هيئتوزيران در جلسه مورخ 25/2/1384 بنابه پيشنهاد شماره 31372/1 مورخ16/12/1382 وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و به استناد بندهاي (15) و (22) ماده (2) قانون اهداف و وظايف وزارت فرهنگ و ارشاد اسـلامي ـ مصوب 1365ـ آييننامه تأسيس و نحوه فعاليت خبرگزاريهاي غيردولتي را به شرح زير تصويب نمود:
ماده 1ـ
به منظور كمك به توسعه دسترسي همگاني به اطلاعات، روشن ساختن افكار عمومي، ارتقاي سطح معلومات و دانش مردم، خبرگزاريهاي غيردولتي كه در اين آييننامه از اين پس به اختصار «خبرگزاري» ناميده ميشوند، ميتوانند براساس مفاد اين آييننامه تأسيس گردند.
ماده 2ـ
خبرگزاري مؤسسهاي است كه با سرمايه غيردولتي بهوسيله اشخاص حقيقي و حقوقي تأسيس شده و مجاز است در زمينههاي سياسي، اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي نسبت به جمعآوري، پردازش و انتشار خبر، تحليل، مصاحبه و گزارش در قالب نوشتار، صدا و تصوير در حوزههاي داخلي و خارجي فعاليت كند.
ماده 3ـ
خبرگزاري در انتشار اخبار و اطلاعات به جز در موارد زير آزاد است،
1ـ اشاعه فحشا و منكرات از طريق ارايه تصاوير يا مطالب ضد اخلاقي و مستهجن.
2ـ ترويج و اشاعه مطالب و موضوعات كفرآميز و الحادي.
3ـ توهين به مقدسات، اصول و مباني دين اسلام و ساير اديان.
4ـ اهانت به مقام معظم رهبري و مراجع مسلم تقليد.
5 ـ هرگونه توهين و افترا به اشخاص حقيقي و حقوقي.
6 ـ ايجاد اختلاف ميان اقشار جامعه بهويژه از طريق مسائل و اختلافات مذهبي، نژادي و قومي.
7ـ اطلاعات مربوط به حريم خصوصي افراد.
8 ـ ترغيب و تشويق به اقدام عليه امنيت ملي شامل دعوت به شورش و آشوب عليه نظام و تجزيه كشور و دعوت به فعاليتهاي تروريستي.
9ـ افشاي اسناد و اطلاعات طبقهبندي شده رسمي كشور.
10ـ نقل مطالب از كتب، مطبوعات و پايگاههاي اطلاعرساني احزاب و گروههاي ضد انقلاب و محارب به نحوي كه تبليغ آنها باشد.
تبصره1ـ مقدسات عبارتند از:
1ـ معصومين و پيامبران (ص).
2ـ كتابهاي آسماني.
3ـ احكام ضروري ديني.
تبصره2ـ درصورت تخلف از موازين يادشده موارد توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي كتباً به هيئتنظارت موضوع ماده(13) اين آييننامه اعلام و در صورت تشخيص هيئت، پرونده به مرجع قضايي ارجاع ميشود. هيئت درصورت لزوم ميتواند نسبت بهتوقف فعاليت خبرگزاري تا صدور تصميم دادگاه اقدام نمايد.
ماده 4ـ
مصوبات شوراي عالي امنيت ملي درخصوص انتشار اخبار پس از ابلاغ رسمي براي خبرگزاري لازمالاتباع است.
ماده 5 ـ
درصورت عدم رعايت موازين اخلاقي يا مذهبي بهجز موارد مندرج در ماده (3) اين آييننامه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ميتواند به شرح زير اقدام نمايد.
الف ـ بار اول تذكر كتبي.
ب ـ بار دوم اخطار كتبي.
پ ـ بار سوم ارجاع موضوع به هيئت نظارت براي اتخاذ تصميم لازم.
تبصره1ـ هيئتنظارت ميتواند فعاليتهاي خبرگزاري را حداكثر تا سهروز متوقف نمايد.
تبصره2ـ خبرگزاري درصورت تكرار تخلفات مشمول تبصره (2) ماده(3) ميشود.
ماده 6 ـ
خبرگزاري موظف است پاسخ يا توضيح اشخاص حقيقي يا حقوقي درخصوص مطالب مندرج در ارتباط با آنها را حداكثر ظرف 24ساعت پس از دريافت، منتشر نمايد.
ماده 7 ـ
واگذاري امتياز خبرگزاري به غير، ممنوع است مگر با اجازه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
ماده 8 ـ
شرايط متقاضي (صاحب امتياز) و مراحل صدور مجوز تأسيس خبرگزاري به شرح زير ميباشد:
الف ـ شرايط متقاضي حقيقي عبارتست از:
1ـ تابعيت ايراني.
2ـ حداقل 30 سال سن.
3ـ داشتن حُسن شهرت.
4ـ التزام به قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران.
