مقدمه :
دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري ارمنستان با تمايل يكسان به انعقاد موافقتنامهاي به منظور تأسيس و بهرهبرداري از سرويسهاي هوائيمنظم بين سرزمينهاي خود و ماوراء اين سرزمينها، نسبت به موارد ذيل موافقت نمودند:
ماده 1 ـ تعاريف
به جز درمواردي كه فحواي عبارت معني ديگري را ايجاب نمايد، از لحاظ اين موافقتنامه :
الف ـ اصطلاح «كنوانسيون» به كنوانسيون هواپيمائي كشوري بينالمللي كه در تاريخ شانزدهم آذر ماه 1323 هجري شمسي برابر هفتم دسامبر1944 ميلادي در شيكاگو براي امضاء مفتوح گرديد، اطلاق ميشود و شامل هر الحاقيهاي كه به موجب ماده (90) كنوانسيون مزبور و هر اصلاحيهالحاقيه يا كنوانسيوني كه به موجب مواد (90) و (94) آن تصويب شده است، تا جائي كه اين موارد براي هر دو طرف متعاهد نافذ باشد، خواهد بود.
ب ـ اصطلاح «مقامات هواپيمائي» در مورد جمهوري اسلامي ايران اطلاق ميشود به «رئيس سازمان هواپيمائي كشوري» و هر شخص يا مقامي كهمجاز به انجام وظايف فعلي آن سازمان يا وظايف مشابه آن باشد و در مورد دولت ارمنستان اطلاق ميشود به رئيس ادارهكل هواپيمائي و هر شخص يامقامي كه مجاز به انجام وظايف فعلي يا وظايف مشابه مقامات مذكور باشد.
پ ـ اصطلاح «شركت هواپيمائي تعيين شده» اطلاق ميشود به شركت هواپيمائي كه به موجب مفاد ماده (3) موافقتنامه حاضر تعيين شود و اجازهفعاليت يافته باشد.
ت ـ اصطلاح «ظرفيت» در مورد يك هواپيما اطلاق ميشود به ميزان بارگيري مؤثر آن هواپيما در يك مسير يا قسمتي از مسير و اصطلاح «ظرفيت»در مورد «سرويس توافق شده» اطلاق ميشود به ظرفيت هواپيما در چنين سرويسي ضرب در دفعات پرواز هواپيماي مزبور طي زمان معين در تمام ياقسمتي از مسير.
ث ـ اصطلاح «سرزمين» در مورد هر يك از طرفهاي متعاهد به مناطق تحت حاكميت آن طرف اطلاق ميشود.
ج ـ اصطلاحات «سرويس هوائي»، «سرويس هوائي بينالمللي»، «شركت هواپيمائي» و «توقف به منظورهاي غيرحمل و نقل» به ترتيب داراي همانمعاني است كه در ماده (96) كنوانسيون به آنها داده شده است.
چ ـ اصطلاح «نرخ» به قيمتي كه بايد براي حمل مسافر، بار همراه و غيرهمراه پرداخت گردد و شرايطي كه به موجب آن قيمتها اعمال ميگردد از جملهقيمتها و شرايط مقرر براي نمايندگي و ساير خدمات جنبي به استثناي دستمزدها و شرايط حمل پست اطلاق ميشود.
بديهي است كه عناوين مواد موافقتنامه حاضر معاني هيچ يك از مقررات آن را به نحوي از انحاء محدود نميكند يا توسعه نميدهد.
ماده 2 ـ اعطاء حقوق
1 ـ هر طرف متعاهد حقوق مشخص شده در اين موافقتنامه را جهت انجام سرويسهاي هوائي بينالمللي منظم به وسيله شركت هواپيمائي تعيين شدهطرف متعاهد ديگر به شرح زير به طرف متعاهد ديگر اعطاء مينمايد:
الف ـ پرواز بدون فرود از فراز سرزمين طرف متعاهد ديگر،
ب ـ توقف در سرزمين مذكور به منظورهاي غيرحمل و نقل، و
پ ـ توقف در سرزمين مذكور در نقاطي كه براي آن مسير در جدول مسير پيوست موافقتنامه حاضر مشخص گرديده است به منظور سوار و پياده كردنمسافر، بار و پست در حمل و نقل بينالمللي.
2 ـ استفاده از حقوق حمل و نقل در نقاط واسط و ماوراء مندرج در جدول مسير پيوست اين موافقتنامه مشروط به مذاكره و موافقت شركتهايهواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد و تصويب مقامات صلاحيتدار هواپيمائي آنها خواهد بود.
