هيئتوزيران در جلسه مورخ 11/11/1383 بنا به پيشنهاد شماره4337/م/ص مورخ 30/6/1383 وزارت بازرگاني و به استناد اصل يكصد و سي و هشتم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران « آييننامه نحوه اعمال محدوديتهاي اقتصادي در روابط خارجي» را به شرح زير تصويب نمود:
ماده 1ـ
محدوديتهاي اقتصادي موضوع اين آييننامه عبارت از كاهش يا منع انجام هر نوع همكاري اقتصادي و داد و ستد تجاري اعم از ورود كالا از يك يا چند كشور يا صدور كالا به آن كشور يا كشورها است كه با هدف اعمال فشار لازم به منظور تغيير رفتار سياسي ـ اقتصادي آنها صورت ميگيرد.
تبصره ـ نظارت بر اعمال محدوديتهاي اقتصادي به عهده وزارت بازرگاني است و كليه وزارتخانهها، سازمانها و مؤسسات دولتي مكلفند در اين زمينه با وزارت بازرگاني همكاري نمايند.
ماده 2ـ
محدوديتهاي اقتصادي منحصراً در مورد كشور يا كشورهايي اعمال ميگردد كه به وسيله اقدامات يا اتخاذ مواضع خصمانه، منافع كشور جمهوري اسلامي ايران را مورد تهديد قرار ميدهند.
تبصره ـ تشخيص تهديد منافع ملي و موضعي كه خصمانه تلقي ميشود برعهده هيئتوزيران ميباشد. قبل از تشخيص تهديد منافع ملي، كارگروهي با مسئوليت وزير بازرگاني و متشكل از نمايندگان تام الاختيار وزارت امورخارجه، وزارت بازرگاني، وزارت امور اقتصادي و دارايي، وزارت اطلاعات، وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح، وزارت صنايع و معادن، سازمان مديريت و برنامهريزي كشور، اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران، و دستگاه پيشنهاد دهنده، اثرات ناشي از اعمال محدوديت و چگونگي آن را با مشخصكردن حيطه زماني و مكاني و با لحاظ جوانب ديگر امر بررسي كرده و پيشنهاد اعمال محدوديت اقتصادي به همراه گزارش توجيهي لازم را جهت اتخاذ تصميم به هيئت وزيران ارايه ميدهد. دبيرخانه كارگروه يادشده در وزارت بازرگاني تشكيل خواهد شد و گزارشهاي نظارتي توسط كارگروه تهيه ميشود.
ماده 3ـ
كارگروه موضوع تبصره ماده (2) در بررسي و تنظيم و ارايه پيشنهادهاي خود به هيئتوزيران، بايد نكات زير را در رابطه با كشور يا كشورهاي مورد محدوديت لحاظ نمايد:
1 ـ سطح روابط سياسي دو يا چند جانبه؛
2 ـ عضويت در اتحاديه هاي اقتصادي و سياسي؛
3 ـ بازارهاي بالقوه صادرات كشور متبوع؛
4 ـ سطح و چگونگي همكاريهاي راهبردي و ويژه كشور مورد محدوديت با جمهوري اسلامي ايران؛
5 ـ سهم كشور يا كشورهاي مورد نظر در تراز بازرگاني و تراز پرداختها؛
6 ـ حد اجتنابناپذير همكاريهاي اقتصادي و تجاري با كشور يا كشورهاي موردنظر؛
7 ـ كيفيت و كشش پذيري كالاهاي وارداتي؛
8 ـ توجه به مسايل فرهنگي و انساني.
ماده 4ـ
هر يك از موارد زير به صورت مجزا يا گروهي بر حسب نوع اقدام يا موضع خصمانه، ميتوانند به عنوان محدوديت اقتصادي بر عليه كشور يا كشورهاي مورد نظر اعمال گردند:
1 ـ كاهش و يا قطع همكاريهاي اقتصادي؛
2 ـ افزايش سود بازرگاني كالاهاي وارداتي از كشورهاي مورد نظر؛
3 ـ محدوديتهاي كمي در واردات؛
4 ـ قطع واردات كالاهاي خاص يا خودداري از ثبت سفارش واردات كالا از كشور يا كشورهاي مورد محدوديت؛
5 ـ تعيين سهميه وارداتي؛
6 ـ معوق نمودن برگزاري اجلاسهاي مشترك اقتصادي؛
7 ـ تعيين سقف براي مبادلات تجاري دو كشور؛
8 ـ قطع خريدهاي دولتي؛
9 ـ لغو و قطع اعطاي اعتبار براي خريد از كشور يا كشورهاي مورد نظر؛
10 ـ محدود كردن مبادي ورودي؛
11 ـ عدم اعطاي تسهيلات متداول براي گشايش اعتبار؛
12 ـ اعمال تبعيض و الزام به درخواست صدور پروانه هاي خاص براي توقف يا كندكردن جريان كار؛
13ـ تحـريم سرمايهگـذاري در داخـل كشور و ممنوعيت شركت در برخي از مناقصههاي خاص؛
14 ـ تحريم مالي و عدم استفاده از موسسات مالي و اعتباري طرف مقابل؛
15ـ ممنوعيت واردات كالاهاي مورد صادرات مجدد از كشور يا كشورهاي مورد محدوديت؛
16ـ محدوديت هاي پروازي و مسافري.
