هيئت وزيران در جلسه مورخ 24/1/1384 بنا به پيشنهاد شماره 907/ش/4/ الف مورخ 13/3/1383 شوراي عالي استانها و به استناد ماده (75) اصلاحي قانون تشكيلات، وظايف و انتخابات شوراهاي اسلامي كشور و انتخاب شهرداران ـ مصوب 1382ـ آييننامه داخلي شوراي عالي استانها را به شرح زير تصويب نمود:
ماده 1ـ
جلسات شوراي عالي استانها كه در اين آييننامه شوراي عالي ناميده ميشود، در تهران تشكيل ميگردد و محل ديگري براي تشكيل جلسات رسميت ندارد.
تبصره ـ در صورت بروز حوادث غير مترقبه يا عواملي كه مانع تشكيل شوراي عالي در تهران باشد، جلسات تا رفع مانع در محل ديگري كه به تأييد هيئت رئيسه ميرسد، تشكيل ميشود.
ماده 2ـ
اولين جلسه هر دوره شوراي عالي حداكثر يك ماه پس از تشكيل دو سوم شوراهاي اسلامي استانها به دعوت وزير كشور تشكيل ميشود و با حضور دو سوم اعضا رسميت مييابد و مصوبات آن با رأي موافق اكثريت مطلق حاضران معتبر است.
ماده 3ـ
در اولين جلسه شوراي عالي مسنترين فرد از اعضاي حاضر به عنوان رئيس سني و دو نفر از جوان ترين اعضاي حاضر به سمت منشي تعيين ميشوند و درجايگاه هيئت رئيسه قرار ميگيرند.
ماده 4 ـ
وظايف هيئت رئيسه سني, اداره اولين جلسه اعم از انجام مراسم تحليف و اجراي انتخابات هيات رئيسه دائم ميباشد.
تبصره ـ مراسم تحليف بر اساس دستورالعملي كه به تصويب شوراي عالي ميرسد، انجام خواهد شد.
ماده 5 ـ
مدت عضويت در شوراي عالي تا پايان مدت عضويت چهار ساله فرد در شوراي شهر و روستاي مربوط است.
ماده 6 ـ
عضويت در شوراي عالي قائم به شخص است و قابل واگذاري به ديگري نيست. هيچيك از اعضا حق تفويض اختيارات خود را به غير , اعم از عضو يا غير عضو ندارد.
ماده 7 ـ
اعضاي شوراي عالي در اولين جلسه خود هيئت رئيسه شامل رئيس، يك نايب رئيس و حداقل يك منشي و همچنين يك نفر را بهعنوان سخنگو از بين اعضا براي مدت دو سال انتخاب مينمايند.
ماده 8ـ
در غياب رئيس شوراي عالي، نايب رئيس وظايف و اختيارات او را بر عهده خواهد داشت و در مقابل شوراي عالي مسؤول است.
تبصره ـ رئيس شوراي عالي ميتواند اداره جلسات رسمي را حتي هنگام حضور خود بر عهده نايب رئيس قرار دهد.
ماده 9ـ
چنانچه هر يك ازاعضاي هيئت رئيسه فوت نمايد يا بركنار يا سلب عضويت شود يا از سمت خود استعفا دهد، بلافاصله در اولين جلسه، عضو جديد هيئت رئيسه براي همان سمت و براي مدت باقيمانده از دو سال انتخاب ميشود.
ماده 10 ـ
در صورتي كه هر يك از اعضاي هيئت رئيسه يا سخنگوي شوراي عالي استعفا دهد، متن استعفانامه در جلسه شوراي عالي قرائت ميشود و در صورت لزوم پس از توضيحات فرد مستعفي و مذاكرات اعضا، چنانچه استعفا پس گرفته نشود، عضو جديد هيئت رئيسه انتخاب ميگردد.
ماده 11 ـ
وظايف رئيس شوراي عالي به شرح زير است:
1ـ مسؤوليت امور اداري و مالي شوراي عالي.
