مقدمه ـ
در مكتب ها و نظام هاي الهي، آرامش جامعه، رفاه نسبي، تحقق عدالت و به طور كلي اعتلاء و كمال بشر، در گرو تربيت انسانها در سه محور اصلي:
الف ـ نحوه ارتباط با خالق هستي.
ب ـ نوع و حدود ارتباط با افراد ديگر.
ج ـ نحوه و مورد استفاده از موهب طبيعي.
مي باشد كه بايد بر پايه قوانين و ضوابط عادلانه تحقق پذيرد.
در نظام جمهوري اسلامي نيز كه:
1 ـ قانون اساسي آن نشأت گرفته از قرآن مجيد است.
2 ـ مجالس و مجامع قانون گزاري آن موظفند با هماهنگي كامل و حول محور قرآن كريم قوانين را وضع نمايند.
3 ـ دانشمندان و كارشناسان اسلامي مكلفند براي تشخيص صحت و سقم اخبار و احاديث آنها را به قرآن عرضه و كلام خدا را ملاك و ميزان قرار دهند.
4 ـ قواي مجريه، قضائيه و بطور كلي همه كارگزاران سطوح مختلف نظام موظفند، حول محور قرآن مجيد و مكتب اهل بيت عصمت عليهم السلام به وظايف سازنده و ظريف خود قيام نمايند.
5 ـ اين نظام مقدس كه خود را براي تعليم و تربيت صحيح ميليونها كودك، نوجوان، جوان، سالخورده و اصولاً جامعه فعلي و نسل آينده متعهد مي داند نياز به اشخاص متدين و متخصصي دارد كه آمادگي و توان تربيت و آموزش ميليونها انسان معصوم و متعهد را در چارچوب فرهنگ و اخلاق اسلامي، داشته باشند.
براي تحقق اهداف فوق و پيمودن صراط مستقيم، راهي جز تمسك به عروه الوثقي وكتاب خداوند حكيم نيست.
از بعثت حضرتخاتم الانبياء صلي ا... عليه و آله وسلم تا انقلاب شكوهمند اسلامي ايران شرايط مساعدت براي ترتيب مطلوب انسانها در پرتو انوار حياتبخش و عالمتاب قرآن كريم و مكتب اهل بيت عليهم السلام فراهم نگرديد و همچنان اين مشعل هدايت مهجور ماند.
پس از استقرار نظام جمهوري اسلامي نيز عليرغم اهميت و تأكيد امام راحل و بنيانگذار جمهوري اسلامي (ره)، مقام معظم رهبري و رياست محترم جمهوري و با وجود دستگاههاي گسترده آموزشي و فرهنگي گوناگون در كشور به دلايل مختلف توفيق بايسته رفيق نشد و آثار مخرب تهاجم فرهنگي و آلام و مصائب مهلك ساير جوامع منحرف، بر اين ملت شهيدپرور نيز تحميل شد، لذا با عنايت بر آيه شريفه:
[ولو اَن اهل القري آمنو واتقوا لفتحنا عليهم بركات من السماء والارض] (اعراف96)
و به حكم ضرورت و ابزار علاقه شديد آينده نگران و دلسوزان جامعه و به منظور حفظ دستاوردهاي انقلاب عظيم اسلامي و ساختن نسلي متعهد و فعال، سازمان اوقاف و امور خيريه پس از بررسي هاي لازم نسبت به تأسيس دانشكده هاي علوم قرآني پيش قدم و با كمك علما و استاتيد قرآني و كارشناسان معارف اسلامي به تدوين برنامه هاي آموزشي مقطع كارشناسي و تصويب آن در شوراي عالي برنامه ريزي وزارت علوم و آموزش عالي اقدام نمود.
اينك انتظار مي رود با عنايت پروردگار متعال در جهت توسعه فرهنگ بالنده قرآن كريم بخشي از وظيفه خطير خود را به انجام رسانيده و اين مركز مقدس آموزشي و تربيتي بتواند بر مبناي اين اساسنامه معلم، محقق، پژوهشگر، داور، قاري، حافظ، مفسر و مبلغ قرآن مجيد و مديران و مهذب و كارآمدي را تربيت كند. انشاءالله.