3 ـ هيچ يك از مفاد اين موافقتنامه به نحوي تلقي نخواهد شد كه شركت هواپيمائي يك طرف متعاهد محق باشد در سرزمين طرف متعاهد ديگر درقبال مزد يا كرايه مسافر، بار و پست به مقصد نقطه ديگري در سرزمين طرف متعاهد ديگر حمل كند.
4 ـ در مناطق جنگي و يا تحت اشغال نظامي يا در مناطقي كه بدين طريق تحت تأثير قرار گرفتهاند، انجام اين قبيل سرويسها منوط به تصويب مقاماتذيصلاح خواهد بود.
ماده 3 ـ تعيين و اجازه
1 ـ هر طرف متعاهد حق دارد يك يا چند شركت هواپيمائي را براي انجام سرويسهاي مورد توافق در مسيرهاي مشخص شده تعيين و مراتب را كتباً بهطرف متعاهد ديگر اعلام نمايد.
2 ـ پس از دريافت اعلاميه تعيين، مقامات صلاحيتدار طرف متعاهد ديگر با رعايت مفاد بندهاي (3) و (4) ماده حاضر به شركت هواپيمائي تعيين شدهبدون تأخير اجازه مقتضي را اعطاء خواهند كرد.
3 ـ مقامات هواپيمائي يك طرف متعاهد ميتوانند از شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر بخواهند كه مقامات مزبور را قانع سازند شرايطمقرر در قوانين و مقرراتي را كه معمولاً براي سرويسهاي هوائي بينالمللي طبق مفاد كنوانسيون توسط مقامات مزبور اعمال ميگردد دارا ميباشند.
4 ـ هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد كه طرف متعاهد مزبور قانع نشده باشد كه مالكيت عمده و كنترل مؤثر شركت هواپيمائي مربوط در دستاتباع طرف متعاهد مزبور است از اعطاي اجازه بهرهبرداري موضوع بند (2) اين ماده امتناع ورزد و يا هر شرطي را كه براي اعمال حقوق مشخص شدهدر ماده (2) موافقتنامه حاضر توسط آن شركت هواپيمائي تعيين شده لازم بداند وضع نمايد.
5 ـ در هر زمان پس از آن كه مفاد بندهاي (1) و (2) اين ماده به مرحله عمل در آمده باشد شركت هواپيمائي كه بدين نحو تعيين شده و اجازه كسبنموده ميتواند بهرهبرداري از سرويسهاي مورد توافق را آغاز كند مشروط بر آن كه بهرهبرداري از اين سرويسها مادامي كه نرخي مطابق مفاد ماده (10)اين موافقتنامه در مورد سرويسهاي مزبور وضع و لازمالاجراء نگرديده، انجام نپذيرد.
ماده 4 ـ تعليق و لغو
1 ـ هر طرف متعاهد حق دارد در موارد مشروح ذيل اجازه بهرهبرداري صادر شده را لغو يا استفاده از حقوق مندرج در ماده (2) اين موافقتنامه را درمورد شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر معلق نمايد يا هر شرطي را كه ممكن است براي استفاده از اين حقوق لازم باشد وضع نمايد:
الف ـ در هر موردي كه قانع نشده باشد مالكيت عمده و كنترل مؤثر آن شركت هواپيمائي در دست طرف متعاهدي كه شركت مذكور را تعيين نموده يااتباع طرف متعاهد مزبور است.
ب ـ در موردي كه شركت هواپيمائي مذكور قوانين و يا مقررات طرف متعاهدي كه اين حقوق را اعطاء نموده است رعايت نكند.
پ ـ در موردي كه شركت هواپيمائي مذكور به هر نحوي از انحاء عمليات بهرهبرداري را مطابق مقررات موافقتنامه حاضر انجام ندهد.
2 ـ جز در مواردي كه لغو يا تعليق يا وضع شرايط مذكور در بند (1) اين ماده به صورت فوري براي جلوگيري از نقض بيشتر قوانين و يا مقررات لازمباشد اعمال اين حق فقط پس از مشورت با طرف متعاهد ديگر انجام خواهد گرفت.
ماده 5 ـ شمول قوانين و مقررات
1 ـ قوانين و مقررات يك طرف متعاهد كه ناظر به ورود يا خروج هواپيماهائي كه به امر هوانوردي بينالمللي اشتغال دارند يا ناظر به بهرهبرداري وهوانوردي چنين هواپيماهائي حين پرواز برفراز يا در داخل سرزمين طرف متعاهد مذكور ميباشند نسبت به هواپيماهاي شركت هواپيمائي تعيين شدهطرف متعاهد ديگر مجري خواهد بود.
