ـ نظريه 7817/7 ـ 1384/11/2 اداره كل حقوقي قوّه‏قضائيه:

در موقوفات عام چنانچه فاقد متولي يا مجهول‌التوليه باشد و در موقوفات خاص در صورتي كه مصلحت وقف و بطون لاحقه يا رفع اختلاف موقوف عليهم متوقف بر دخالت ولي فقيه باشد، اداره امور موقوفات به عهده سازمان حج و اوقاف و امور خيريه است. (بند 1 ماده 1 قانون تشكيلات و اختيارات سازمان حج و اوقاف و امور خيريه) طبق ماده 9 قانون مزبور، نسبت به مواردي كه در بندهاي ذيل ماده 1 به عهده سازمان حج و اوقاف و امور خيريه محول شده است، در صورت عدم اقدام متولي يا امناء يا موقوف عليهم، سازمان نامبرده حق اقدامات لازم و اعتراض و اقامه دعوي را دارد و در مواردي كه لازم بداند و مصلحت موقوفه ايجاب كند حق دارد در دعاوي مربوط وارد شود و يا به احكام صادره اعتراض كند و لذا در اين موارد چنانچه متولي وظيفه خود را انجام دهد نيازي به دخالت سازمان نيست.
با توجه به بند 1 ماده 1 و ماده 3 قانون سابق‌الذكر و نيز مواد 75 تا 80 ق.م و مفهوم مخالف ماده 81 همان قانون اصولاً در وقف خاص تشخيص مصلحت وقف با متولي است. اما در مواردي كه مصلحت وقف ايجاب نمايد، سازمان اوقاف مي‌تواند مستنداً به بند 1 ماده 1 و ماده 9 همان قانون دخالت نمايد. بين مواد 7 و 9 قانون مزبور تعارضي وجود ندارد و هر كدام در جاي خود قابل اعمال مي‌باشد.