ماده 1 ـ
دانشكده علوم قرآنى كه يك نهاد علمى، آموزشى و پژوهشى در سطح آموزش عالى است و در مواد بعدى اين اساسنامه دانشكده ناميده مىشود، با شرايط خاص و اهداف ذيل براى مدت نامحدود تأسيس مىشود.
ماده 2 ـ
هدف
هدف از تأسيس دانشكده:
ـ 2 ـ 1تربيت نيروى انسانى مهذب، متعهد و متخصص براى تدريس، تحقيق و برنامهريزى در زمينه علوم، فرهنگ و معارف قرآنى و تبحر در فنون آموزش، حفظ، كتابت و قرائت قرآن كريم در آن حد كه پاسخگوى نياز جامعه و مراكز آموزشى، پژوهشى و فرهنگى كشور بوده و نياز ديگر جوامع اسلامى را نيز برآورده كند.
ـ 2 ـ 2نشر و ترويج علوم قرآنى و معارف اسلامى در پرتو مكتب اهل بيت عليهمالسلام، به منظور ارتقاى سطح دانش، فرهنگ، اخلاق و تربيت اسلامى جامعه و اهتمام نسبت به تحقق اين هدف مقدس.
ـ 2 ـ 3ايجاد محيط مناسب براى بهرهگيرى از امكانات علمى و روشهاى تحققاتى داخل و خارج كشور در زمينه علوم و معارف قرآنى و تبادل اطلاعات علمى، مقالات، محقق، استاد و دانشجو.
ـ 2 ـ 4تربيت معلم، داور، قارى، حافظ، مبلغ و مفسر قرآن كريم، به منظور گسترش فرهنگ قرآنى در جوامع انسانى.
ـ 2 ـ 5ايجاد زمينه مناسب براى تحقيق علمى و جمعآورى منابع و اطلاعات و تهيه امكانات، براى كشف حقايق و توسعه مرزهاى دانش قرآنى در جهان اسلام.
ماده 3 ـ
وظايف دانشكده
ـ 3 ـ 1برگزارى دورههاى آموزش علوم قرآنى.
ـ 3 ـ 2برقرارى ارتباط مستمر با مراكز آموزشى، علمى و تحقيقاتى داخل و خارج كشور.
ـ 3 ـ 3تشكيل سمينارها، گردهماييها و جلسات علمى و مبادله اطلاعات و دستاوردها در زمينه جمعآورى فرهنگ و معارف قرآنى.
ـ 3 ـ 4نشر كتب و رسالات و نشريات و جزوات در رابطه با فرهنگ قرآن و معارف اسلامى به زبانهاى مختلف.
ـ 3 ـ 5توليد، تكثير و توزيع نوارها و فيلمهاى آموزشى و تحقيقاتى پيرامون علوم قرآنى و ايجاد شبكه توزيع براساس مقررات عمومى كشور.
ـ 3 ـ 6رشد و اعتلاى فرهنگ عمومى در جهت ارزشهاى قرآنى.
ماده 4 ـ
شخصيت حقوقى
دانشكده داراى شخصيت حقوقى مستقل است، از نظر ادارى و مالى زير نظر سازمان اوقاف و امور خيريه و از لحاظ برنامه و آييننامههاى آموزشى تابع وزارت فرهنگ و آموزشعالى است. برنامههاى آموزشى آن به تصويب شوراىعالى برنامهريزى مىرسد و مجوز تأسيس دانشكده و شعب آن از طرف شوراى گسترش آموزشعالى صادر مىشود و در چارچوب مفاد اين اساسنامه فعاليت داشته و رئيس آن نماينده قانونى دانشكده در مراجع ذىصلاح است.
ماده 5 ـ
حوزه فعاليت
مركز دانشكده تهران است و دانشكده مىتواند در شهرستانها و ديگر مناطق كشور نيز داراى شعبه باشد. تأسيس شعبه منوط به پيشنهاد هيأت امنا و تأييد هيأت مؤسس و تصويب شوراى گسترش آموزشعالى يا ديگر مراجع ذىربط است.
تبصره ـ شعب دانشكده در شهرستانها داراى عنوان)دانشكده علوم قرآنى(با پسوند نام شهرستان مىباشند.