2 ـ قوانين و مقررات يك طرف متعاهد كه در سرزمين خود ناظر به ورود و خروج و اقامت موقت مسافران و كاركنان و بار يا پست از قبيل تشريفاتورود و خروج و مهاجرت است و همچنين مقررات گمركي و بهداشتي در مورد مسافران و كاركنان و بار يا پست حمل شده توسط هواپيماي شركتهواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر در زماني كه در سرزمين مذكور باشد اعمال خواهد شد.
3 ـ هر طرف متعاهد نسخههائي از قوانين و مقررات مربوط مندرج در اين ماده را بنابر تقاضا دراختيار طرف متعاهد ديگر خواهد گذاشت.
4 ـ شركت هواپيمائي تعيين شده يك طرف متعاهد مجاز خواهد بود نمايندگي خود را در سرزمين طرف متعاهد ديگر داير نمايد. در صورت تعيين يكنمايندگي كل يا نمايندگي فروش كل اين نماينده طبق قوانين و مقررات مربوط جاري هر يك از طرفهاي متعاهد منصوب خواهد شد.
5 ـ انتقال درآمدهاي حاصل شده توسط شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد طبق مقررات تسعير ارزهاي خارجي قابل اجرا در دو كشورصورت خواهد گرفت. طرفين همه امكانات خود را براي تسهيل در انتقال چنين درآمدهائي پس از كسر مخارج به كار خواهند گرفت.
ماده 6 ـ معافيت از حقوق گمركي، سود بازرگاني و ساير عوارض
1 ـ هواپيماهاي شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهدي كه سرويسهاي بينالمللي را مورد بهرهبرداري قرار ميدهد و مواد سوختي و روغنموتور و ساير مواد مصرفي فني و وسايل يدكي و لوازم مورد نياز جاري و خوار و بار موجود در هواپيماهاي شركت هواپيمائي يك طرف متعاهد كهمجاز به استفاده از مسيرها و سرويسهاي موضوع موافقتنامه حاضر ميباشند به هنگام ورود يا خروج از سرزمين طرف متعاهد ديگر براساس عملمتقابل از پرداخت حقوق گمركي، سود بازرگاني و هزينههاي بازرسي و ساير عوارض يا هزينههاي ملي معاف خواهند بود حتي اگر مواد مذكور زمانيمورد استفاده قرار گيرد يا به مصرف برسد كه هواپيماهاي مزبور بر فراز آن سرزمين در پرواز باشند.
2 ـ سوخت و روغن موتور و مواد مصرفي فني و وسائل يدكي و لوازم مورد نياز جاري و خواروبار وارد شده به سرزمين يك طرف متعاهد توسططرف متعاهد ديگر يا اتباع آن كه صرفاً به منظور استفاده در هواپيماهاي طرف متعاهد اخيرالذكر ميباشند براساس عمل متقابل از پرداخت حقوقگمركي، سود بازرگاني و هزينههاي بازرسي و ساير عوارض و هزينههاي ملي معاف خواهند بود.
3 ـ سوخت و روغن موتور، ساير مواد مصرفي فني و وسايل يدكي و لوازم مورد نياز جاري و خواروبار در سرزمين يك طرف متعاهد بار هواپيماهايشركت هواپيمائي طرف متعاهد ديگر ميشوند و در سرويسهاي بينالمللي مورد استفاده قرار ميگيرند براساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمركيو سود بازرگاني و مالياتها و هزينههاي بازرسي و ساير عوارض و هزينههاي ملي معاف خواهد بود.
4 ـ لوازم جاري هوانوردي و همچنين مواد و لوازم نگاهداري شده در هواپيماهاي شركت هواپيمائي تعيين شده هر طرف متعاهد تنها با موافقتمقامات گمركي سرزمين طرف متعاهد ديگر در آن سرزمين قابل تخليه است. در اين صورت ميتوان اين مواد را تا زماني كه طبق مقررات گمركي مجدداًصادر شود و يا ترتيب ديگري در مورد آن داده شود تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.
5 ـ مسافران، اثاثيه مسافر و باري كه از سرزمين يك طرف متعاهد در عبور مستقيم ميباشند و از حريمي كه در فرودگاه آن طرف بدين منظور اختصاصيافته خارج نميشوند، فقط مشمول كنترل سادهاي خواهند بود. اثاثيه مسافر و باري كه در عبور مستقيم است از حقوق گمركي و سود بازرگاني سايرمالياتهاي مشابه معاف خواهد بود.
6 ـ اسناد رسمي حاوي نشانه رسمي شركت هواپيمائي مانند برچسب چمدان، بليط هواپيما، بارنامه، كارت اجازه ورود به هواپيما و جدول زمانبنديكه به داخل سرزمين هر طرف متعاهد براي استفاده اختصاصي شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر وارد شده باشد از كليه حقوق گمركي وسود بازرگاني و يا مالياتها براساس عمل متقابل معاف خواهد بود.
