دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي با تمايل به توسعه روزافزون همكاريهاي بين دو دولت و با توجه به روابط حسنهمجواري بين دو كشور و به منظور مساعدت به برقراري تماسهاي سپس اتباع دو كشور كه در مناطق مرزي اقامت دائم دارند، بر اساس قرارداد راجع بهانتظامات مرزي ايران و شوروي و ترتيب تجديد اختلافات و حوادث در مرز مورخ 22 ارديبهشت ماه 1336 12 مه 1957) در موارد زير به تفاهم رسيدند:
ماده 1 ـ
ساكنين مناطق مرزي در اين يادداشت تفاهم به اشخاصي الحاق ميشود كه اقامتگاه دائم آنان در مناطقي است كه در محدوده نوار مرزي به عرض 90 كيلومتر25 كيلومتر از طرفين خط مرز دو كشور) واقع شده باشد.
ماده 2 ـ
ساكنين مناطق مروري حق دارند با در دست داشتن شناسنامه و فرم مربوطه از مرز عبور نمايند.
فرم مربوطه توسط مقامات صلاحيتدار دو كشورها در خواهد گرديد و داراي مهر و امضاء مقامات مرزي ميباشد.
طرفين نمونه فرم مربوطه را كه به زبانهاي فارسي و روسي تنظيم ميگردد. با يكديگر مبادله خواهند نمود.
اسامي كودكان تا سن 16 سال تمام به عنوان همراه در فرم مربوط به والدين و با افرادي كه آنها را همراهي مينمايند درج خواهد گرديد.
ماده 3 ـ
ساكنين مناطق مرزي در هر سال 4 بار حق عبور از مرز را دارا ميباشند. در موارد اضطراري از قبيل بيماري، حوادث ناگوار فوت بستگان و يا مراسم و جشنهايسنتي مقاماتي مرزي دو كشور ميتوانند علاوه بر 4 بار فوقالذكر با عبور مجدد ساكنين مناطق مرزي موافقت نمايند.
ماده 4 ـ
ساكنين مناطق مرزي از گذرگاههاي واقع در نواحي مشروحه زير عبور خواهند نمود:
جمهوري اسلامي اتحاد جماهير شوروي
ايران سوسياليستي
ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ
تكداع نكرام
جلفا جلفا
بهردوز قرهچه وان
خداآفرين خداآفرين
اصلاندوز فرهدبز
بيلهسوار بيلهسوار
آستارا آستارا
پايگاه پل كودري علوم
باجگيران كاودان
لطفآباد ارتيك
سرخس سرخس
محل دقيق گذرگاهها در نواحي "نوردوز ـ قرهچهدان" و "بيلهسوار ـ بيلهسوار" و "پاسگاه پل ـ گودري علوم" به طور مشترك توسط مقامات مرزي دو طرفتعيين خواهد شد.
پس از تعيين گذرگاههاي سهگانه مذكور، مقامات مرزي دو كشور آماده بودن اين گذرگاهها را به اطلاع يكديگر رسانده و تاريخي را جهت گشايش آنها مشخصمينمايند.
ماده 5 ـ
اعتبار فرمهاي مربوطه كه براي يك بار عبور از مرز صادر ميگردد 30 روز ميباشد و دارندگان آن از لحظه عبور از مرز ميتوانند به مدت 15 شبانه روز در خاككشور ميزان اقامت نمايند. در موارد استثنايي بيماري، حوادث ناگوار، بليات طبيعي و غيره) اين مدت با تصميم مقامات مرزي دو كشور تا 15 روز ديگر قابلتمديد ميباشد.
ماده 6 ـ
ساكنين مناطق مرزي ميتوانند به صورت پياده و يا با وسائل نقليه شخصي از مرز عبور نمايد. مشخصات وسائل نقليه شخصي ميبايستي در فرم مربوطه ذكر وهمان وسيله نقليه مجدداً همراه استفادهكننده آن از كشور ميزبان خارج شود.
ماده 7 ـ
عبور از مرز فقط در مواقعي كه هوا روشن است مجاز ميباشد. ؟؟ تردد از مرز توسط مقامات مرزي دو كشور به طور مشترك تعيين خواهد گرديد.
ماده 8 ـ
ساكنين مناطق مرزي در هنگام عبور از خطر مرز برابر قوانين و مقررات داخلي هر يك از طرفين، كنترل مرزي و بازرسي گمركي ميشوند.
