شوراي عالي اداري در صد و شانزدهمين جلسه مورخ 31/5/1383 بنابه پيشنهاد سازمان مديريت و برنامهريزي كشور و دراجراي ماده 11 آييننامه ارزيابي عملكرد دستگاههاي اجرايي كشور (موضوع مصوبه شماره44642/ت27701هـ مورخ28/10/1381 هيأتوزيران) آييننامه نظام ارزيابي استراتژيك كشور را بهشرح ذيل تصويب نمود:
ماده 1ـ
در اين آييننامه واژهها و عبارات مربوط، با تعريف بهشرح ذيل بهكار ميروند:
الف: ارزيابي ـ فرآيند سنجش، ارزشگذاري و قضاوت.
ب: شاخص ـ مشخصهاي كه در اندازهگيري وروديها، فرآيندها، ستادهها يا پيامدها مورداستفاده قرار ميگيرد.
ج: شاخصهاي استراتژيك ـ مفهومي است كه در آييننامه بيانگر موضوعهاي مربوط در سطح كلان كشور بوده و در ابعاد بينالمللي كاربرد دارند.
د: استاندارد ـ حد مطلوب تعيينشده براي سنجش شاخصهاي موردنظر.
ماده 2ـ
هدف از ارزيابي استراتژيك كشور عبارت است از: سنجش، ارزشگذاري و قضاوت درخصوص عملكرد كلان بخشهاي مختلف كشور و تعيين جايگاه ايران دربين كشورهاي منطقه و جهان.
ماده 3ـ
ارزيابي استراتژيك كشور براساس سند چشمانداز 20 ساله كشور و سياستهاي كلي نظام، توسعه اقتدار در موازنه استراتژيك جهان، برنامههاي توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران و همچنين شاخصهاي سازمانهاي معتبر بينالمللي (مؤسسات وابسته به سازمان مللمتحد، بانك جهاني و....) و شاخصهاي اختصاصي عملكرد دستگاههاي اجرايي در 5 محور ذيل صورت ميپذيرد:
1ـ عناوين محورها:
الف: اقتصادي
ب: اجتماعي و فرهنگي
ج: كيفيت دولت
د: علم و فنآوري
هـ : زيرساختي
( شاخصهاي هر يك از محورها به پيوست ميباشد.
تبصره: سازمان مديريت و برنامهريزي كشور موظف است ظرف مدت سه ماه از ابلاغ اين آييننامه نسبت به تدوين دستورالعمل روش و چگونگي محاسبه شاخصها، اقدام نمايد.
ماده 4 ـ
فرآيند ارزيابي استراتژيك كشور به شرح ذيل است:
1ـ سازمان مديريت و برنامهريزي كشور موظف است براساس شاخصهاي بخشي و فرابخشي و دستگاهي نسبت به جمعآوري و توليد آمار و اطلاعات سالانه شاخصهاي ارزيابي استراتژيك با همكاري مركز آمار ايران اقدام نمايد.
2ـ سازمان مديريت و برنامهريزي كشور پس از انجام مقايسه تحليلي عملكرد شاخصها با ساير كشورها و عملكرد سالهاي گذشته كشور، رتبه كشور در سطح منطقهاي و بينالمللي را در هر يك از شاخصها و محورهاي مذكور تعيين مينمايد.
3ـ سازمان مديريت و برنامهريزي كشور موظف است بر مبناي ارزيابي صورتگرفته، گزارش جامعي را مشتمل بر نقاط ضعف، قوت و تهديدها و فرصتها، تهيه نموده و همراه با ارايه راه حل كاربردي و پيشنهادهاي لازم به مراجع ذيربط ارايه نمايد.
4ـ سازمان مديريت و برنامهريزي كشور موظف است حسب شرايط و نياز، نسبت بهبازنگري شاخصهاي ارزيابي استراتژيك اقدام نمايد.
ماده 5 ـ
نتايج حاصل از ارزيابي استراتژيك به شرح ذيل مورد استفاده قرار ميگيرد:
1ـ آگاهي از وضعيت موجود كشور در محورها و شاخصهاي مذكور، در مقايسه با كشورهاي منطقه و جهان.
2ـ ايجاد زمينه قضاوت كلان و نهايي دولت و فراهم نمودن بسترهاي لازم براي برنامهريزي و ارتقاي عملكرد دولت.
3ـ تصحيح اهداف، سياستها، استراتژيها و خطمشيهاي كلي برنامههاي توسعه كشور.
