شوراي انقلاب جمهوري اسلامي ايران در جلسه مورخ 8/10/1358 آئيننامه اجرايي طرح اشتغال فارغ التحصيلان بيكار را به شرح پيوست تصويب نمودند.
در اجراي طرح اشتغال بيكاران كه در آذر ماه 58 به تصويب شوراي انقلاب رسيده، لازم است مركزي در استانداري هر استان زير نظر مستقيم استاندار بهصورت بخشي از استانداري تشكيل شود. اين مركز بايستي به صورت سريع و انقلابي و ضربتي و در نهايت سادگي و خارج از هر گونه كاغذ بازي وروابط حاكم گذشته با اختيارات كامل ايجاد گردد تا بتواند مشكل بيكاري را به طور اعم در منطقه رفع نمايد. استاندار كادر ثابت مورد نياز را از بين كاركنان استانداري يا ساير ادارات و سازمانهاي دولتي تأمين ميكند.
ماده 1 ـ نام مركز
نام مركز "مركز گسترش خدمات توليدي و عمراني" ميباشد.
ماده 2 ـ هدف مركز
اين مركز صرفاً در جهت جذب عوامل بيكار در هر استان به خصوص نيروي انساني فارغالتحصيل از دبيرستانها و مؤسسات عالي آموزشي كه در گذشتهبا توجه به سياست استعماري و استثماري آنان را براي جذب در ادارات دولتي و به صورت مصرفي به جامعه تحميل ميكردند تشكيل ميشود تا بتواندباالهام از انقلاب عظيم اسلامي تمام اين نيروهاي را جهت رفع كمبودها به خصوص در زمينه كاهش وابستگي و خروج از زير سلطه استثماريكشورهاي خارجي به ويژه در زمينه توليدات كشاورزي ـ دامداري و مواد اوليه و قطعات مورد نياز صنايع و نسبت به عمران و توسعه روستاها، از طريقايجاد مراكز خدمات دهستان و ساختن راههاي روستايي متدرجاً اقدام نمايد.
ماده 3 ـ اركان مركز
براي انجام هدفهاي فوق مركز اركاني به شرح زير خواهد داشت:
1 ـ شوراي عالي
2 ـ گروه طرح و بررسي
3 ـ گروه خدمات
4 ـ گروه نظارت و بازرسي
ماده 4 ـ شوراي عالي
اعضاي اين شورا به دو رشته ثابت و متغير به شرح زير تقسيم ميشوند.
ماده 5 ـ اعضاي ثابت
1 ـ استاندار و يا معاون استانداري
2 ـ دو نفر از نمايندگان شوراي استان
3 ـ مدير كل يا معاون امور اقتصادي و دارايي استان
4 ـ رييس يا معاون دفتر برنامه و بودجه استان
5 ـ مدير كل يا معاون آموزش و پرورش استان
6 ـ مدير كل يا معاون كار و امور اجتماعي استان
7 ـ مدير كل يا معاون كشاورزي و عمران روستايي استان
8 ـ رييس يا معاون اتاق بازرگاني و صنايع و معادن
تبصره 1 ـ در مورد استان خراسان استثنائاً سرپرست يا معاون استان قدس رضوي نيز جزء اعضاي ثابت قرار ميگيرد.
تبصره 2 ـ تا تشكيل شوراي استان سازمان ميتواند بدون حضور نمايندگان شوراي استان به كار خود ادامه دهد.
ماده 6 ـ اعضاي متغير
اعضايي كه به عنوان اعضاي متغير نامبرده ميشوند به وسيله سرپرست مركز براي شركت در جلسات بر حسب ارتباط با موضوع طرح و تخصص ووظايفي كه در اجراي طرح به عهده خواهند داشت از آنان دعوت به عمل ميآيد و عبارتند از:
1 ـ مدير كل يا رييس سازمانهاي دولتي در استان
2 ـ سرپرست بانكها در استان
3 ـ نمايندگان منتخب مردم در شوراي شهرستان، شهر ـ بخش در صورت امكان.
4 ـ مدير صنايع مختلف در استان
5 ـ ساير اشخاصي كه در مسائل فني ـ اداري ـ مالي ـ اقتصادي ـ حقوقي ـ بهداشتي ـ درماني و كشاورزي داراي تخصص و تجربه باشند يا هرمطلع ديگري كه حضورش در جلسه مؤثر و لازم تشخيص داده شود.
ماده 7 ـ رييس جلسات
استاندار يا معاون استانداري علاوه بر رياست جلسات شورا سرپرستي مركز را نيز به عهده خواهد داشت.