ماده 9 ـ
ورود و خروج ارز و اوراق بهادار و اشياء و جواهرات گرانقيمت بر اساس قوانين و مقررات داخلي هر يك از طرفين صورت خواهد گرفت.
ماده 10 ـ
ساكنين مناطق مرزي در هنگام عبور از خط مرز و در مدت اقامتشان موظفند قوانين كشور ميزبان را رعايت نموده و آداب و رسوم رايج را محترم شمارند.
ماده 11 ـ
در صورتي كه مدارك مربوط به عبور و مرور از مرز دولتي يكي از اتباع هر يك از طرفين در طي اقامت وي در خاك طرف ديگر نفر و يا غير قابل استفاده گردد،تبعه مزبور موظف است در اسرع وقت مراتب را به ارگانهاي ذيربط كشور ميزان اطلاع دهد. در اين صورت اركان مربوطه بنا به در خواست تبعه فوق،گواهينامهاي مبني بر فقدان مدارك مذكور در اختيار ؟؟ فرار خواهد داد تا بر اساس آن تواند به كشور متبوع خود مراجعت نمايد.
ماده 12 ـ
ساكنين مناطق مرزي كه با دريافت فرم مربوطه به كشور طرف ديگر وارد ميشوند منحصراً اجازه داده ميشود به مقصد يا مقاصد مندرج در فرم مذكور عزيمت ودر محدوده آنها گردد نمايند.
ماده 13 ـ
هر يك از طرفين ميتواند تبعه دولت ديگر را به هر يك از دلايل ذيل از مزايا و تسهيلات ممنوع در اين يادداشت تفاهم محروم و نامبرده را از طريق مرز وروديبه خاك دولت متبوع وي طرد نمايد:
الف) مدارك خود را عمداً به ديگري واگذار كرده و يا عاريت داده باشد.
ب) از مدارك شخص ديگري جهت عبور از مرز و با اقامت در خاك كشوري ديگر استفاده نموده باشد.
ج) نوار مصوبه در ماده يك اين يادداشت تفاهم فراتر رفته باشد.
د) بدون اينكه مشمول حق تمديد مندرج در ماده چهار اين يادداشت تفاهم گردد اقامت خود را در كشور ميزان بيش از مدت مقرر ادامه داده باشد.
ماده 14 ـ
در مواقع بروز امراض ساريه انساني يا حيواني و يا بليات طبيعي و يا شرايط غير قابل پيشبيني ديگر، هر يك از طرفين ميتواند موقتاً محدوديتهايي را برايورود به خاك كشور خود اعمال نمايد.
تعليق و با اجراي مجدد مفاد يادداشت تفاهم حاضر ميبايستي 24 ساعت قبل، از طريق مقامات مرزي و مجاري ديپلماتيك به اطلاع طرف ديگر رسانده شود.
ماده 15 ـ
طرفين كليه مسائل ناشي از اجراي اين يادداشت تفاهم را در طي ملاقاتهاي بين مقامات مرزي در كشور حل و فعل خواهد كرد. در موادي كه نمايندگان مقاماتمرزي به توافق نرسند و همچنين در موارد ضروري ديگر هيأتهايي مركب از نمايندگان ارگانهاي ذيربط دو طرف به طور متناوب در مسكو و تهران براي حلمسائل فوقالذكر از جمله برقراري شرايط بهتر براي تردد از مرز به مشورت خواهد پرداخت.
ماده 16 ـ
اين يادداشت تفاهم براي مدت سه سال منعقد ميگردد و چنانچه هيچيك از طرفين شش ماه قبل از تاريخ انقضاء هر دوره سه ساله تمايل خود را در خصوصفسخ آن را طريق براي ديپلماتيك به طرف ديگر اعلام ننمايد، به خودي خود براي دورههاي سه ساله ديگر تمديد خواهد شد.
ماده 17 ـ
اين يادداشت تفاهم طبق مقررات دو كشور پس از امضاء و تبادل يادداشت عميق بر آمادگي دو طرف، قابل اجراء خواهد بود.
اين يادداشت تفاهم در تاريخ 26 بهمن ماه 1368 هجري شمسي ؟؟ 15 فوريه 1990 ميلادي در تهران در دو نسخه اصلي به زبانهاي فارسي و روسي امضاءگرديد كه هر دو متن داراي اعتبار يكسان ميباشد.
[امضاء]
از طرف دولت جمهوري اسلامي ايران ـ مجتبي ميرمهدي
از طرف دولت اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي ـ بوريس چابلين