ماده 7 ـ هزينههاي فرودگاهي
1 ـ هر يك از طرفهاي متعاهد در سرزمين خود فرودگاه يا فرودگاهي را جهت استفاده شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر در مسيرمشخص شده تعيين خواهد كرد و تسهيلات ارتباطي، هوانوردي، هواشناسي و ساير خدماتي را كه براي بهرهبرداري سرويسهاي مورد توافق لازم استدراختيار شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر قرار خواهد داد.
2 ـ هر يك از طرفهاي متعاهد ميتواند درقبال استفاده هواپيماهاي شركت هواپيمائي تعيين شده طرف متعاهد ديگر از فرودگاهها و ساير تأسيسات آنهزينههاي عادلانه و معقولي دريافت دارد، مشروط بر آن كه ميزان اين هزينهها از آنچه شركتهاي حمل و نقل هوائي كه در سرويسهاي مشابه بينالملليتردد ميكنند و براي استفاده از چنين فرودگاهها و تأسيساتي ميپردازند، تجاوز نكند.
ماده 8 ـ مقررات ظرفيت و تصويب برنامههاي پرواز
1 ـ شركتهاي هواپيمائي تعيين شده دو طرف متعاهد از رفتار عادلانه و متساوي برخوردار خواهند بود تا بتوانند براي انجام سرويسهاي مورد توافق درمسيرهاي مشخص شده از فرصتهاي متساوي بهرهمند باشند.
2 ـ در انجام سرويسهاي مورد توافق، شركتهاي هواپيمائي تعيين شده هر طرف متعاهد منافع شركت هواپيمائي طرف ديگر را منظور نظرخواهد داشت تا من غيرحق در سرويسهاي طرف ديگر در تمامي يا قسمتي از همان مسيرها اثر نامطلوب ايجاد نشود.
3 ـ هدف اصلي سرويسهاي مورد توافق كه توسط شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد انجام ميشود تأمين ظرفيت كافي با ضريب بارمناسب براي رفع نيازمنديهاي جاري و پيشبيني شده معقول حمل مسافر و بار و پست بين سرزمين طرف متعاهد تعيين كننده شركت هواپيمائي وسرزمين طرف متعاهد ديگر است.
4 ـ با در نظر گرفتن اصول مندرج در بندهاي (1)، (2) و (3) اين ماده، شركت هواپيمائي تعيين شده يك طرف متعاهد همچنين ميتواند ظرفيتي رابراي برآورده كردن نيازمنديهاي حمل و نقل بين سرزمينهاي كشورهاي ثالث مندرج در جدول مسيرهاي ضميمه موافقتنامه حاضر و سرزمين طرفمتعاهد ديگر تأمين نمايد.
5 ـ ظرفيتي كه عرضه ميشود از جمله تعداد سرويسها و نوع هواپيماي مورد استفاده شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد در سرويسهايمورد توافق براساس توصيه شركتهاي هواپيمائي تعيين شده مورد موافقت مقامات هواپيمائي قرار خواهد گرفت. شركتهاي هواپيمائي تعيين شده چنينتوصيهاي را پس از شور لازم بين خود و رعايت اصول مندرج در بندهاي (1)، (2) و (3) اين ماده به عمل خواهند آورد.
6 ـ در صورت عدم توافق بين شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد، مسائل مشروح در بند (5) فوق از طريق توافق بين مقامات هواپيمائيدو طرف متعاهد حل و فصل خواهد گرديد. تا زماني كه اين توافق حاصل نگرديده، ظرفيت عرضه شده توسط شركتهاي هواپيمائي تعيين شده بدونتغيير باقي خواهد ماند.
7 ـ شركت هواپيمائي تعيين شده هر طرف متعاهد، حداكثر سي روز قبل از شروع سرويسها در مسيرهاي مشخص شده، برنامههاي پرواز را به مقاماتهواپيمائي طرف متعاهد ديگر براي تصويب تسليم خواهد نمود. در مورد تغييرات بعدي نيز از همين قرار عمل خواهد شد. اين محدوديت زماني راميتوان در موارد خاص با تصويب مقامات نامبرده كاهش داد.