2 ـ اداره جلسات شوراي عالي و برقراري نظم در جلسات.
3ـ دعوت از وزيران، رؤساي مؤسسات و سازمانهاي دولتي و ساير اشخاصي كه حضور آنها در جلسه ضرورت داشته باشد.
4ـ دعوت از اعضا و تقسيم كار بين اعضا و كميسيونهاي شوراي عالي.
5ـ ابلاغ و نظارت بر پيگيري مصوبات شوراي عالي.
6ـ معرفي نماينده يا نمـاينـدگـان شـوراي عـالي كه از بين اعضا انتخاب ميشوند به مسؤولان اجرايي نهادها و سازمانهاي كشور.
7ـ امضاي احكام مسؤول و اعضـاي دبيرخانـه و سايـر كاركنـان بر اساس تشكيلات تفصيلي شوراي عالي.
8ـ امضاي كليه مكاتبات رسمي شوراي عالي.
9ـ امضاي احكام رؤساي كميسيونها.
10ـ ارائه گزارشكامل ازتصميمات و اقدامات هيئت رئيسه درخصوص مسائل مربوط به شوراي عالي.
11ـ ارسال يك نسخه از مصوبات شوراي عالي به وزارت كشور, نهادها و ساير دستگاههاي ذيربط، مجلس شوراي اسلامي و شوراهاي استان.
12ـ شركت درنهادهاي قانوني كه رئيس شوراي عالي عضو آنهاست يا در جلسات رسمي دستگاهها و سازمانهاي دولتي كه دعوت ميگردد.
13ـ ارسال يك نسخه از مصوبات شورايعالي كه جنبه عمومي دارد به روزنامه رسمي براي چاپ.
14ـ اعلام روز و ساعت تشكيل جلسه بعد، قبل از ختم هر جلسه.
ماده 12ـ
وظايف هيئت رئيسه و سخنگوي شوراي عالي به موجب دستورالعملي تعيين ميشود كه به پيشنهاد هيئت رئيسه به تصويب شوراي عالي مي رسد.
ماده 13ـ
به منظور بررسي و اصلاح وتكميل پيشنهادات، طرحها و نيز تهيه طرحهاي لازم و انجام وظايف قانوني كه شوراي عالي بر عهده دارد، كميسيونها و كارگروههاي تخصصي تشكيل ميشود. تركيب، تعداد، نحوه اداره و وظايف اين كميسيونها به پيشنهاد هيئت رئيسه به تصويب شوراي عالي مي رسد.
ماده 14ـ
غيبت از جلسات شوراي عالي با اطلاع رئيس شوراي عالي و در كميسيونها با اطلاع رييس كميسيون امكان پذير است.
تبصره1 ـ تشخيص موجه بودن غيبت و تأخير و تعجيل در جلسات رسمي شورا با شوراي عالي و در جلسات كميسيونها با تصويب كميسيون ميباشد و در هر صورت اعلان رسمي با رئيس شوراي عالي خواهد بود.
تبصره2 ـ رسيدگي به موجه و غير موجه بودن تأخير در پايان همان جلسه و غيبت در اولين جلسه بعدي به عمل ميآيد و عضو غايب ميتواند در اين فاصله دلايل خود را مبني بر موجه بودن غيبت به رئيس شوراي عالي ارائه دهد.
ماده 15ـ
هر عضو شوراي عالي ميتواند از مقام خود استعفا دهد . پذيرش استعفا با تصويب اكثريت مطلق حاضران در جلسه امكان پذير است.
ماده 16ـ
عضو متقاضي استعفا بايد تقاضاي خود را با ذكر دلايل تقديم رئيس شوراي عالي نمايد و رئيس شوراي عالي آن را در نخستين جلسه بعدي در دستور كار قرار دهد و در اين فاصله عضو متقاضي استعفا، ميتواند اعلام انصراف نمايد.
