بخشنامه رئيس قوه قضائيه به مراجع قضائي سراسر كشور
نظر به اهميت و لزوم رعايت مقررات و قوانين آيين دادرسي، بالاخص در زمينه‌هاي تعقيب، احضار و جلب اشخاص و نيز قواعد مربوط به صلاحيت‌هاي ذاتي، نسبي و محلي مراجع قضائي، چگونگي اعطاء و اجراي نيابت‌هاي قضائي كه از متفرعات بحث صلاحيت مراجع قضائي است و با توجه به اين كه برخي گزارشهاي رسيده حكايت از تشتت و تنوع رويه‌ها در مورد «نيابت‌هاي قضائي» دارد و از طرفي، اعطاء نيابت‌هاي مبهم، مجمل و كلي و مشتمل بر نواقص، علاوه بر صرف هزينه‌هاي زياد و اتلاف وقت، موجبات سرگرداني صاحبان دعاوي و ارباب رجوع و در نتيجه اطاله دادرسي را فراهم مي‌آورد، بنابراين ضمن تذكر لزوم رعايت قوانين و مقررات مربوط از سوي كليه مراجع و مقامات قضائي معطي و مجري، بر اعمال دقيق موارد و نكات ذيل تأكيد مي‌شود:
1ـ در تنظيم برگ اعطاء نيابت قضائي، ضمن درج مشخصات و نشاني دقيق و كامل طرفين پرونده و شهود، مي‌بايست نام و سمت قاضي معطي نيابت به‌طور دقيق ذكر شود و سپس توسط وي، برگه مزبور امضا و مهر گردد.
2ـ مراجع معطي نيابت، در ارسال برگ نيابت به حوزه قضائي مورد نظر، دقت لازم را معمول دارند تا از ارسال آن به مركز استان كه باعث طولاني‌شدن زمان اجراي نيابت مي‌شود، جلوگيري گردد.
لازم است حوزه‌هاي قضائي كه برگ اعطاء نيابت اشتباهاً به آن واحد واصل گرديده است، اوراق مربوطه را بدون عودت به مرجع معطي نيابت، رأساً بهحوزه قضائي مجري نيابت ارسال نمايند و رونوشت آن نيز به مرجع معطي نيابت جهت اطلاع و پيگيري داده شود تا موجب اطاله رسيدگي نگردد.
3ـ ضروري است ضمن پرهيز از اعطاء نيابت‌هاي مبهم، مجمل، كلي و ناقص، هر يك از اقداماتي كه مي‌بايست توسط مرجع مجري نيابت معمول گردد، به‌طور روشن و خوانا و دقيق با ذكر جزئيات كامل در برگ اعطاء نيابت قيد گردد و همچنين دلائل مجرميت متهم به صورت دقيق و مشخص احصاء و در مواردي كه اوراقي از پرونده نياز به ملاحظه قاضي مجري نيابت باشد، رونوشت آنها پيوست گردد.
4ـ در تنظيم برگ اعطاء نيابت قضائي، مي‌بايست اختيارات قانوني تفويض شده با توجه به موارد خواسته به صورت كامل واگذار گردد تا از مكاتبه مجدد بين مرجع مجري با مرجع معطي نيابت جلوگيري شود.
5 ـ از تقاضاي جلب و اعزام تحت‌الحفظ متهم بدون تفهيم اتهام و صدور قرار تأمين خودداري گردد و از جلب و احضار افراد، بدون توجه اتهام و دلائل كافي پرهيز به عمل آيد. همچنين در مورد محكومين آراء غيابي، دادنامه غيابي ضميمه گردد.
6 ـ درخصوص تقاضاي مربوط به ممنوع‌الخروج و استرداد مجرمين، با توجه به وظائف دادستاني كل كشور و اداره حقوقي قوه قضائيه، حسب مورد اقدام گردد.
7ـ در مواردي كه متهمين موضوع نيابت بيش از يك نفر باشند و راجع به يكي از متهمين اقدامات نيابتي كامل گردد و يا پس از تحقيق و اخذ تأمين از متهم، وجود اوراق نيابت جهت ادامه تحقيقات ديگر ضروري باشد، قاضي مجري نيابت موظف است، اوراق نيابت را تفكيك و در مورد متهمي كه نسبت به وي تحقيقات انجام و تأمين اخذ گرديده است، فوراً اوراق مربوط را به همراه متهم موصوف به مرجع معطي نيابت اعاده و اعزام نمايد و در هيچ شرايطي مدت بازداشت وي بيش از 48 ساعت نشود.
8 ـ نيابت‌هاي صادره مي‌بايست با استفاده از نمابر (فاكس) ارسال شود و در جهت تضمين صحت و اصالت آن، مدير دفتر حوزه قضائي يا جانشين طرف گيرنده بايد با درج مشخصات خود و امضاء ذيل اوراق نيابت، مراتب را تأييد نمايد و در غير اين صورت مانند ضرورت اعزام مأمور ضابط به همراه پرونده و غيره، حداكثر ظرف 3 روز پرونده موضوع نيابت به مرجع مجري نيابت ارسال گردد.
9ـ با توجه به اينكه در حوزه قضائي تهران، امور نيابت در مجتمع ويژه نيابت متمركز گرديده است، لازم است تمامي مكاتبات با موضوع نيابت از طريق نشاني كامل به همراه شماره نمابر (فاكس) كه متعاقباً از طريق دادگستري استان تهران اعلام خواهدشد، به‌عمل آيد.
رؤساي حوزه‌هاي قضائي و دادستان‌ها مسؤول نظارت بر حُسن اجراي اين بخشنامه هستند.