اين شعب پس از تأسيس از حيث تشكيلات، تأمين منابع مالى، مديريت، اعضاى هيأت علمى و مقررات آموزشى و پژوهشى يك دانشكده كامل محسوب مىشوند، ولى از نظر مقررات مالى و ادارى و ضوابط اجرايى تابع مصوبات هيأت مؤسس و هيأت امناى مركز هستند.
ماده 6 ـ
اركان
دانشكده داراى چهار ركن است:
ـ 6 ـ 1هيأت مؤسس دانشكده
ـ 6 ـ 2هيأت امناى دانشكده
ـ 6 ـ 3رئيس دانشكده
ـ 6 ـ 4شوراى دانشكده
ماده 7 ـ
هيأت مؤسس
هيأت مؤسس ركن اصلى در تأسيس دانشكده مىباشد و داراى 5عضو بدين شرح است:
ـ 7 ـ 1وزير فرهنگ و ارشاد اسلامى)رئيس هيأت(
ـ 7 ـ 2نماينده ولى فقيه و سرپرست سازمان اوقاف و امور خيريه)نايب رئيس(.
ـ 7 ـ 3نماينده ولى فقيه و قائممقام سازمان اوقاف و امور خيريه.
ـ 7 ـ 4وزير فرهنگ و آموزشعالى.
ـ 7 ـ 5يكى از مشاوران يا كارشناسان ارشد سازمان اوقاف و امور خيريه يا يكى از اعضاى هيأت علمى دانشكده به انتخاب رئيس هيأت كه دبيرى هيأت را نيز برعهده دارد.
تبصره ـ دبير هيأت موظف است در هر جلسه، خلاصه مذاكرات و متن مصوبات هيأت مؤسس را ثبت و ضبط و با امضاى رئيس هيأت به مراجع ذىربط ابلاغ نمايد.
ماده 8 ـ
وظايف هيأت مؤسس
ـ 8 ـ 1تدوين و تصويب آييننامه داخلى هيأت مؤسس.
ـ 8 ـ 2سياستگذارى و تصويب ضوابط براى تعيين خط مشى اجرايى و ايجاد شرايط و امكانات لازم در جهت تحقق اهداف دانشكده.
ـ 8 ـ 3موافقت و تصويب پيشنهاد ايجاد و يا اصلاح تشكيلات، توسعه دانشكده و يا رشته تحصيلى و تأسيس شعبه جديد و ايجاد شرايط براى كسب مجوز از وزارت فرهنگ و آموزشعالى يا مراجع ذىربط و همچنين موافقت با انحلال هريك از شعب يا كل دانشكده.
ـ 8 ـ 4انتخاب و يا عزل هيأت امناى مركز.
ـ 8 ـ 5موافقت با فروش، معاوضه و تبديل به احسن اموال غيرمنقول.
ـ 8 ـ 6بررسى و تصويب ترازنامه، خط مشى اجرايى سالانه كه توسط هيأت امناى مركزى تهيه و پيشنهاد مىشود.
ـ 8 ـ 7بررسى و اظهارنظر نسبت به گزارشهاى هيأت امنا در مورد فعاليتهاى سالانه دانشكده.
ـ 8 ـ 8حل و فصل اختلافات ناشى از شيوههاى مديريت و تصميمگيريها، تفسير مواد اساسنامه و ساير مقررات و ضوابط آموزشى.
ـ 8 ـ 9اصلاح يا تغيير بعضى يا تمام مواد اساسنامه و اقدام براى تصويب اساسنامه جديد يا تغييرات آن براساس ضوابط و مقررات قانونى.
ـ 8 ـ 10اتخاذتصميم در مورد نحوه اداره، حمايت، نظارت و هماهنگى شعب دانشكده در شهرستانها.
ـ 8 ـ 11هيأت مؤسس مىتواند بعضى از وظايف خود را به هيأت امناى مركز واگذار نمايد.
ماده 9 ـ
هيأت امناى مركز
هيأت امناى مركز دانشكده، متشكل از 9نفر عضو و 1نفر دبير به شرح زير است:
ـ 9 ـ 1سه نفر از اعضاى هيأت مؤسس به انتخاب اعضاى هيات مؤسس.