5 ـ عدم حجر و ورشكستگي به تقلب و تقصير.
6 ـ عدم عضويت در گروههاي غيرقانوني و عدم سابقه محكوميت كيفري كه موجب سلب حقوق اجتماعي باشد.
7ـ داشتن كارت پايانخدمت وظيفه يا معافيت دايم براي آقايان.
8 ـ داشتن حداقل مدرك كارشناسي يا مدرك معادل در علوم حوزوي به تأييد مراجع ذيربط.
9ـ دارا بودن حداقل پنج سال سابقه مديريت اطلاعرساني يا مديرمسئولي يا سردبيري نشريات به تأييد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
ب ـ شرايط متقاضي حقوقي به شرح زير ميباشد:
1ـ تابعيت ايراني.
2ـ اتمام مراحل قانوني ثبت شركت يا مؤسسه.
3ـ در اساسنامه مؤسسه يا شركت فعاليت اطلاعرساني به عنوان فعاليت مجاز پيشبيني شده باشد.
4ـ مديرعامل و اعضاي هيئتمديره مؤسسه يا شركت بايد واجد شرايط بخش (الف) اين ماده باشند.
ماده 9ـ
درصورتي كه صاحب امتياز به تشخيص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي يكي از شرايط مقرر در اين ماده را از دست بدهد، مجوز خبرگزاري لغو ميگردد.
ماده 10ـ
صاحب امتياز در قبال خطمشي كلي، فعاليتها و مطالبي كه از طريق خبرگزاري انتشار مييابد، مسئول است.
تبصره ـ درصورتي كه صاحب امتياز شخص حقوقي است مديرعامل (يا يكي از اعضاي هيئتمديره) كه كتباً به (وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي) معرفي ميشود مسئوليت فوق را به عهده خواهد داشت.
ماده 11ـ
صاحب امتياز موظف است خود يا شخص ديگري را به عنوان سردبير واجدشرايط به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي معرفي نمايد.
تبصره ـ سردبير معرفي شده بايد داراي شرايط مندرج در بند (الف) ماده (8) اين آييننامه باشد.
ماده 12ـ
درصورت فوت يا استعفاي سردبير يا از دست دادن يكي از شرايط مندرج در تبصره ماده(11) اين آييننامه، صاحب امتياز موظف است حداكثر ظرف دو ماه شخص واجد شرايط ديگري را به وزارت فرهنگ و ارشاداسلامي معرفي كند. چنانچه ظرف مهلت مقرر سردبير معرفي نشود، فعاليت خبرگزاري به حالت تعليق درآمده و پس از يك سال مجوز خبرگزاري لغو ميشود.
ماده 13ـ
رسيدگي به صلاحيت متقاضي و سردبير پيشنهادي، صدور مجوز و نظارت بر فعاليتهاي خبرگزاري برعهده هيئتنظارت خواهد بود.
تبصره ـ هيئتنظارت براي تعيين صلاحيت، حسب مورد از وزارت اطلاعات، وزارت دادگستري و نيروي انتظامي استعلام مينمايد.
ماده 14ـ
اعضاي « هيئت نظارت بر خبرگزاريهاي غيردولتي» عبارتند از:
1ـ وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي به عنوان رييس.
2ـ معاون ذيربط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به عنوان نايب رييس.
3ـ مديرعامل سازمان خبرگزاري جمهوري اسلامي.
4ـ يك نفر از مديران خبرگزاريهاي غيردولتي به انتخاب خود آنان.
5 ـ يك نفر از اساتيد حقوق به انتخاب وزير علوم، تحقيقات و فناوري.
6 ـ دو نفر صـاحب نظر در حـوزه اطـلاعات و ارتباطات به انتـخـاب شـورايعالـي اطلاعرساني دولت.
تبصره1ـ مدت مسؤوليت اعضاي انتخابي دو سال بوده و انتخاب مجدد آنها بلامانع است.
تبصره2ـ دبيرخانه هيئت در حوزه معاونت ذيربط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مستقر خواهد بود.
ماده 15ـ
صاحب امتياز خبرگزاري موظف است حداكثر ظرف يك سال پس از اخذ مجوز فعاليت خود را آغاز كند، درغيراين صورت مجوز صادره لغو خواهد شد.
ماده 16ـ
هرگونه فعاليت تحتعنوان خبرگزاري به استثناي خبرگزاريهايي كه بهموجب قوانين خاص تأسيس شده يا ميشوند، صرفاً در چارچوب اين آييننامه مجاز است.
تبصره ـ خبرگزاريهايي كه تا قبل از تصويب و ابلاغ اين آييننامه براساس قوانين مربوط فعاليت داشتهاند، موظفند حداكثر ظرف شش ماه نسبت به تطبيق شرايط خود با مفاد اين آييننامه اقدام نمايند. در غيراين صورت مجوز آنها لغو خواهد شد.
[امضاء]
معاون اول رئيس جمهور ـ محمدرضا عارف