هيأت وزيران در جلسه مورخ 19/2/1378بنا به پيشنهاد كميسيون فرهنگي هيأت دولت و به استناد تبصره (10) قانون ممنوعيت بكار گيري اسامي،عناوين و اصطلاحات بيگانه - مصوب 1375 آيين نامه اجرايي قانون مذكور را به شرح زير تصويب نمود:
ماده 1 -
تعاريف اصطلاحات واژههاي استفاده شده در اين آيين نامه به شرح زير ميباشد:
ماده 2 -
دستگاههاي قانون گذاري اجرايي و قضايي كشور و سازمانهاي وابسته به آنها و شركتهاي زير پوشش وابسته يا تابعه و شركتهاي دولتي مليشده يا مصادره شده يا داراي مديريت دولتي كه به نحوي زير پوشش يكي از وزارتخانهها يا سازمانهاي دولتي اداره ميشوند و يا به نحوي از انحاء ازبودجه عمومي كل كشور استفاده ميكنند يا قسمتي از بودجه آنان را دولت تأمين ميكند و مؤسسهها و شركتهايي كه شمول مقررات بر آنها مستلزم ذكرنام است مانند سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران شركت ملي نفت ايران سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران سازمان صنايع ملي ايران،شركت مخابرات ايران، شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران و همچنين شهرداريها و مؤسسهها و نهادهاي عمومي موضوع تبصره ذيل ماده (5)قانون محاسبات عمومي مشمول قانون و اين آيين نامه ميباشند.
ماده 3 -
مقامات مذكور در ماده (1) و دستگاههاي موضوع ماده (2) اين آيين نامه موظفند الفاظ و واژههاي بيگانه را در گزارش نويسي، نامه نگاري،سخنراني و مصاحبههاي رسمي بكار نبرند .
ماده 4 -
آن دسته از كلمات عربي و همچنين بعضي از واژههاي متعلق به ساير زبانها كه از دير باز در زبان فارسي رواج يافته و هم اكنون جزيي از زبانفارسي محسوب ميشود يا واژهها و اصطلاحات عربي برگرفته از متون و معارف و فرهنگ اسلامي كه با بافت زبان فارسي معيار هم خواني و تناسبداشته باشد واژه بيگانه تلقي نميشود.
ماده 5 -
مكاتبات و آگهيهايي كه دستگاههاي موضوع ماده (2) براي مخاطبان غير ايراني تهيه ميكنند از شمول اين آيين نامه خارج است.
ماده 6 -
افرادي كه علاوه بر زبان فارسي به يكي از زبانهاي خاص اقليتهاي ديني شناخته شده در قانون اساسي يا گويشهاي محلي و قومي رايج دربعضي مناطق ايران سخن ميگويند مجازند از اسامي خاص متعلق به آن زبان يا گويش در نامگذاري محصولات و مؤسسهها و اماكن مربوط به خود درهمان مناطق استفاده كنند.
ماده 7 -
تبديل نامهاي خاص محصولات ساخت كشورهاي ديگر به زبان فارسي الزامي نيست و تغيير اسامي مؤسسه هايي كه اين نوع محصولات راعرضه ميكنند ضرورت ندارد.
ماده 8-
كالاهاي صادراتي مشروط بر اينكه در داخل كشور توزيع نشود از شمول قانون و اين آيين نامه خارج است.
ماده 9ـ
عبارتهاي شامل الفاظ بيگانه كه در نوشتهها يا سخنان موضوع قانون و اين آيين نامه به لحاظ رعايت امانت در نقل قول يا بيان خصوصيات ومقتضيات تاريخي و اجتماعي و آموزشي ذكر آنها ضرورت دارد از شمول قانون و اين آيين نامه مستثني هستند .