ـ 9 ـ 2سه نفر از اعضاى هيأت علمى، دانشگاهها، مؤسسات آموزشعالى، ترجيحاً از گروه علوم انسانى يا اساتيد حوزه علميه با حداقل سه سال سابقه تدريس و تحقيق در دانشگاه يا حوزه.
ـ 9 ـ 3يك نفر روحانى موجه
اين افراد به پيشنهاد هيأت مؤسس و حكم رئيس هيأت مؤسس براى مدت 4سال منصوب مىشوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
ـ 9 ـ 4نماينده وزارت فرهنگ و آموزشعالى.
ـ 9 ـ 5استاندار يا مشاور يا معاون استاندار تهران.
تبصره1 ـ رئيس دانشكده با عنوان دبير هيأت امنا بدون حق رأى در جلسات هيأت امنا شركت مىكند.
تبصره 2 ـ هيأت امنا در اولين جلسه از بين خود يك نفر را به عنوان رئيس هيأت امنا براى مدت 4سال تعيين مىكند. رئيس هيأت مسؤوليت اداره جلسات و ابلاغ مصوبات را برعهده دارد.
ماده 10 ـ
وظايف هيأت امنا
ـ 10 ـ 1تهيه و تصويب آييننامه داخلى هيأت امنا.
ـ 10 ـ 2تعيين خط مشى اجرايى دانشكده و پيشنهاد آن براى تصويب به هيأت مؤسس.
ـ 10 ـ 3تصويب بودجه سالانه دانشكده و مؤسسات تابعه كه توسط رئيس دانشكده پيشنهاد مىشود و ارائه آن به مراجع ذىربط.
ـ 10 ـ 4تشخيص ضرورت تأسيس مقاطع تحصيلى و شعب جديد و نيز مؤسسات تحقيقاتى و علمى و واحدهاى ادارى و مالى و اجرايى دانشكده و پيشنهاد به مراجع ذىربط.
ـ 10 ـ 5بررسى گزارش سالانه رؤساى دانشكدهها و تصميمگيرى در مورد رفع مشكلات و نقايص و اتخاذروش پيشرفت بهتر امور.
ـ 10 ـ 6بررسى نيازهاى تشكيلاتى دانشكدهها و تصويب آن و ارائه به مراجع ذىربط.
ـ 10 ـ 7نظارت برحسن اجراى مصوبات، هدايت و ايجاد هماهنگى در تمام فعاليتهاى آموزشى و پژوهشى، علمى و فرهنگى و امور مالى و ادارى دانشكده و واحدهاى تابعه.
ـ 10 ـ 8بررسى مسائلى كه طرح آن به نظر رئيس دانشكده ضرورت دارد.
ـ 10 ـ 9جلب و قبول كمكها و هدايا از اشخاص حقيقى يا حقوقى به صورت نقدى يا غيرنقدى.
ـ 10 ـ 10اخذ تصميم در باب نحوه ارتباط با حوزه، مؤسسات آموزشعالى دانشگاهها و مؤسسات عملى و فرهنگى، داخلى، خارجى، در چهارچوب مقررات كشورى.
ـ 10 ـ 11تعيين ضوابط اختصاصى پذيرش دانشجو.
ماده 11 ـ
شوراى دانشكده
شوراى دانشكده مطابق مقررات مؤسسات آموزشعالى تشكيل مىشود:
ـ 11 ـ 1دانشكده مىتواند علما و دانشمندان برجسته داخلى و خارجى را با تصويب شوراى دانشكده و تأييد هيأت امنا به عضويت افتخارى هيأت علمى دانشكده بپذيرد.
ماده 12 ـ
رئيس دانشكده
رئيس دانشكده و رئيس هريك از شعب آن به پيشنهاد هيأت امناى مركز يا هيأت امناى شعب و تأييد رئيس هيأت مؤسس از بين اعضاى هيأت علمى دانشكده يا دانشگاهها و مؤسسات آموزشعالى يا استادان حوزههاى علمى انتخاب و با حكم نماينده ولى فقيه و سرپرست سازمان اوقاف و امور خيريه منصوب مىشود و در چهارچوب مفاد اين اساسنامه فعاليت داشته و نماينده قانونى دانشكده در مراجع ذىصلاح است.
