اداره كل تجارت هيئت وزراء در جلسه 17 اسفند ماه 1311 نظامنامه اجراي قانون اوزان و مقياسها را به شرح نه ماده ذيل تصويب نمودند:
ماده 1 ـ
اداره كل تجارت مكلف است بر طبق قانون 18 دي ماه 1311 اوزان و مقياسهاي لازمه هر محل را مطابق اصول متري تهيه نموده و همين كه وسائل اجراي قانون و مقررات اين نظامنامه را در قسمت اوزان فراهم نمود لااقل دو ماه قبل از اجراء براي اطلاع عامه و مخصوصاً اهالي محلهائي كه وسايل اجراي قانون در آن جا فراهم شده اعلام آن را منتشر نمايد.
ماده 2 ـ
اداره كل تجارت مكلف است با رعايت جدول منضم به اين نظامنامه كليه اوزان و مقياسهاي معموله و مستعمله در نواحي مختلفه مملكت را با اصول متري مقايسه نموده با توضيحات لازمه براي اطلاع عامه قبل از اجراء منتشر نمايد.
ماده 3 ـ
كليه اوزان و مقياسها و قپانها و ترازوها چه از طرف اداره كل تجارت تهيه شده باشد و چه از طرف اشخاص يا مؤسساتي كه اجازه تهيه آن را قبلاً تحصيل نمودهاند و يا قبل از اين تاريخ دارا بوده و به كار ميبرند بايد داراي علامت تفتيش دولتي باشد و به كار بردن اوزان و مقياسهائي كه داراي علامت تفتيش دولتي نباشد (در محلي كه اجراي قانون اوزان و مقياسها اعلان شده) ممنوع است.
ماده 4 ـ
علاوه بر علامت تفتيش دولتي بايد در روي اوزان و مقياسها مقدار روزنه و يا اندازه مقياس و اسم آن به فارسي به طور خوانا نقش شود ولي ممكن است در روي اوزان و مقياسهاي كوچك كه گنجايش نقش تمام مشخصات را نداشته باشد فقط به نقش عدد اكتفا نموده بهعلاوه حداقل و اكثر وزني كه ممكن است با ترازو و يا قپان تعيين نمود بايد در روي آن قيد شود.
ماده 5 ـ
براي نظارت در اجراء قانون و براي اين كه معلوم شود تغييراتي در اوزان و مقياسها و قپان و ترازوها كه استعمال ميشود حاصل شده يا خير و اين كه اوزان مستعمله از اوزان مجاز است يا نه اداره كل تجارت بايد علاوه بر تفتيش اوليه هميشه اوزان و مقياسها را در محلي كه قانون به موقع اجرا گذاشته شده است لااقل سالي يك مرتبه تفتيش نمايد.
صورت اوزان ضميمه نظامنامه
وزنههاي برنجي: |
وزنههاي چدني: |
نيم گرم |
1 كيلوگرم (1000 گرم) |
يك گرم |
3 كيلوگرم (من رسمي) |
دوگرم |
5 كيلوگرم |
پنج گرم |
10 كيلوگرم |
ده گرم |
|
بيست گرم |
|
پنجاه گرم |
|
هفتادوپنج (يك سير رسمي) |
|
100 گرم |
|
200 گرم |
|
500 گرم |
|
مقياس طول متر نيم متر و علاوه بر علامت تفتيش ابتدائي علامت ديگر كه حاكي از تفتيشهاي بعدي است در روي اوزان بگذارد و براي هر دفعه تفتيش صورتمجلسي به امضاء مفتشين و صاحب اوزان و مقياسها داراي نكات لازمه تنظيم شود.
ماده 6 ـ
در محلي كه قانون اوزان و مقياسها به موقع اجرا گذارده ميشود اداره كل تجارت مكلف است يك دوره از نمونههاي اوزان و مقياسها و يك يا چند دستگاه ترازوي دقيق براي تفتيش و مطابقه اوزان و مقياسهاي ديگر در آن محل حاضر داشته باشد.
ماده 7 ـ
وزارتخانهها و ادارات دولتي و مؤسسات بلدي و مؤسسات تجارتي و صنعتي مكلفند در دفاتر و محاسبات و انتشارات خود اسامي اوزان و مقياسهائي را به كار برند كه مطابق شرايط اين نظامنامه مجاز باشد.
ماده 8 ـ
در هر موقعي كه تخلفاتي از قانون و اين نظامنامه راجع به اوزان و مقياسها كشف شود بايد مأموريني كه از طرف اداره كل تجارت مجاز باشند مراتب را به موجب صورتمجلسي كه مطابق ماده پنجم تنظيم شده به نزديكترين محكمه صالحه براي تعقيب و مجازات قانوني اطلاع دهند شروع اجراء مفاد اين ماده در هر محلي با اجازه مخصوص هيئت دولت و اخطار قبلي خواهد بود.
ماده 9 ـ
قيمت اوزان و مقياسهائي كه از طرف اداره كل تجارت بهفروش ميرسد و حقي كه از بابت علامت گذاردن و تفتيش از صاحبان اوزان و مقياسها و قپانها (در صورتي كه خودشان تهيه نموده باشند) دريافت ميكند بايد به تصويب هيئت دولت باشد.