4ـ فراهم نمودن تعامل مناسب با سازمانهاي بينالمللي براي آگاهي از وضعيت كشور با ساير كشورها و استفاده از تجربيات كشورهاي پيشرو در زمينههاي مختلف.
ماده 6 ـ
ارزيابي استراتژيك كشور به صورت مستمر و سالانه انجام و گزارش آن هرسال توسط سازمان مديريت و برنامهريزي كشور تهيه و تنظيم و تا پايان تير ماه هر سال به مقام معظم رهبري، رئيس جمهور، هيأت دولت و مجلس شوراياسلامي ارايهميگردد.
ماده 7 ـ
كليه وزارتخانهها، سازمانها، مؤسسات و شركتهاي دولتي، همچنين مؤسسات و شركتهايي كه شمول قانون بر آنها مستلزم ذكر نام است و نهادهاي عمومي غيردولتي، مكلفند با مركز آمار ايران و سازمان مديريت و برنامهريزي كشور در توليد آمار و اطلاعات مورد نياز همكاري لازم را به عمل آورند.
[امضاء]
معاون رييس جمهور و دبير شورايعالي اداري ـ حميدشركاء
پيوست
شاخصهاي ارزيابي استراتژيك
1ـ محور اقتصادي
الف: اقتصاد
1ـ نرخ رشد اقتصادي(1)
2ـ درآمد سرانه (دلار جاري) (1) (2) (3)
3ـ درجه بازبودن اقتصاد(1)
4ـ سهم بخش خصوصي از GDP(1)
5 ـ سهم درآمد مالياتي دولت از GDP(1)
6 ـ ميزان صادرات غيرنفتي (دلار جاري)(1)
7ـ نرخ بيكاري(1) (2) (3)
8ـ نرخ تورم(1) (2) (3)
9ـ سهم سرمايهگذاري خارجي به كل GDP(3)
10ـ شاخص بهرهوري كل (TFP)(8)
11ـ GDP حاصل شده به ازاي هر واحد انرژي مصرف شده (شدت انرژي)(2)
ب: شاخص توزيع درآمد و فقر
1ـ ضريب جيني (GINI)(1)(4)
2ـ شاخص فقر انساني (HPI)(4)
3ـ درصد جمعيت زير خط فقر مطلق (تامين حداقل كالري مورد نياز روزانه)(1)
4ـ نسبت درآمد دهك اول جمعيت به دهك آخر(1)(4)
ج ـ محور اجتماعي و فرهنگي
1ـ شاخص توسعه انساني (HDI)(4)
2ـ سرانه توليد دياكسيدكربن(2)
3ـ شاخص توسعه جنسيتي (GDI)(4)
4ـ آنومي (ناهنجاريهاي ناشي از توسعه)
5 ـ تيراژ كتب منتشره(1)
2ـ علم و فناوري
1ـ توليد علم(2)
2ـ نسبت توليد علمي به GDP(2)
3ـ سهم توليد با فنآوري بالا (Hi- Tech) به كل GDP(1)
4ـ ميزان همكاريهاي پژوهشي و تحقيقاتي بين شركتها و مؤسسات تجاري و دانشگاهها(2)
3ـ زيرساختي
1ـ طول شبكههاي آبرساني(1)
2ـ درصد زمينهاي آبي از كل زمينهاي قابل كشت(1)
3ـ شاخص دسترسي ديجيتال (DAI)(7)
4ـ نسبت راههاي آسفالته به كل راهها(1)
5 ـ طول شبكه راهْآهن(1)
6ـ پوشش آبهاي هرز(1)
7ـ توليد الكتريسيته(1)
4ـ دولت
1ـ كيفيت دولت*(1)
2ـ پاسخگويي عمومي**(1)
3ـ فساد(1)(6)
4ـ كيفيت بودجهريزي و مديريت مالي(1)
5 ـ دولت الكترونيك(2)
مأخذ:
1ـ بانك جهاني (WBG) Governance quality*
2ـ برنامه توسعه سازمان ملل متحد(UNDP) Public Accountability **
3ـ صندوق بينالمللي پول (IMF)
4ـ سازمان ملل (UN)
5 ـ سازمان بهداشت جهاني (WHO)
6 ـ سازمان شفافيت (TI)
7ـ اتحاديه ارتباطات بينالمللي(ITU)
8 ـ سازمان بهرهوري آسيايي (APO)