ماده 17ـ
براي بررسي تقاضاي استعفا ابتدا تقاضا قرائت شود، سپس شخص متقاضي يا عضو ديگري به تعيين او حداكثر نيم ساعت دلايل استعفا را مطرح مينمايد و مخالف يا مخالفان نيز به همان مدت ميتوانند صحبت كنند و پس از آن رأيگيري ميشود.
ماده 18ـ
هرگاه تقاضاي استعفاي تعدادي از اعضا به نحوي باشد كه مانع از رسميت جلسه گردد، قابل طرح نيست.
ماده 19ـ
رئيس شوراي عالي موظف است بلافاصله پس از قطعيت يافتن خروج عضو از شوراي عالي به دلايلي نظيراستعفا, فوت و سلب عضويت، مراتب را براي تعيين جانشين وي به وزارت كشور و شوراي استان مربوط به طور كتبي گزارش نمايد.
ماده 20ـ
در مواردي كه براساس قوانين و مقررات نماينده يا نمايندگاني از شورايعالي به عنوان عضو ساير مجامع و شوراها انتخاب ميشوند، نماينده يا نمايندگان ياد شده با تصويب شوراي عالي انتخاب و توسط رئيس شورا معرفي ميشوند.
تبصره ـ نمايندگان منتخب موظفند گزارش كار خود را در اولين جلسه بهاستحضار اعضا رسانده و به صورت كتبي نيز به رئيس شوراي عالي ارائه نمايند.
ماده 21 ـ
جلسات عادي شوراي عالي هردو ماه يك بار و حداكثر به مدت سه روز تشكيل ميگردد و با حضور حداقل دو سوم اعضا رسميت مي يابد.
تبصره1ـ هر يك از اعضا كه همزمان براي جلسات شوراي عالي و ساير شوراها دعوت شده است، موظف به شركت در جلسه شوراي عالي ميباشد.
تبصره2ـ جلسات فوق العاده شوراي عالي بنا به ضرورت و به درخواست وزير كشور يا حداقل يك سوم اعضا يا هيات رئيسه و با اعلام قبلي و دعوت رئيس تشكيل خواهد شد.
ماده 22ـ
حضور مستمعان در جلسات شوراي عالي با اجازه رئيس آزاد است.
تبصره ـ مستمعان در جلسات بايد نظم را رعايت كنند و در صورت تخلف به دستور رئيس از سالن اخراج خواهند شد.
ماده 23ـ
دستور جلسات شوراي عالي بايد به ترتيب وصول پيشنهادات و با توجه به اولويتها از طرف هيئت رئيسه تهيه و تنظيم شود و حداقل يك هفته قبل از تشكيل جلسه در اختيار اعضا قرار گيرد.
تبصره1ـ در صورت تعدد تقاضاها در يك زمان تشخيص اولويت با هيئت رئيسه خواهد بود.
تبصره2ـ با تصويب اكثريت مطلق اعضاي حاضر ميتوان موضوع دستور جلسه را براي مدت معيني به تعويق انداخت.
ماده 24ـ
در هر جلسه علني شوراي عالي، رئيس مي تواند قبل از ورود به دستور جلسه در مسائل روز شوراها، مطالبي را كه آگاهي اعضا از آن ضروري است حداكثر بهمدت بيست دقيقه بيان كند.
ماده 25 ـ
در هر جلسه حداكثر سه نفر از اعضا كه حداقل (48) ساعت قبل از شروع جلسه رسمي تقاضاي نطق قبل از دستور در حدود وظايف شوراي عالي نمودهاند طبق فهرست تنظيمي توسط منشيان حداكثر به مدت ده دقيقه براي هرنفر نطق قبل از دستور خواهند داشت.
تبصره 1ـ در صورت تعدد متقاضيان با توجه به اولويت ثبت نام ناطقان قبل از دستور تعيين ميگردند.
تبصره 2ـ هر عضوي كه حق نطق قبل از دستور را بيابد، ميتواند تمام يا قسمتي از وقت خود را به عضو ديگر واگذار كند.
