نظريه
با توجه به ماده 452 قانون آئين دادرسي مدني و مادتين 23 و 25 قانون كارشناس مصوب سال 1317 كه در ذيل درج مي‌گردد:
ماده 452- عدم حضور طرفين كه احضار شده باشند مانع از انجام تحقيقات نخواهد بود.
ماه 23- كارشناسي كه بعد از قبول كارشناسي در انجام كارشناسي مسامحه كرده و دستور مقامي كه كارشناسي را به او ارجاع نموده رعايت نكرده، يا دعوت آن مقام را براي اداي توضيحات اجابت ننموده يا از اظهار عقيده يا از امضاي نظري كه اظهار كرده امتناع نموده، يا در مهلت بدوي يا تمديدي عقيده خود را نرسانده، يا بدون عذر موجه استعفاء نموده، يا در مجلس كارشناسان براي رسيدگي و اظهار عقيده حاضر نشده است مستحق حق‌الزحمه نيست و دادگاه پس از اخطار به او اگر بخواهد در مقام مدافعه برآيد نظر به اهميت تخلف او را به تأديه جريمه نقدي از يكصد الي پانصد ريال محكوم مي‌نمايد و اينگونه جرائم در صندوق دادگستري كه در اين مورد عنوان صندوق جرائم را خواهد داشت جمع‌آوري شده و به تصويب وزارت دادگستري به مصرفي كه معين مي‌شود مي‌رسد مفاد اين ماده نسبت به كارشناس غيررسمي نيز اجرا مي‌شود.
ماده 25- دادگاه وپار كه و هر مقام رسمي ديگري كه كارشناس معين مي‌كند بايد طرز رفتار و اخلاق آنها را مراقبت نموده و هرگونه تخلف كه مشاهده نمودند به اداره فني گزارش دهند- عدم رعايت مقررات اين ماده براي مأمورين دولت مستلزم تعقيب انتظامي است.
در مورد سئوال فوق كميسيون مشورتي آئين داردسي مدني اداره حقوقي در جلسه مورخ 1343/7/8 چنين اظهارنظر كرده است:
در هر مورد كه قرار ارجاع به كارشناس صادر گرديده و كارشناس و طرفين براي اجراي قرار دعوت شوند عدم حضور طرفين دعوي به صراحت ماده 452 آئين دادرسي مدني مانع اجراي قرار نخواهد بود و چنانچه كارشناس در جلسه اجراي قرار حاضر نشود و عذر موجهي هم نداشته باشد بر طبق مادتين 23 و 25 قانون كارشناسان مصوب 1317 تعقيب مي‌شود ولي اگر اخطاريه به اصحاب دعوي ابلاغ نشده و يا اجراي قرار از جهت عدم وصول پرونده ثبتي و امثال آن مقدور و ميسر نباشد عدم حضور كارشناس تأثيري ندارد كمااينكه با حضور كارشناس هم جلسه اجراي قرار تجديد مي‌شود و با اين ترتيب اعلام مراتب براي تعقيب كارشناس لازم نيست و به هر حال تعقيب كارشناس در موردي جايز است كه عدم حضور بدون عذر موجه او مانع اجراي قرار شود.