ماده 8 - دبير شوراي عالي
از بين اعضاي ثابت يا از كادر استانداري يكنفر به عنوان دبير انتخاب كه صورت جلسه اي از خلاصه مذاكرات و مسائل مطروحه در جلسات تهيه و به امضاء كليه اعضاء ثابت و متغير شركت كننده در جلسه مي رساند و طرح هاي تصويب شده را براي اجراء به گروه طرح و بررسي ابلاغ مي نمايد.
ماده 9 ـ زمان تشكيل جلسات
جلسات شورا، در اجراي وظايف محوله ـ با توجه به طرحهاي ارائه شده حتي به صورت روزانه بعد از ساعات اداري بنا به دعوت سرپرست مركزتشكيل ميگردد.
ماده 10 ـ محل تشكيل جلسات
كليه جلسات در ساختمان استانداري در هر استان منعقد خواهد شد.
ماده 11 ـ حد نصاب براي تصميمگيري
جلسات شورا با حضور نصف به علاوه يك دعوتشدگان رسميت مييابد و تصميمات شورا با اكثريت آراء عده حاضر در جلسه مشروط بر آن كهحداقل 5 رأي آن متعلق به اعضاي ثابت باشد لازمالاجرا ميباشد.
ماده 12 ـ وظايف و اختيارات شورا
1 ـ مطالعه و بررسي طرحهاي ارائه شده و تصويب آن در صورتي كه اين طرحها در جهت كاهش وابستگي باشند.
2 ـ تأمين اعتبار لازم جهت اجراي هر طرح و اعطاي اعتبار به شركتهايي كه براي اين منظور تشكيل ميشوند، به صورت وام بدون بهره تدريجي،متناسب با پيشرفت مراحل اجرايي از محل وجوهي كه براي اين در اختيار استاندار گذاشته ميشود و تعيين مدت بازپرداخت وام با توجه به سوددهيطرح.
3 ـ تصويب مشاركت اشخاص فني و با تجربه كه بنا به توصيه گروه طرح و بررسي براي اجراي طرح، لازم و ضروري تشخيص داده شده است درواحدهايي كه تشكيل ميشود.
4 ـ تفكيك بودجه ايجاد مراكز دهستان و بودجه وامهاي واحدها.
5 ـ انعقاد قراردادهاي اجرايي با واحدها جهت ايجاد راههاي روستايي و مراكز دهستان، از محل بودجه اختصاصي.
6 ـ تعيين ناظر و بازرس جهت نظارت بر مصرف وامهاي اعطايي و بازرسي واحدها با استفاده از كاركنان مجرب بانكها و ادارات و سازمانهايدولتي.
7 ـ مطالعه و تصويب دستورالعملهاي اجرايي.
8 ـ پيشبيني بودجه لازم سالانه به منظور ايجاد واحدهاي جديد و توسعه و تقويت واحدهاي موجود در سطح استان و تقديم به دولت جهتمنظور داشتن در بودجه كل كشور.
9 ـ دادن هر گونه پيشنهاد به سازمانهاي مربوط و پيگيري تا تصويب در جهت ايجاد تسهيلات و تخفيفات از نظر مالياتي ـ گمركي و سد بازرگانيبراي واحدهاي جديدالتأسيس و اعطاء جايزه به واحدهايي كه موفق به صادرات ميشوند.
10 ـ بررسي و اظهار نظر نسبت به گزارشهاي رسيده از پيشرفت كار واحدها.
11 ـ انتشار بيان عملكرد فعاليتهاي انجام شده و وجوه مصرف شده جهت آگاهي مردم حداكثر هر شش ماه يك بار و ارسال يك نسخه از آن بهوزارت كشور.
12 ـ پيشنهاد و اظهار نظر در مورد اشكالات و يا نارساييهايي كه در عمل با آن مواجه ميشوند به وزارت كشور.
13 ـ تعيين و تأمين كمك هزينههايي كه بايد تا زمان بهرهبرداري هر واحد به اعضاي آن واحد اعم از كادر مديريت، اداري، مالي و كارآموزان فنيپرداخت شود از محل بودجهاي كه در اختيار استاندار قرار دارد و منظور نمودن آن در سر فصل هزينههاي قبل از تأسيس و بهرهبرداري هر واحد(شركت)
14 ـ هر گونه اقدامي كه براي پيشرفت و تسريع اجراي طرح اشتغال ضروري باشد، از قبيل مشاركت فارغالتحصيلان در واحدهاي متوقف شده درمرحله احداث يا بهرهبرداري و راه انداختن مجدد آنان.