ماده 9 ـ شناسائي گواهينامهها و پروانهها
گواهينامههاي قابليت پرواز و گواهينامههاي صلاحيت و پروانههائي كه توسط يك طرف متعاهد صادر شده يا اعتبار يافته و هنوز به قوت خود باقيباشد، توسط طرف متعاهد ديگر براي بهرهبرداري از مسيرها و سرويسهاي موضوع اين موافقتنامه معتبر شناخته خواهد شد، مشروط بر اين كه شرايطصدور يا اعتبار اين گواهينامهها و پروانهها مساوي يا بيش از حداقل استانداردهائي باشد كه به موجب كنوانسيون وضع شده يا خواهد شد. در هر حالهر طرف متعاهد اين حق را براي خود محفوظ ميدارد كه در مورد پرواز از فراز سرزمين خود از شناسائي گواهينامههاي صلاحيت و پروانههائي كهجهت اتباع آن توسط طرف متعاهد ديگر يا هر دولت ديگري صادر شده يا اعتبار يافته خودداري نمايد.
ماده 10 ـ نرخهاي حمل و نقل هوائي
1 ـ نرخهاي مورد اجرا توسط شركتهاي هواپيمائي طرفهاي متعاهد در سرويسهاي مورد توافق در سطح معقولي خواهد بود كه با توجه به كليه عواملمربوط از جمله هزينه بهرهبرداري و سود معقول و خصوصيات سرويس و نرخهاي شركتهاي هواپيمائي ديگر كه در تمام يا قسمتي از همان مسيرهاسرويسهاي منظم انجام ميدهند وضع ميگردد.
2 ـ نرخهاي موضوع بند (1) اين ماده براساس قواعد ذيل تعيين ميگردد:
الف ـ هرگاه شركتهاي هواپيمائي تعيين شده دو طرف متعاهد عضو يك اتحاديه بينالمللي شركتهاي هواپيمائي با مكانيسم تعيين نرخ باشند و يكقطعنامه نرخ ناظر بر سرويسهاي مورد توافق از قبل وجود داشته باشد، نرخها براساس اين قطعنامه بين شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهدتوافق خواهد شد.
ب ـ هرگاه قطعنامهاي در باره نرخ ناظر بر سرويسهاي مورد توافق وجود نداشته باشد يا يك يا هيچ يك از شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهايمتعاهد عضو اتحاديه شركتهاي موضوع بند (الف) فوق نباشد، شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد در مورد نرخهائي كه براي سرويسهايمورد توافق اعمال ميگردد بين خود توافق خواهند نمود.
پ ـ نرخهائي كه بدين ترتيب مورد توافق قرار ميگيرد لااقل سي روز قبل از تاريخ پيشنهادي اجرا براي تصويب به مقامات هواپيمائي طرفهاي متعاهدتسليم خواهد گرديد. اين محدوديت زماني به شرط موافقت مقامات مذكور قابل كاهش است.
ت ـ در صورتي كه شركتهاي هواپيمائي تعيين شده طرفهاي متعاهد نتوانند درباره نرخهاي قابل اجرا به توافق برسند يا در صورتي كه يك طرف متعاهدشركت هواپيمائي خود را به منظور انجام سرويسهاي مورد توافق تعيين ننموده باشد و يا چنانچه در فاصله پانزده روز اول از دوره سي روزه موضوعجزء (پ) اين ماده، مقامات هواپيمائي يك طرف متعاهد عدم رضايت خود را از هر يك از نرخهاي توافق شده بين شركتهاي هواپيمائي طرفهاي متعاهدطبق بندهاي (الف) و (ب) اين ماده به مقامات هواپيمائي طرف متعاهد ديگر اعلام دارد، مقامات هواپيمائي طرفهاي متعاهد اهتمام خواهند نمود درمورد نرخهاي مناسب به توافق برسند. به طور كلي هيچ نرخي قبل از تصويب مقامات هواپيمائي طرفهاي متعاهد به موارد اجراء گذارده نخواهد شد. باوجود اين در صورتي كه ظرف مدت پانزده روز ياد شده، هيچ كدام از مقامات هواپيمائي طرفهاي متعاهد عدم رضايت خود را نسبت به نرخهاي توافقشده بين شركتهاي هواپيمائي تعيين شده اعلام ندارند، نرخهاي مزبور تصويب شده تلقي خواهد شد.
3 ـ نرخهاي تعيين شده به موجب مفاد اين ماده تا زماني كه نرخهاي جديد تعيين نشده باشد، به قوت خود باقي خواهد ماند.
ماده 11 ـ امنيت هوانوردي
1 ـ طرفهاي متعاهد در راستاي حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بينالملل تأكيد مينمايند كه تعهد آنان در قبال يكديگر براي حفظ امنيتهواپيمائي كشوري در برابر اعمال مداخله غيرقانوني جزء لاينفكي از اين موافقتنامه را تشكيل ميدهد.