ماده 13 ـ
اشخاص واجد شرايط براى معاونت دانشكده)طبق نمودار تشكيلاتى(توسط رئيس دانشكده پيشنهاد و پس از تأييد هيأت امنا با حكم رئيس دانشكده منصوب مىشود.
ماده 14 ـ
انتخاب دانشجو
انتخاب دانشجو از بين داوطلبان واجد شرايط از طريق آزمون سراسرى و مطابق ضوابط سازمان سنجش آزمون كشور و ضوابط اختصاصى دانشكده صورت مىگيرد و در پايان دوره به فارغالتحصيلان مدرك مرسوم دانشگاهى اعطا مىشود.
تبصره 1 ـ دانشكده در صورت ضرورت مىتواند با تأييد هيأت امنا از طريق سازمان سنجش آموزش كشور، طى آزمون خاص داوطلبان واجد شرايط را بپذيرد.
تبصره 2 ـ ضوابط اختصاصى دانشكده براى پذيرش دانشجو هرساله توسط هيأت امناى مركز تهيه و براى اجرا ابلاغ مىشود.
ماده 15 ـ
منابع مالى
نظر به اينكه دانشكده مؤسسه عامالمنفعه مىباشد، هزينههاى آن از طريق سازمان اوقاف و امور خيريه از منابع زير تأمين مىشود:
ـ 15 ـ 1وجوه بريه و اعتبارات مربوط به موقوفاتى كه به تشخيص سرپرست سازمان اوقاف و امور خيريه مصرف عوايد آنها با اهداف دانشكده موافق است.
ـ 15 ـ 2كمكهاى مردمى و مؤسسات خيريه و درآمدهاى اختصاصى حاصل از سرمايهگذارى و قبول وصايت.
ـ 15 ـ 3شهريه دانشجويى)به شرط تصويب هيأت امنا و تأييد هيأت مؤسس(.
ـ 15 ـ 4درآمدهاى حاصل از انجام خدمات آموزشى و پژوهشى براى اشخاص و مؤسسات دولتى و غيردولتى.
ـ 15 ـ 5كمكهاى مقام معظم رهبرى و دولت جمهورى اسلامى ايران.
تبصره ـ كليه وجوه مكتسبه، اموال منقول و غيرمنقول موجود دانشكده يا آنچه كه بعداً كسب مىشود از طريق دولت يا مؤسسات خيريه، نهادها و اشخاص حقيقى و حقوقى به دانشكده واگذار مي شود، حكم اموال سازمان اوقاف و امور خيريه را دارد و منحصراً بايد صرف تحقق اهداف دانشكده شود.
ماده 16 ـ
انحلال دانشكده بنا به پيشنهادهيأت مؤسس و تصويب شوراي گسترش آموزش عالي امكان پذير خواهد بود و پس از تصويب، هيأت تسويه مركب از سه نفر كه دو نفر به انتخاب هيأت مؤسس و يك نفر نماينده وزارت فرهنگ و آموزش عالي تشكيل، و با رعايت مقررات قانوني امر تسويه را به عهده خواهد داشت. پس از تسويه كليه اموال و داراييهاي باقي مانده در اختيار سازمان اوقاف و امور خيريه قرار خواهد گرفت.
تبصره: در صورت تصويب انحلال، دانشكده موظف است كليه تعهدات مربوط به دانشجويان موجود و در حال تحصيل را تا اتمام دوره تحصيلات آنان با نظارت وزارت فرهنگ و آموزش عالي به نحو مطلوب به انجام رساند.
ماده 17 ـ
هرگونه تغيير در مفاد اين اساسنامه به پيشنهاد هيأت مؤسس و تصويب شوراي گسترش آموزش عالي خواهد بود.
ماده 18 ـ
اين اساسنامه مشتمل بر مقدمه و 18 ماده 53 بند و 8 تبصره در جلسه مورخه 23/1/1376 شوراي گسترش آموزش عالي به تصويب رسيد و در جلسه 398 مورخ 20/3/1376 شوراي عالي انقلاب فرهنگي تأييد و تصويب شد و از تاريخ ابلاغ لازم الاجرا مي باشد.