ماده 13 ـ ضمانت اجرايي مصوبات شورا
1 ـ كليه مصوبات شوراي عالي كه در جهت ايجاد امكانات و تسهيلات در اجراي طرح به امضاي استاندار به ادارات و سازمانهاي دولتي ابلاغميشود لازمالاجرا است.
2 ـ چنانچه مسئولان دولتي بههر علت و عنوان از قبيل عدم شركت در جلسات شوراي عالي بدون داشتن عذر موجه و يا عدم همكاري در ايجادامكانات براي انجام طرحهاي تصويب شده موجب كندي يا معوق ماندن طرح شوند به وسيله استاندار شديداً مورد مؤاخذه قرار گرفته و در صورتلزوم پيشنهاد تعويض مسئول از طريق سازمان متبوع بشود.
3 ـ كليه شركتهايي كه زير نظر و با كمك اين مركز تشكيل ميشوند موظف به اجراي مصوبات شوراي عالي مركز خواهند بود و در صورتتخلف، اعضاء متخلف شركت مكلف به تأديه خسارت ميباشند.
ماده 14 ـ نحوه توزيع اعتبارات
به مركز گسترش خدمات توليدي و عمراني استان توصيه ميشود كه حداقل شصت درصد اعتبارات را به طرحهايي كه در روستاها و بخشهاي دورافتادهبه اجراء در ميآيد، سي درصد براي شهرهايي كه غير از مركز استان باشند و حداكثر دهدرصد براي مركز استان اختصاص دهد.
ماده 15 ـ گروه طرح و بررسي
اين گروه به منظور جمعآوري اطلاعات در زمينه نيازهاي منطقه با توجه بههدف مركز و شناخت نيروي انساني و منابع طبيعي و امكانات منطقه بابهرهگيري از عوامل زير در مركز تشكيل ميگردد.
الف ـ استفاده از امكانات، كادر، تجربيات، طرحها و كارهاي انجام شده قبلي ادارات و سازمانهاي دولتي از قبيل وزارت كشاورزي ـ كار و اموراجتماعي ـ صنايع و معادن ـ مسكن و شهرسازي ـ سازمان برنامه و بودجه... تخصصي مانند سازمان صنايع نظامي و صنايع كوچك... و بانكهايتخصصي كشاورزي و صنعتي...
ب ـ استفاده از همكاري فارغالتحصيلان بيكار با توجه به رشته تحصيلي آنان به طور افتخاري تا زمان اشتغال و در صورت تمايل و داشتن وقتاضافي بعد از آن.
ج ـ استفاده از وجود افراد مؤمن و متخصص و با تجربه بخش خصوصي كه داوطلب افتخاري هستند.
ماده 16 ـ وظايف و اختيارات گروه طرح و بررسي
1 ـ جمعآوري اطلاعات از فارغالتحصيلان جوياي كار، با اخذ پرسشنامه منضم به فتوكپي شناسنامه، برگ خاتمه خدمت يا معافيت و مداركتحصيلي طبق نمونه پيوست، با همكاري ادارات كاريابي وزارت كار و امور اجتماعي.
2 ـ طبقهبندي فارغالتحصيلان جوياي كار بر حسب تحصيل، تجربه، علاقه از لحاظ رشتههاي مربوط و همچنين بر حسب محل انتخابي، محلسكونت، محل تولد از نظر موقعيت جغرافيايي طرح، استطاعت مالي و ساير موضوعات لازم با استفاده از كارمندان ادارات كاريابي وزارت كار و اموراجتماعي.
3 ـ جمعآوري اطلاعات در مورد نيازهاي منطقه با نظر خواهي از مردم و كارشناسان بخش دولتي بر اساس طرح اشتغالي كه وزارتين كشاورزي،كار و امور اجتماعي و سازمان برنامه و بودجه در دست مطالعه و اقدام دارند با بهرهگيري از كارشناسان آنها در منطقه.
4 ـ طبقهبندي كردن نيازهاي منطقه بر حسب اولويت با توجه به مزيت نسبي عوامل توليد.
5 ـ جمعآوري اطلاعات از امكانات طبيعي و فني و آموزش منطقه و فعاليتهاي موجود.
6 ـ تهيه و تنظيم طرحهاي اجرايي با توجه بهالويتها از نظر دهستان، ده، بخش، شهر، شهرستان كشاورزي و دامداري، ميزان اشتغال، پايين بودنسهم سرمايهگذاري سرانه و سرعت آمادگي عوامل توليد در هر واحد.
