احراز كردهاند گشوده ميشود.
ج ـ هرگونه ارزيابي فني بازرگاني تنها پيش از گشودن پيشنهادهاي قيمت مجاز است.
د ـ پاكت پيشنهاد قيمت مناقصهگراني كه در ارزيابيهاي فني بازرگاني پذيرفته نشدهاند بايد ناگشوده بازگردانده شود.
ماده 26 ـ
در مواردي كه موضوع مناقصه چند نوع كالا يا كار باشد و هرگاه در شرايط مناقصه اختيار تفكيك مورد معامله براي شركت پيشبيني نشده باشد مديرعامل يا مقام مجاز از طرف او ميتواند شخصي را كه شرايط پيشنهادي او با در نظر گرفتن تمام جوانب امر در مجموع مناسبتر باشد برنده مناقصه اعلام نمايد.
ماده 27 ـ
شركت پس از تعيين برنده مناقصه سپرده دو نفر اول و دوم را نگهداري و سپرده سايرين را مسترد خواهد نمود.
ماده 28 ـ
در صورتي كه برنده مناقصه پس از ابلاغ كتبي از انجام معامله خودداري كند و يا حداكثر ظرف مدت ده روز به استثناي ايام تعطيل حاضر به انعقاد قرارداد و سپردن تضمين حُسن انجام معامله نشود سپرده شركت در مناقصه وي ضبط و مراتب به نفر دوم مناقصه با رعايت مفاد تبصره اين ماده ابلاغ ميگردد. اگر نفر دوم هم پس از مدت مذكور در اين ماده نسبت به سپردن تضمين حُسن انجام معامله اقدام نكند و براي انجام معامله حاضر نشود سپرده او نيز ضبط ميگردد.
تبصره1ـ به شخصي كه شرايط پيشنهادي او در مرتبه دوم قرار دارد به شرطي ابلاغ ميشود كه تفاوت بهاي پيشنهادي او با برنده مناقصـه از مبلغ سپرده بيشتر نباشد در غير اين صورت با نظر هيئت ترك تشريفات مناقصه عمل خواهد شد.
تبصره2 ـ مدت مقرر در ماده (28) در مورد معاملاتي كه طرف معامله در خارج از كشور اقامت دارد ممكن است حداكثر تا يك ماه تعيين شود مشروط بر اين كه در آگهي مناقصه با برگ شرايط آن ذكر شده باشد. مقام مناقصهگذار موظف است با توجه به مدت مقرر در آگهي يا دعوتنامه مناقصه براي ابلاغ نتيجه مناقصه به برنده به نحوي اقدام نمايد كه به علت انقضاي مدت خسارتي متوجه شركت نشود.