ماده 26 ـ
اعضاي شوراي عالي نسبت به موضوعاتي كه طبق دستور مطـرح ميشود، ميتـوانند قبـل از جلسه به عنوان موافق يا مخالف ثبت نام نمايند. در صورتي كه موافق يا مخالف ثبت نام نكرده باشد، اعضا در جلسه ميتوانند نوبت بگيرند و به ترتيب تقدم ثبت نام يا گرفتن نوبت نطق نمايند. اگر هيچ موافقي وجود نداشته باشد، مخالفان مي توانند به نوبت صحبت كنند و اگر مخالفي وجود نداشت، تنها يك موافق ميتواند صحبت كند.
تبصره1 ـ در صورت صحبت خارج از موضوع رئيس جلسه به آنها تذكر خواهد داد و در صورت دو نوبت تذكر در نوبت سوم ناطق از ادامه نطق منع خواهد شد.
تبصره2 ـ مدت شور در مورد لوايح پيشنهادي برنامه و بودجه كشور ده ساعت و براي هر ناطق بيست دقيقه ميباشد.
ماده 27ـ
اخطار راجع به مغايرت طرحها و پيشنهادها با قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران يا مقررات جاري يا آييننامه داخلي شوراي عالي بر اظهارات ديگر مقدم است و نيز پيشنهاد كفايت مذاكرات يا افزايش مدت شور يا مسكوت ماندن يك پيشنهاد با پيشنهاد رئيس يا حداقل سه نفر از اعضا قابل رسيدگي ميباشد و پس از نطق يك نفر مخالف و يك نفرموافق رأيگيري ميشود و تصميم اتخاذ شده بلافاصله توسط رئيس جلسه اجرا ميشود.
ماده 28ـ
در صورت توهين به مقامات اجرايي يا حاضران، در همان جلسه يا در جلسه بعد با تشخيص هيئت رئيسه به آنها تا پانزده دقيقه اجازه نطق در دفاع از خود داده خواهد شد.
ماده 29 ـ
مذاكرات كامل هر جلسه علني و مصوبات ثبت و ضبط ميشود و انتشار آن در مطبوعات و رسانههاي گروهي جهت اطلاع عموم بلامانع است.
ماده 30ـ
دستورالعمل نحوه اداره جلسات، رأي گيري، بررسي برنامه و بودجه كشور و استانها و ساير پيشنهادات به پيشنهاد هيئت رئيسه به تصويب شوراي عالي ميرسد.
ماده 31 ـ
در هنگام بحث و مذاكره درباره لوايح دستگاههاي اجرايي و طرحهاي مرتبط با آنها و طرحهاي استاني، هر گاه هيئت رئيسه لازم بداند ميتواند به نمايندگان شوراهاي استان اجازه صحبت بدهد .
ماده 32 ـ
شوراي عالي ميتواند نماينده يا نمايندگاني را جهت دفاع از طرحهاي قانوني خود كه با اختيار حاصل از اصل يكصد و دوم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران به طور مستقيم به مجلس شوراي اسلامي يا هيئت وزيران پيشنهاد مينمايد، انتخاب و معرفي كند و در اين صورت رعايت ترتيبات زير لازم است:
1ـ طرحهاي مصوب شوراي عالي براي ارائه به مجلس شوراي اسلامي بايد داراي عنوان، مقدمه توجيهي و مواد متناسب باشد.
2ـ طرحهاي فوق بايد قبل از طرح در جلسه شوراي عالي، علاوه بر كميسيون مربوط در كميسيون مرتبط با امور حقوقي نيز بررسي و گزارش آن ظرف مهلت مقرر بهكميسيون اصلي ارائه و در گزارش نهايي ضمن گزارش كميسيون اصلي براي طرح و بررسي در شوراي عالي تقديم گردد.
3ـ چنانچه طرحهاي فوق مربوط به هر يك از وزارتخانهها يا دستگاههاي اجرايي باشد ، يك نسخه از آن براي وزير يا عاليترين مقام مسؤول ارسال و از آنها براي اعلام نظر يا شركت در جلسه كميسيون مربوط دعوت ميشود.