طرفهاي متعاهد بدون تحديد كليت حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بينالملل، به ويژه مطابق با مفاد كنوانسيون راجع به جرائم و برخي اعمالارتكابي ديگر در هواپيما امضاء شده در توكيو به تاريخ 1342.6.23 هجري شمسي مطابق با 14 سپتامبر 1963 ميلادي كنوانسيون راجع به جلوگيرياز تصرف غيرقانوني هواپيما امضاء شده در لاهه به تاريخ 1349.9.25 هجري شمسي مطابق با 16 دسامبر 1970 ميلادي و كنوانسيون راجع بهجلوگيري از اعمال غيرقانوني عليه امنيت هواپيمائي كشوري امضاء شده در مونترال به تاريخ 1350.7.1 هجري شمسي مطابق با 23 سپتامبر 1971ميلادي عمل خواهند كرد.
2 ـ طرفهاي متعاهد كليه مساعدتهاي لازم را جهت جلوگيري از تصرف غيرقانوني هواپيماهاي كشوري و ساير اعمال غيرقانوني عليه امنيت اينهواپيماها، مسافران و خدمه آنها، فرودگاهها و تأسيسات هوانوردي و هر نوع تهديد ديگر عليه امنيت هواپيمائي كشوري را بنا بر تقاضا در مورد يكديگربه عمل خواهند آورد.
3 ـ طرفهاي متعاهد بايد در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنيت هوانوردي تعيين شده از سوي سازمان بينالمللي هواپيمائي كشوري را كه بهعنوان ضمائم كنوانسيون هواپيمائي كشوري بينالمللي شناخته شدهاند تا حدودي كه مقررات امنيتي در مورد طرفين قابل اجراست عمل نمايند. آنهاميبايد از گردانندگان هواپيماهائي كه محل ثبت آن هواپيماها يا محل اصلي كار و يا اقامت دائم آنها در سرزمين طرفين ميباشد و نيز گردانندگانفرودگاههاي واقع در سرزمينهاي خود بخواهند كه طبق مقررات امنيت هوانوردي مزبور عمل نمايند.
4 ـ هر طرف متعاهد موافقت دارد كه ميتوان از اين گردانندگان هواپيماها درخواست نمود تا مقررات امنيت هوانوردي مورد اشاره در بند (3) فوق را كهطرف متعاهد ديگر از لحاظ ورود به سرزمين خود، خروج از آن يا در مدت توقف در آنجا مقرر كرده رعايت كنند. هر طرف متعاهد بايد اطمينان حاصلكند كه در سرزمين او اقدامات كافي براي حفاظت از هواپيماها و بازرسي مسافران، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثيه مسافر، بار و خوار و بار هواپيما قبلو در زمان سوار شدن مسافران يا بارگيري به نحو مؤثر معمول ميشود.
هر طرف متعاهد همچنين بايد با هر درخواست طرف متعاهد ديگر براي انجام اقدامات امنيتي ويژه معقول جهت مقابله با يك تهديد خاص برخوردمثبت داشته باشد.
5 ـ هرگاه هواپيماهاي كشوري به طور غيرقانوني تصرف شود و يا اعمال غيرقانوني ديگري عليه امنيت اين هواپيماها، مسافران و خدمه آنها،فرودگاهها يا تأسيسات هوانوردي صورت پذيرد، و يا تهديدي در اين مورد انجام گيرد، طرفهاي متعاهد بايد از طريق تسهيل ارتباطات و اتخاذ تدابيرمناسب ديگر به منظور ختم سريع و بيخطر حادثه و يا خنثي كردن تهديد مزبور به يكديگر ياري رسانند.
ماده 12 ـ تسليم آمار
مقامات هواپيمائي هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام شده در سرويسهاي مورد توافق توسط شركت هواپيمائي تعيين شدهخود را به سرزمين طرف متعاهد ديگر يا از آن سرزمين را ، كه معمولاً توسط شركت هواپيمائي تعيين شده براي مقامات هواپيمائي ملي خود تهيه و بهآنها ارائه ميگردد بنابر تقاضا دراختيار مقامات هواپيمائي طرف متعاهد ديگر قرار خواهد داد. كليه اطلاعات اضافي آماري حمل و نقل مورد درخواستمقامات هواپيمائي يك طرف متعاهد از مقامات هواپيمائي طرف متعاهد ديگر در صورت تقاضا مورد شور و توافق بين دو طرف متعاهد قرار خواهدگرفت.
ماده 13 ـ مشاوره، تغيير و اصلاح
1 ـ طرفهاي متعاهد جهت حسن اجراي اين موافقتنامه از طريق مقامات هواپيمائي خود با يكديگر همكاري لازم معمول خواهند داشت، و به اينمنظور مقامات هواپيمائي يك طرف متعاهد ميتوانند در هر زمان از مقامات هواپيمائي طرف متعاهد ديگر تقاضاي مشاوره كنند.
