هيئت وزيران در جلسه مورخ 4/3/1384 بنا به پيشنهاد مشترك وزارت جهاد كشاورزي و سازمان مديريت و برنامهريزي كشور، موضوع نامه شماره 29696/101 مورخ 26/2/1384 سازمان مديريت و برنامهريزي كشور و به استناد ماده (70) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران ـ مصوب 1383 ـ آييننامه اجرايي ماده يادشده را به شرح زير تصويب نمود:
ماده 1 ـ
اصطلاحات مندرج در اين آييننامه در معاني مشروح زير به كار ميروند:
ماده 2ـ
هدف از اجراي اين آييننامه پايداري منابع طبيعي، تنظيم مديريت چراي مراتع و حفظ ذخاير ژنتيكي دامها اين (دام عشاير) ميباشد.
ماده 3ـ
سياستها و راهكارهاي اجرايي تحقق هدف اين آييننامه بهشرح زير ميباشد:
ماده 4 ـ
ميزان اراضي مستعد قابل واگذاري به عنوان واحد اقتصادي براي فعاليتهاي كشاورزي عشاير ذيحق حداكثر معادل سه برابر عرف محل براي هر خانوار و براي محل (سايت) اسكان و فعاليتهاي غير كشاورزي بر اساس نتايج مطالعات انجام شده توسط سازمان امور عشاير ايران خواهد بود.
ماده 5 ـ
اراضي مستعد در كانونهاي اسكان به خانوارهاي عشاير ذيحق بر اساس درخواست سازمان امور عشاير توسط سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري كشور (مراتع) و سازمان امور اراضي (اراضي دولتي و موات) بهمنظور انجام فعاليتهاي توليدي و ساخت مسكن و تاسيسات زيربنايي موردنياز براي طرحهاي توسعه و عمران ناحيهاي واگذار خواهدشد.
ماده 6 ـ
عشاير دريافت كننده اراضي متعهد خواهند بود كه حداكثر ظرف يك سال پس از شروع بهرهبرداري در چارچوب تبصرههاي زير طبق تاييد مرجع واگذاركننده نسبت به تحويل اراضي مرتعي واقع در قطب مخالف اسكان اقدام و از كوچ به قطب مخالف اسكان خودداري نمايند.
تبصره1ـ عشاير موضوع اين آييننامه كه در مناطق تعيين شده اسكان پيدا مينمايند موظفند طبق ضوابط سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري نسبت به معرفي بهرهبردار جايگزين در قطب مخالف اسكان خود به سازمان يادشده اقدام نمايند.
تبصره2 ـ سازمان يادشده موظف است ظرف يك سال پس از شروع بهرهبرداري از اراضي كشاورزي و معرفي بهرهبردار جايگزين در مراتع قطب مخالف توسط عشاير، نسبت به صدور اسناد قطعي به نام عشاير ذي نفع و ابطال پروانه بهرهبرداري در قطب مخالف اسكان به طور همزمان اقدام نمايد. حداكثر دوره انجام اقدامات زيربنايي و آمادهسازي بهرهبرداري از اراضي كشاورزي و معرفي بهرهبردار جايگزين و صدور اسناد قطعي چهار سال خواهد بود.
تبصره3ـ در صورتي كه عشاير اسكان داده شده ظرف يك سال پس از بهرهبرداري از اراضي كشاورزي نسبت به معرفي جايگزين اقدام ننمايد سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري نسبت به ابطال پروانه چرا اقدام و مرتع مذكور بلامعارض و در اختيار يادشده قرار ميگيرد تا براي اجراي طرح مرتعداري به افراد داراي صلاحيت واگذار شود.
ماده 7ـ
سازمان يادشده موظف است به منظور اجراي طرحهاي مرتعداري و مديريت مراتع عـشايري از طـريق عشاير ذيحق با اولويت تعاونيهاي عشايري نسبت به انجام موارد زير اقدام نمايد.
1ـ مميزي مراتع و شناسايي دامداران ذي حق عشايري.
2ـ تهيه طرح مرتعداري بر اساس پروانه چراي صادره و واگذاري مديريت اجراي آن به دامداران ذيحق عشاير تحت اختيار در دفاتر اسناد رسمي.
3ـ تنظيم تقويت كوچ سالانه عشاير بر اساس شرايط اقليمي.
4ـ كنترل نظارت بر پروانه چرا بهلحاظ تعداد دام مجاز، مدت و زمان استفاده از مراتع.
5 ـ بكارگيري قرقبانان و محافظين عشايري به منظور حفظ مراتع عشايري.
تبصره ـ مميزي و صدور پروانه در مراتعي كه تاكنون مميزي نشدهاند حداكثر ظرف مدت چهار ماه و در اولين فصل مناسب بر اساس اعلام سازمان امور عشايري صورت خواهد گرفت.
ماده 8 ـ
وزارت جـهاد كـشاورزي مـوظف اسـت به منظور ايجاد هماهنگي بين دستگاههاي اجرايي تابع خود و نظارت بر تحقق اهداف اين آييننامه و انجام اقدامات زير، گزارش نظارتي لازم را هر شش ماه تهيه و به سازمان مديريت و برنامهريزي كشور ارسال نمايد.
1ـ ايجاد، تكميل و تجهيز ايستگاههاي انتظار دام ظرف مدت دو سال اول برنامه چهارم به منظور جلوگيري از چراي زودرس و اجراي دقيق تقويم كوچ عشاير در چارچوب طرح ساماندهي عشاير كوچ رو.
2ـ ارايه خدمات دامپزشكي مورد نياز و كنترلهاي لازم بهداشتي در گلوگاهها، ايستگاههاي انتظار دام، مراتع و آبشخورهاي مناطق مورد نظر.
3ـ ايجاد امكانات و فضاي مناسب جهت عرضه دام به منظور ممانعت از ورود دام مازاد به مراتع.
4ـ اجراي طرحهاي مرتعداري و ارزيابي نتايج بدست آمده به صورت سالانه و ارايه گزارش لازم.
5 ـ پيشبيني و اجراي برنامههاي آموزشي ترويجي مورد نياز به منظور توانمندسازي عشاير مجري طرحهاي مرتعداري.
[امضاء]
معاون اول رئيسجمهور ـ محمدرضا عارف