7 ـ تهيه و تنظيم برنامههاي آموزشي عمومي و تخصصي لازم براي اجراي طرح به صورت علمي و عملي، همزمان با تشكيل واحد با استفاده ازتمامي امكانات هنرستانها، انستيتوي تكنولوژي، مراكز تعليمات حرفهاي، كانونهاي كارآموزي، دانشگاهها، صندوق كارآموزي و كارخانجات بخشدولتي و خصوصي.
8 ـ راهنمايي و كمك به تشكيل شركتهاي مأمور اجراي طرح طبق، اساسنامه نمونه پيوست.
9 ـ برآورد اعتبار لازم براي اجراي هر طرح كه در مقابل سند ذمه و يا سند يكايك شركاء و ظهرنويسي شركت بايستي به شركت اعطاء گردد.
10 ـ پيشنهاد طرح براي تصويب شوراي عالي.
11 ـ پيشنهاد واگذاري اقدامات ايجاد مراكز خدمات دهستانها از قبيل ساختن راههاي روستايي به مراكز دهستان، تأسيساتي كه در اين مكانهاساخته شود، مانند مدرسه ـ مسجد ـ انبار و تعميرگاه و خانه و بهداشت و اماكن خدمات عمومي (پست و تلگراف) و غيره به شركتهايي كه تشكيلميشود و نحوه عقد قراردادهاي لازم با آنها جهت تصويب شوراي عالي.
12 ـ ابلاغ مصوبات شوراي عالي به واحدها.
13 ـ تهيه و تنظيم كليه دستورالعملهاي اجرايي طرحها و پيشنهاد براي تصويب به شوراي عالي
14 ـ بررسي نواقص و اشكالاتي كههر طرح در عمل با آن مواجه ميشود و پيشنهاد رفع اشكال به شوراي عالي و ابلاغ آن به شركتهاي مربوط پساز تصويب.
15 ـ ارائه يك نسخه از طرح تصويب شده بههر يك از گروههاي خدمات و نظارت و بازرسي به منظور اقدام و پيگيري.
16 ـ بررسي و مطالعه گزارشهاي واحدهاي اجرايي و تطبيق آن با طرح تصويبي.
17 ـ بررسي و مطالعه گزارشهاي واحد نظارت و بازرسي كه از طرف شوراي عالي ارجاع ميشود و تهيه پاسخ لازم.
18 ـ جمعآوري گزارشهاي رسيده از واحدهاي و ارائه خلاصه آن به شوراي عالي
19 ـ تهيه و تنظيم بيلان عملكرد مركز حداكثر هر شش ماه يك بار جهت طرح شوراي عالي.
ماده 17 ـ گروه خدمات
پس از تهيه و تصويب طرح كه در آن نوع فعاليت، نوع شركت، سازمان شركت اسامي اعضاء رسميت آنان، برنامه زمانبندي اجراي طرح، اعتبار تعيينناظر مشخص شده، براي هر طرح به گروه خدمات ابلاغ ميشود، از زمان ابلاغ. اين گروه موظف است تيمهايي را مركب از يك نفر حسابدار ـ يك نفروارد به اداره امور شركتها و يك نفر متخصص فني مربوطه به طرح تشكيل داده و مأمور همكاري در شركت و آماده كردن و راهاندازي واحدها بنمايد.
ماده 18 ـ وظايف و اختيارات گروه خدمات
1 ـ تهيه و تحويل گرفتن زمين و انجام كارهاي ساختماني و تأسيساتي با همكاري واحد مربوط.
2 ـ راهنمايي و كمك به تهيه و تأمين وسايل و ماشينآلات مورد لزوم
3 ـ نظارت و پيگيري برنامههاي آموزشي مربوط به اعضاء كادر فني و مالي شركت.
4 ـ راهنمايي و كمك به پيشبيني و تهيه مواد مورد لزوم براي بهرهبرداري.
5 ـ همكاري در تهيه و ارسال گزارش ماهيانه عمليات انجام شده به گروه طرح و بررسي.
6 ـ گزارش مشكلات و موانع و نارساييهايي كه در اجراي طرح با آن مواجه ميشوند به گروه طرح و بررسي.
7 ـ اظهار نظر و پيشنهاد هر گونه تغيير يا تكميلي كه براي پيشرفت و يا بهبود طرح در عمل پيش ميآيد به گروه طرح و بررسي.
8 ـ همكاري در اجراي تغييرات يا اصلاحاتي كه از طرف گروه طرح و بررسي به شركت ابلاغ ميشود.
9 ـ راهنمايي براي ذخيرهسازي مواد اوليه و كالاهاي توليدي به منظور خريد با بهترين شرايط و فروش به موقع.
10 ـ توصيه در انجام هر گونه اقدامي كه در جهت افزايش بازدهي و حجم توليد و صرفهجويي و بهبود كيفيت محصولات لازم باشد.