ماده 5 ـ
كارگروه موضوع تبصره (2) مكلف است ترتيبي اتخاذ نمايد كه زيانهاي ناشي از اعمال محدوديت اقتصادي به اتباع كشور متبوع به حداقل ممكن كاهش يابد. بهمنظور تحقق اين هدف:
1 ـ كليه قراردادهاي اقتصادي و بازرگاني كه قبل از اعمال محدوديت منعقد گرديده است قابل انجام مي باشد.
2 ـ مصوبه هيئتوزيران در ارتباط با اعمال محدوديت اقتصادي پس از ابلاغ، توسط وزارت بازرگاني به اطلاع دستگاه هاي اجرايي، اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران و عموم مردم خواهد رسيد.
3ـ اعمال محدوديتهاي اقتصادي تا حد امكان به صورت تدريجي انجام خواهدگرفت.
4 ـ اعمال محدوديت هاي اقتصادي ميتواند به صورت تعيين فهرستي از فعاليتهاي اقتصادي و كالاهاي مورد مبادله تجاري نيز باشد.
5ـ كالاهايي كه قطع واردات آنها به توسعه صنايع يا عرضه داخلي لطمه وارد نميسازد و يا تامين آنها از منابع ديگر به سهولت امكان پذير است در اعمال محدوديت اقتصادي در اولويت خواهند بود.
6 ـ كالاهايي كه قبلاً براي آنها اعتبار اسنادي گشايش يافته يا آماده حمل به كشور يا خروج از كشور هستند مشمول محدوديت واردات يا صادرات نخواهند شد و رعايت ماده (11) آييننامه اجرايي قانون مقررات صادرات و واردات الزامي است.
7 ـ كالاهاي بدون انتقال ارز مشروط بر آنكه قبلاً در وزارت بازرگاني براي آنها ثبت سفارش شده باشد، (با رعايت ماده (11) آييننامه اجرايي قانون مقررات صادرات و واردات) از شمول محدوديت اقتصادي مستثني هستند.
8 ـ قراردادهاي مربوط به صدور خدمات فني ـ مهندسي يا قراردادهايي كه بر پايه آنها فناوري پيشرفته به كشور انتقال مييابد و تاريخ انعقاد آنها قبل از تصويب اعمال محدوديت اقتصادي است، همچنين قراردادهاي خريدي كه طبق موازين تجارت بينالمللي تنفيذ شده و اعتبار آنها به تاييد سفارت جمهوري اسلامي ايران در محل رسيده باشد از شمول محدوديت اقتصادي مستثني خواهند بود.
9 ـ در رابطه با ساير موارد كارگروه موضوع تبصره (2) تصميم گيري خواهد كرد.
ماده 6 ـ
تعليق روابط بازرگاني و همكاريهاي اقتصادي با كشور يا كشورهاي مورد محدوديت مشتمل بر لغو قراردادهاي بازرگاني امضا شده و مصوب يا عدم انجام تعهدات رسمي كه به اعتبار كشور لطمه مي زند نخواهد بود.
تبصره ـ تشخيص تعهدات رسمي موضوع اين ماده بر عهده كارگروه موضوع تبصره ماده (2) خواهد بود.
ماده 7 ـ
كارگروه موضوع تبـصره ماده (2) ميتوانـد حسب پيشنهاد هر يك از وزارتخانهها يا سازمانهاي ذيربط موضوع لغو محدوديتهاي اقتصادي را به طور همهجانبه بررسي و پيشنهاد لازم جهت رفع محدوديت را براي اخذ تصميم بههيئتوزيران ارايه نمايد.
ماده 8 ـ
تعليق يا لغو موافقتنامهها و ديگر مواردي كه با تصويب قانون الزامآور شده است مستلزم اخذ مجوز قانوني از مجلس شوراي اسلامي ميباشد.
ماده 9 ـ
اين آييننامه از تاريخ ابلاغ، براي دستگاههاي اجرايي لازم الاجرا ميباشد.
[امضاء]
معاون اول رئيس جمهورـ محمدرضا عارف