2 ـ مشاوره مورد تقاضاي مقامات هواپيمائي هر طرف متعاهد ظرف شصت روز از تاريخ دريافت تقاضا آغاز خواهد شد.
3 ـ هر يك از طرفهاي متعاهد ميتواند در هر زمان كه لازم بداند خواستار تغيير يا اصلاح مفاد اين موافقتنامه شود و در اين صورت طرفهاي متعاهد بايدظرف شصت روز از تاريخ دريافت تقاضاي مذاكره توسط طرف متعاهد ديگر در اين خصوص به مذاكره بپردازند.
4 ـ هرگونه تغيير يا اصلاح اين موافقتنامه با رعايت مفاد ماده (18) اين موافقتنامه، به مورد اجرا نهاده خواهد شد.
5 ـ عليرغم مفاد بند (4) اصلاحات جدول مسير پيوست اين موافقتنامه ميتواند، به طور مستقيم بين مقامات هواپيمائي طرفهاي متعاهد مورد توافققرار گيرد. اين اصلاحات با مبادله يادداشت از طريق ديپلماتيك لازمالاجراء خواهد گرديد.
ماده 14 ـ حل اختلاف
1 ـ هرگاه در مورد تفسير يا اجراي اين موافقتنامه و پيوست (پيوستهاي) آن بين طرفهاي متعاهد اختلافي بروز نمايد، طرفهاي متعاهد در مرحلهنخست اهتمام خواهند كرد كه اختلاف را از طريق مذاكره حل و فصل نمايند.
2 ـ هرگاه طرفهاي متعاهد نتوانند اختلاف را از طريق مذاكره حل و فصل كنند، ميتوانند با توافق موضوع را جهت كسب نظر مشورتي به هر شخص ياهيأتي ارجاع كنند.
3 ـ چنانچه طرفهاي متعاهد به موجب بندهاي (1) و (2) فوق در مورد حل اختلاف به نتيجه نرسند هريك از طرفهاي متعاهد ميتواند با رعايت قوانينو مقررات مربوط خود، ضمن ارسال اطلاعيهاي براي هر طرف متعاهد ديگر موضوع را به يك هيأت داوري سه نفره مركب از دو داور منتخب طرفهايمتعاهد و يك سرداور ارجاع نمايد.
در صورت ارجاع امر به داوري، هر يك از طرفهاي متعاهد ظرف مدت شصت روز از تاريخ دريافت اطلاعيه ارجاع اختلاف به داوري، نسبت به معرفييك داور اقدام ميكند و داوران منتخب طرفهاي متعاهد ظرف مدت شصت روز از تاريخ آخرين انتخاب، سرداور را تعيين خواهند كرد. چنانچه هر يكاز طرفهاي متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود را تعيين نكند و يا داوران منتخب ظرف مدت مذكور، در مورد انتخاب سرداور به توافق نرسند، هر يك ازطرفهاي متعاهد ميتواند از رئيس شوراي سازمان بينالمللي هواپيمائي كشوري بخواهد كه حسب مورد داور طرف ممتنع يا سرداور را تعيين نمايد.
سرداور بايد در هر صورت تابعيت كشوري را دارا باشد كه در زمان انتخاب با طرفهاي متعاهد روابط ديپلماتيك دارد.
4 ـ درمواردي كه سرداور بايد توسط رئيس شوراي سازمان بينالمللي هواپيمائي كشوري تعيين شود چنانچه رئيس شوراي سازمان بينالملليهواپيمائي كشوري از انجام وظيفه معذور يا تبعه يكي از طرفهاي متعاهد باشد، انتصاب توسط معاون رئيس انجام خواهد شد، و چنانچه معاون رئيسنيز از انجام وظيفه مذكور معذور يا تبعه يكي از طرفهاي متعاهد باشد، اين انتصاب توسط عضو ارشد شورا كه تابعيت هيچ يك از طرفهاي متعاهد رانداشته باشد، انجام خواهد شد.
5 ـ هيأت داوري با توجه به ساير مواردي كه طرفهاي متعاهد توافق نمودهاند آيين و محل داوري را تعيين خواهد نمود.
6 ـ تصميمات هيأت داوري براي طرفهاي متعاهد لازمالاتباع است.