ماده 19 ـ گروه نظارت و بازرسي
هدف از تعيين ناظران و بازرسان، كنترل فني و مالي شركتها از نظر اجراي دقيق طرح و پيشرفت كارهاي انجام شده با توجه به برنامه و مراقبت داميتوليد و بازدهي و اعمال مديريت صحيح ميباشد.
ماده 20 ـ ناظران
ناظران افرادي هستند كه از طرف شوراي عالي براي نظارت در امور مالي شركتهاي مجري طرحها تعيين ميگردند.
ماده 21 ـ وظايف و اختيارات ناظران
1 ـ رسيدگي و امضاء اسناد مالي واحد
2 ـ نظارت بر مصرف وامهاي دريافتي:
3 ـ پيشبيني و تقاضاي به موقع مرحله بعدي وام به منظور جلوگيري از وقفه در امور جاري واحدها
4 ـ اعلام به موقع اشكالات و نارساييها
5 ـ نظارت بر انجام امور مراكز خدمات دهستانها با همكاري شوراهاي محل.
ماده 22 ـ بازرسان
بازرسان افرادي هستند كه داراي تخصص و تجربه در زمينههاي فني و اداري بوده و از طرف شوراي عالي براي صحت انجام عمليات واحدها تعيينميگردند و به صورت گروهي يا انفرادي واحدهاي اجرايي را مورد بازرسي قرار ميدهند.
ماده 23 ـ وظايف و اختيارات بازرس
1 ـ بازرسان موظفند با سركشيهاي متناوب گزارش عمليات را با كارهاي انجام شده تطبيق و از صحت آن مطمئن گردند.
2 ـ بازرسان پس از بازديد پيشرفت عمليات انجام شده طرحها نظريات و پيشنهادهاي خود را به واحد طرح و بررسي اعلام ميدارند.
3 ـ چنانچه در حين عمليات بازرسي با نواقص، اشكالات و يا سوء استفادهها مواجه شوند مراتب را به شوراي عالي گزارش ميدهند.
4 ـ كنترل بازدهي، كميت و كيفيت محصول با توجه به ظرفيت توليد.
5 ـ اظهار نظر و ارائه طريق در جهت بهبود كيفيت و افزايش كميت محصول
6 ـ هر نوع پيشنهادي كه براي تكميل يا توسعه طرح ضروري به نظر ميرسد
7 ـ بازرسي از پيشرفت كارهاي مربوطه به مراكز خدمات تأسيسات و راههاي روستايي با همكاري شوراي محل.
ماده 24 ـ شوراي هماهنگي كشور
به منظور هماهنگي و ايجاد تسهيلات و مبادله اطلاعات و گردآوري بودجههاي لازم ساليانه استانها شورايي به نام شوراي هماهنگي كشور در وزارتكشور تشكيل ميشود. اعضاي آن عبارتند از:
1 ـ نماينده تامالاختيار وزير كشور
2 ـ نماينده تامالاختيار وزير كشاورزي
3 ـ نماينده تامالاختيار وزير كار و امور اجتماعي
4 ـ نماينده تامالاختيار وزير راه و ترابري
5 ـ نماينده تامالاختيار وزير مسكن و شهرسازي
6 ـ نماينده تامالاختيار وزير صنايع و معادن
7 ـ نماينده تامالاختيار وزير سازمان برنامه و بودجه
8 ـ نماينده تامالاختيار وزير جهاد سازندگي
و نمايندگان تامالاختيار ساير وزارتخانهها و سازمانهاي دولتي بر حسب لزوم به اين شورا دعوت خواهند شد.
ماده 25 ـ وظايف و اختيارات شوراي هماهنگي كشور
تبصره ـ دفتر اين شورا در وزارت كشور ايجاد ميشود و كادر آن به وسيله وزارت كشور تأمين ميشود.
1 ـ گردآوري اطلاعات و آمارهاي مورد نياز هر استان از وزارتخانهها و سازمانهاي دولتي و تفكيك و ارسال آنها به مراكز استانها.
2 ـ هماهنگ نمودن برنامه پيشرفت مراكز و مبادله اطلاعات و حتي متقاضيان كار بين استانها براي ايجاد شركتها.
3 ـ رسيدگي و جمعآوري بودجههاي درخواستي استانها و تنظيم جهت منظور نمودن در بودجه كل كشور، به وسيله وزير كشور.
[امضاء]
اين آييننامه در 25 ماده و 2 تبصره جهت اجراي آزمايشي طرح اشتغالي بيكاران تنظيم گرديده است.