4ـ نماينده يا نمايندگاني براي دفاع از طرحهاي مصوب انتخاب و به مجلس شوراي اسلامي يا هيئت وزيران معرفي ميشوند.
5 ـ شوراي عالي با دعوت از رئيس سازمان مديريت و برنامهريزي كشور يا نماينده او و مسؤولان مربوط، پيشنويس لوايح برنامه و بودجه را بررسي و پيشنهادات اصلاحي مبني بر تغيير طرح يا جابجايي بودجه عمراني و رفاهي استانها را پس از تصويب به سازمان مديريت و برنامهريزي كشور اعلام مينمايد.
ماده 33ـ
براي نظارت بر اجراي هماهنگ برنامه و بودجه عمراني و رفاهي استانها بهاستناد اصل يكصد و يكم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، پس از وصول گزارشات ماهانه و سالانه و چگونگي پيشرفت كارهاي عمراني از دستگاههاي اجرايي مربوط، رئيس، گزارشات را به كميسيون ذيربط ارجاع ميدهد. رئيس موظف است ضمن ارسال نسخهاي از گزارش كميسيون ذيربط به مسؤولان مربوط، به منظور توضيح، حضور و دفاع، موضوع را در دستور جلسه شورايعالي قرار دهد و طبق تصميم شورايعالي، موضوع را به مسؤولان مربوط و عاليترين مقام دستـگاه اجـرايـي ذيربـط اعلام و درصـورت لـزوم پـيگيري قانوني بهعمل آورد.
تبصره ـ چنانچه هر يك از شوراهاي استان يا حداقل سه نفر از اعضاي شوراي عالي به نحوه اجراي برنامه و بودجه عمراني و رفاهي استانها اعتراض داشته باشند، موضوع توسط رئيس به كميسيون ذيربط جهت بررسي و ارائه گزارش ارجاع ميشود.
ماده 34ـ
مسؤولان سازمانها و دستگاههاي اجرايي كشور در جلسات شوراي عالي، اعم از جلسات رسمي شورايعالي، كميسيونها و كار گروههايي كه دعوت ميشوند، حضور مييابند و در صورت عدم امكان حضور در جلسات كميسيونها و كارگروهها نمايندگان آنها شركت ميكنند.
ماده 35 ـ
شوراي هر استان موظف است يك نسخه از مصوبات خود را ظرف دهروز به شوراي عالي تقديم و شوراي عالي موضوع را بررسي و در صورت لزوم در مهلت مقرر اعتراض خود را اعلام نمايد.
ماده 36ـ
پيشنهاد سلب عضويت اعضاي شوراهاي استانها درموارد مندرج در قوانين، از سوي شوراي عالي به هيئت حل اختلاف مركزي به ترتيب زير به عمل مي آيد:
1ـ تقاضاي سلب عضويت از سوي هر يك از شوراهاي استان يا هريك از اعضاي شوراي عالي قابل طرح و بررسي ميباشد.
2ـ تقاضاي فوق توسط رئيس براي بررسي و اعلام نظر به كميسيون ذيربط ارجاع ميگردد و ضمناً به عضو متقاضي نيز ابلاغ ميگردد تا دفاعيات خود را به آن كميسيون ارائه دهد.
3ـ پس از ارائه گزارش كميسيون ذيربط ، موضوع در جلسه شوراي عالي مطرح و در صورت تصويب، سلبعضويت فرد مورد نظر به هيئت حلاختلاف مركزي پيشنهاد ميگردد.
4ـ عضو مورد نظر كه تقاضاي سلب عضويت وي شده است، حق حضور در جلسه رسيدگي و دفاع از خود را خواهد داشت و در صورت عدم امكان حضور ميتواند عضو ديگري از اعضاي شوراها را به نمايندگي از طرف خود معرفي نمايد.
[امضاء]
معاون اول رئيسجمهور ـ محمدرضا عارف