ماده 10ـ
دستگاههاي اصلي مذكور در ماده 2 اين آيين نامه موظفند به منظور زمينه سازي براي اجراي قانون و اين آيين نامه با تشكيل شوراي حفظ وترويج زبان فارسي به رياست نماينده بالاترين مقام آن دستگاه ضمن هماهنگي و ارتباط با فرهنگستان نسبت به شناسايي و اعلام واژههاي بيگانه كه درآن دستگاه و واحدهاي وابسته به آن به كار ميرود و پيشنهاد معادل فارسي آن به فرهنگستان و يافتن راههاي ترويج معادلهاي فارسي تصويب شدهتوسط فرهنگستان در دستگاه متبوع خود اقدام كنند .
ماده 11 -
صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران موظف است با ايجاد واحد مناسب در تشكيلات فعلي خود ضمن زمينه سازي براي اجراي قانون واين آيين نامه با جديت از بكارگيري واژههاي نامانوس بيگانه خود داري كند و ضوابط دستور زبان فارسي معيار را در كليه برنامههاي خود رعايت نمايدصدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران ملزم است واژههاي مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسي را پس از ابلاغ در تمامي موارد بكار برد .
ماده 12-
دستگاههاي ياد شده در ماده (2) اين آيين نامه كه به كارگاهها، كار خانهها، اماكن توليدي و تجاري و خدماتي پروانه تأسيس و پروانه كسب يابهره برداري يا اجازه توليد و ادامه فعاليت ميدهند موظفند پس از صدور پروانه و اجازه توليد و ادامه فعاليت به متقاضيان ابلاغ كنند تا نسبت به تغييرنام مؤسسه يا محصولات خود و گزينش نام فارسي اقدام كنند.
تبصره - ذكر نام قبلي مكانها و محصولات در كنار نام جديد آنها (بين دو كمان) حداكثر تا مدت دو سال مجاز است.
ماده 13 -
كليه روزنامهها و نشريههاي فارسي زبان موظفند مفاد قانون را در چاپ آگهيهاي عمومي داخلي تبليغاتي و تجاري رعايت كنند .
ماده 14 -
استفاده از تابلو يا نوشتهها و نشانه هايي كه منحصراً به خط غير فارسي تنظيم شده باشد به استثناي نشانههاي بين المللي ممنوع است.نيروي انتظامي موظف است از نصب و ادامه استفاده از آنها جلوگيري كند.
ماده 15 -
چنانچه بر سر فارسي بودن يك نام ميان صاحب مؤسسه و دستگاههاي مجري اختلاف نظر پديد آيد مرجع تشخيص فرهنگستان خواهد بودكه به در خواست دستگاههاي مجري نظر خود را اعلام خواهد كرد.
تبصره - فرهنگستان موظف است ظرف سه ماه از تاريخ وصول استعلام نظر خود را اعلام نمايد در هر حال تا زماني كه فرهنگستان اعلام نظر نكردهاست مجازاتهاي موضوع تبصره (8) قانون اعمال نخواهد شد.
ماده 16-
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در صورت اطلاع يا مشاهده تخلف از مفاد ماده (12) اين آيين نامه طي اخطاريه به متخلف ضمن بيان مورديا موارد تخلف 15 روز مهلت تعيين ميكند تا رفع تخلف صورت گيرد چنانچه پس از پايان مدت مذكور تخلف رفع نشده باشد مراتب را به حوزهانتظامي محل اعلام مينمايد تا نسبت به تعويض نشانهها و تغيير اسامي و عناوين اقدام لازم به عمل آيد در صورت تكرار تخلف مراتب از طريقمراجع قضايي براي اعمال مجازاتهاي بند (ج) و (د) تبصره (8) قانون منعكس خواهد شد .
ماده 17 -
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و نيروي انتظامي موظفند با اختصاص واحد متناسب براي اجراي قانون و اين آيين نامه اقدام نمايند.
ماده 18 -
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران و فرهنگستان زبان و ادب فارسي و ساير سازمانهاي ذي ربطموظفند به نحو مقتضي از طريق وسايل ارتباط جمعي زمينههاي اجتماعي و فرهنگي اجراي قانون و اين آيين نامه را فراهم كنند .
[امضاء]
حسن حبيبي - معاون اول رييس جمهور