دادگاه بايد ابتدا ادعاي اعسار خواهان را مورد رسيدگي قرار دهد

نظريه شماره7/3291 مورخ1385/5/4 

سؤال: آيا رسيدگي توأم به ادعاي اعسار از هزينه دادرسي و دعواي اصلي وجاهت قانوني دارد، يا ابتدا بايد به ادعاي اعسارخواهان، رسيدگي شود؟
 
نظريه اداره كل حقوقي قوه قضائيه : طبق ماده53 قانون آيين دادرسي دادگاههاي عمومي و انقلاب در امور مدني مصوب1379/1/21 هيچ دادخواستي بدون پرداخت هزينه دادرسي به جريان نميافتد و در صورت عدم تأديه هزينه دادرسي ظرف مهلت ده روز پس از اخطار دفتر دادگاه، طبق ماده54 همان قانون رد ميشود. بنابراين، در صورتي كه خواهان ادعاي اعسار از پرداخت هزينه دادرسي داشته باشد، دادگاه بايد اين ادعا را جداگانه مورد رسيدگي و اتخاذ تصميم قرار دهد و پس از قطعيت رأي دادگاه در اين مورد، كه تجديدنظرخواهي از آن تابع ماده331 قانون مذكور و رأي وحدت رويه شماره662 مورخ1382/7/29 هيأت عمومي ديوان عالي كشور ميباشد( اگر چه اين رأي راجع به اعسار از محكوم به است اما ملاك آن مي تواند مورد توجه و رعايت قرار گيرد)، بر حسب نتيجه دادرسي با دريافت هزينه دادرسي در صورت رد اعسار و عدم دريافت در صورت قبول اعسار، رسيدگي به دعواي اصلي ادامه يابد. بدين ترتيب، به دعواي اصلي بايد پس از رسيدگي به ادعاي اعسار رسيدگي شود و رسيدگي توأم وجاهت قانوني ندارد.