7 ـ مخارج هيأت داوري، شامل هزينهها و دستمزدهاي داوران به نسبت مساوي توسط طرفهاي متعاهد پرداخت خواهد گرديد. هرگونه مخارجي كهتوسط شوراي سازمان بينالمللي هواپيمائي كشوري در خصوص نصب سرداور و يا داور طرف ممتنع به شرح مندرج در بند (3) اين ماده به وجود آيدبه عنوان بخشي از هزينههاي داوري محسوب خواهد گرديد.
ماده 15 ـ فسخ
هر طرف متعاهد ميتواند در هر زمان قصد خود را مبني بر فسخ اين موافقتنامه طي اطلاعيه كتبي به طرف متعاهد ديگر اعلام نمايد. اين اعلام همزمانبه اطلاع سازمان بينالمللي هواپيمائي كشوري خواهد رسيد.
در اين صورت موافقتنامه دوازده ماه پس از دريافت اعلام فسخ توسط طرف متعاهد ديگر فسخ خواهد شد، مگر آن كه اعلام فسخ قبل از انقضاي اينمدت با تراضي طرفين پس گرفته شود. در صورت عدم اعلام وصول از سوي طرف متعاهد ديگر، اعلام فسخ چهارده روز پس از وصول آن به سازمانبينالمللي هواپيمائي كشوري دريافت شده تلقي خواهد شد.
ماده 16 ـ مطابقت با كنوانسيونها و موافقتنامههاي چندجانبه
چنانچه موافقتنامه يا كنوانسيون كلي چند جانبه حمل و نقل هوائي در مورد هر دو طرف متعاهد لازمالاجراء گردد، اين موافقتنامه و ضميمه (ضمائم)آن به نحوي اصلاح خواهد شد تا با مقررات كنوانسيون يا موافقتنامه مزبور تطبيق نمايد.
ماده 17 ـ ثبت
اين موافقتنامه و ضميمه (ضمائم) آن و كليه اصلاحات آن نزد سازمان بينالمللي هواپيمائي كشوري به ثبت خواهد رسيد.
ماده 18 ـ لازمالاجراء شدن
اين موافقتنامه از تاريخ آخرين اطلاعيه هر طرف متعاهد به طرف متعاهد ديگر مبني بر اين كه اقدامات لازم را طبق قوانين و مقررات خود برايلازمالاجراء شدن اين موافقتنامه به عمل آورده، به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
با تأييد مفاد اين موافقتنامه، نمايندگان تامالاختيار امضاء كننده زير كه از طرف دولتهاي متبوع خود مجاز ميباشند اين موافقتنامه را در يك مقدمه، هجدهماده و يك پيوست امضاء نمودند.
[امضاء]
اين موافقتنامه در تهران در تاريخ 1379.11.4 هجري شمسي برابر با 2001.1.23 ميلادي در دو نسخه اصلي به زبانهاي فارسي، ارمني و انگليسي كههر سه متن داراي اعتبار يكسان ميباشد، تنظيم گرديد. در صورت اختلاف در متون، متن انگليسي ملاك خواهد بود.
ازطرف دولت جمهوري اسلامي ايران
از طرف دولت جمهوري ارمنستان
پيوست جدول مسير
1 - مسيرهائي كه ممكن است توسط شركتهاي هواپيمائي تعيين شده جمهوري اسلامي ايران مورد بهرهبرداري قرار گيرد.
نقاط مبدأ |
نقاط واسط |
نقاط مقصد |
نقاط ماوراء |
تهران
تبريز
اصفهان |
در آينده مشخص
خواهد شد |
ايروان
جميري
استپنوان |
در آينده مشخص
خواهد شد |
2 - مسيرهائي كه ممكن است توسط شركتهاي هواپيمائي تعيين شده جمهوري ارمنستان مورد بهرهبرداري قرار گيرد.
نقاط مبدأ |
نقاط واسط |
نقاط مقصد |
نقاط ماوراء |
ايروان
جميري
استپنوان |
درآينده مشخص
خواهد شد |
تهران
تبريز
اصفهان |
در آينده مشخص
خواهد شد |
3 - هر شركت هواپيمائي تعيين شده ميتواند نقاط واسط و نقاط ماوراء مشخص شده در ضميمه موافقتنامه حاضر را در شرايطي مورد بهرهبرداري قراردهد كه حق بهرهبرداري از آزادي پنجم بين اين گونه نقاط و سرزمين طرف متعاهد ديگر اعمال نگردد مگر اين كه در اين مورد بين دو طرف متعاهدبراساس توصيههاي شركتهاي هواپيمائي تعيين شده توافقي به عمل آمده باشد.
4 - نقاط واسط و نقاط ماوراء در هر يك از مسيرهاي مشخص شده را ميتوان به اختيار شركتهاي هواپيمائي تعيين شده در هر پرواز يا كليه پروازهاحذف نمود.