فصل 1 ـ تعاريف
منظور از دستگاههاي بالابر در اين قسمت ماشينهائي است كه مي‌تواند بار را در امتداد قائم يا امتداد افقي حركت دهد (باستثناي آسانسور حمل افراد و بار) و انواع آن بشرح زير است.
الف ـ جرثقيل (Crane) بالابري است كه بتواند باري را درحال آويزان در امتداد قائم و افقي جابجا كند.
ب ـ جرثقيل متحرك (Travelling Crane) جرثقيلي است كه در روي 1 يا چند ريل حركت كند.
ج ـ جرثقيل با پل متحرك (Overhead Travelling Crane) جرثقيل متحركي است كه در ارتفاع مناسبي زير سقف كارخانه روي ريل حركت كرده و بتواند بار را در امتداد طول و عرض و ارتفاع كار جابجا نمايد.
د ـ جرثقيل با دروازه متحرك (Gantry Crane) جرثقيل متحركي است كه بر روي 2 پايه خرپائي شكل سوار بوده و مجهز بچند بالا برنده عمودي باشد و بتواند بار را با خود از نقطه اي به نقطه ديگر در روي ريل و در مسير خود حمل كند.
ه ـ ـ جرثقيل يك ريلي (Monorail Crane) جرثقيل متحركي است كه دستگاه بالابر و اطاقك فرمان آن (در صورت وجود) در حال آويز توسط چرخهائي كه روي يك ريل فوقاني حركت مي‌كند جابجا گردد.
و ـ جرثقيل متحرك موتوري (Locomotive Crane) نوعي جرثقيل است كه بر روي وسيله نقليه موتوري سوار شده است.
ز ـ جرثقيل بازوئي (Jeb Crane) نوعي جرثقيل ثابت يا گردان است كه داراي بازوئي افقي يا مايل بوده و كابل نگهدارنده بار بوسيله بازوي مزبور نگهداري مي‌شود. در اين دستگاه موقعيت قلاب بار نسبت بمحور دوران جرثقيل توسط طول و شيب باز و تعيين مي‌گردد و در بعضي موارد كه بازوي جرثقيل افقي است ممكن است بار توسط اطاقك متحركي (Trolley) جابجا شود.
ح ـ جرثقيل متحرك زميني (Portable floor hoest) نوعي جرثقيل است كه روي چرخ سوار بوده و روي زمين حركت مي‌كند.
ط ـ جرثقيل سكو دار (چرخ چاه) (Tiering hoist) نوعي جرثقيل است كه داراي سكوي مخصوص جهت قرار گرفتن بار و حمل آن بقسمت‌ها و انبار كردن در ارتفاعات و جاهاي مختلف باشد.
ي ـ جرثقيل ساختماني (چرخ چاه) (Crabs and Winches) جرثقيل ثابتي است كه زنجير يا كابل بالابر در روي استوانه اي پيچيده شده و پايه دستگاه بوسيله پيچهاي فونداسيون يا وسيله ديگري بزمين محكم شده باشد.
ك ـ جرثقيل‌الكتريكي (Electric hoist) جرثقيل ثابت يا متحركي است كه استوانه حامل كابل يا زنجير توسزط موتور‌الكتريكي بحركت درآيد و بار را بالا و پائين ببرد. اين بالابر ممكن است مستقلاً كار كرده يا بعنوان بالابر فرعي براي دستگاه بالابر ديگر مورد استفاده قرار گيرد.
ل ـ جرثقيل بادي (Pneumatic hoist) جرثقيلي است شبيه بالابر بند (ك) كه نيروي محرك آن هواي فشرده مي‌باشد.
م ـ جرثقيل زنجيري (Chain Hoist) جرثقيل ثابت يا متحركي است كه با دست بكار مي افتد و شامل 1 يا چند چرخ زنجيري مي‌باشد.
ن ـ جرثقيل قرقره اي (Block and Tackle) بالابر ثابت يا متحركي است كه با دست كار كرده و شامل 1 يا چند قرقره بوده و نيروي محرك توسط كابل به قرقره‌ها و قلاب بار منتقل مي‌گردد.
ص ـ لوازم بستن و بلند كردن بار (Hoisting Tackle) شامل طناب كابل فولادي زنجير و ادوات اتصال آنها بيكديگر از قبيل (حلقه قلاب ـبست كابل ـ و غيره) مي‌باشد.
